فعالیت های تغییریاب در کودکان اوتیسم; کودکان اوتیسم اغلب برای انتقال از یک فعالیّت به فعالیّت دیگر دچار مشکل میشوند. انتقال و رویارویی با تغییرات اغلب برای کودکان دشوار است، حتی اگر تغییر فقط ترک زمینبازی یا تغییر از درس هنر به ریاضی در مدرسه باشد. هنگامیکه از کودک میخواهید فعالیّتها یا مکانها را تغییر دهد، اغلب رفتارهایی مانند نالهکردن، شکایتکردن یا پرتابکردن و عصبانیت از خود نشان میدهد.
کودکان ممکن است نتوانند هیجاناتی که با انتقال به یک فعالیّت دیگر به وجود میآید را کنترل کنند. گاهی با لجبازی، میتوانند برای مدّتی طولانی از تغییر اجتناب کنند.
مطلب پیشنهادی: (رفتارهای تکراری در کودکان با اختلال طیف اوتیسم)
فعالیت های تغییریاب در کودکان اوتیسم
این انتقال اغلب برای کودکانی که مشکلات عاطفی یا رشدی دارند سختتر است. کودکان بیشفعال، برای تغییر توجه از چیزی به چیز دیگر مشکل دارند. پس منطقی است که آنها در زمان انتقال به فعالیّتی دیگر ناراحت شوند. این امر زمانی بیشتر است که کودک بخواهد از فعالیّتی که خیلی لذّت میبرد دست بکشد زیرا مغز آنها بهشدّت به پاداشها واکنش نشان میدهند.
کودکان اوتیسم برای انتقال از یک فعالیّت به فعالیّت دیگر مشکل دارند؛ زیرا آنها کارهای روتین و قابلپیشبینی را ترجیح میدهند. هر چیزی که آنها را از روال عادی خود خارج کند، میتواند احساس بدی به آنها بدهد. این موضوع برای کودکانی که دارای مشکلات پردازش حسی هستند نیز یکسان است. بهطورکلی، دنیا معمولاً برای آنها طاقتفرسا است؛ بنابراین اجبار آنها برای انجامدادن یک فعالیّت جدید سخت است.
مشکل در انتقال به فعالیّت دیگر به چه شکل است؟
دشواری در انتقال فعالیّت بسته به کودک و شرایط به شیوههای مختلفی ظاهر شود. میتواند به شکل مقاومت، اجتناب، حواسپرتی، جر و بحث یا بههمریختگی باشد. برخی از این واکنشها نتیجه غرقشدن بچهها در احساساتشان است و برخی از آنها آموختهاند که به کمک قشقرق، با موفقیّت این انتقال را به تأخیر بیاندازند، یا از آن اجتناب میکنند.
به کودکی میگویید زمان ترک زمینبازی است در ابتدا عصبانیّت خود را نشان میدهد؛ زیرا نمیتواند عصبانیّت یا ناامیدی خود را مدیریت کند، امّا اگر متوجه شود که ترک پارک را به تأخیر انداخته است بهاحتمال زیاد دوباره این کار را انجام میدهد. تداوم این مقاومت کودک بستگی به این دارد که بزرگسالان در این مواقع به او چگونه واکنش نشان میدهند.
علت مشکلات در انتقال آموزشی یا فعالیت های تغییریاب در کودکان اوتیسم چیست؟
اگرچه این انتقال برای کودکان اوتیسم میتواند به طور مشابه چالشبرانگیز باشد، امّا واکنشها شدیدتر است و این مسئله ریشه در مشکلات دیگری دارد. برای کودکان اوتیسم، جهان یک مکان فوقالعاده گیجکننده و طاقتفرسا است، بنابراین نیاز به یکسانی و قابلپیشبینی بودن شرایط نحوه مقابله و سازگاری آنها با دشواری جهان است. هرگونه تغییر یا تغییر غیرمنتظره برای کودک اوتیسم، تعادل آنها را مختل میکند.
کودکان طیف اوتیسم گاهی اوقات بیش از حد بر روی کاری که انجام میدهند متمرکز میشوند و رفتن به فعالیّت دیگر را برای آنها دشوار میکند. مواقعی وجود دارد که کودکان اوتیسم برای دستکشیدن از انجام کاری که از آن لذّت میبرند تلاش میکنند، بهخصوص زمانی که مجبور میشوند کاری را که دوست ندارند شروع کنند.
در موارد دیگر، مسائل حسی مانع از انتقال آسان کودکان اوتیسم بین فعالیّتها میشود.
دلیل دیگری که چرا ممکن است کودکان اوتیسم در انتقال بین فعالیّتها مشکل داشته باشند این است که در درک آنچه از آنها انتظار میرود مشکل دارند. گاهی در مهارتهای شنیداری کمبودی وجود دارد.
علاوه بر این، آنها تلاش موردنیاز برای انجام فعالیّت مورد انتظار را به نحوی بسیار طاقتفرسا میدانند که حتی شروع آن را چالشبرانگیزتر میکند. اگر فعالیّتی که باید به سمت آن سوق پیدا کنند برای آنها بسیار پیچیده باشد، احساس میکنند بیش از حد طاقتفرسا است یا مهارتهای لازم را ندارند.
مطلب پیشنهادی: راهکارهایی برای برقراری ارتباط با کودکان نوپا با اختلال طیف اوتیسم
روشهایی برای آسانتر کردن انتقال به فعالیّت دیگر برای کودک اوتیسم
1. آنها را در مورد انتقال به فعالیّت دیگر آگاه کنید؛
یکی از سادهترین راهها برای آمادهسازی فرزندتان برای انتقال به فعالیّت دیگر این است که به او بگویید در چه زمانی و چه فعالیّت جدیدی را باید انجام دهد گاهی لازم است این کار را چند بار تکرار کنید.
2. از یک برنامه زمانی تصویری یا تایمر استفاده کنید
فعالیّتهای روزانه را بهصورت برنامه دیداری آماده کنید. راه بسیار خوبی برای آمادهسازی فرزندتان برای فعالیّتهای مختلف آینده است.
3. از یک کلمه یا عکس برای نشاندادن اینکه انتقال رخ خواهد داد استفاده کنید؛
گاهی اوقات، یک عکس از فعالیّت انتقال بعدی یا یک کلمه ساده که به این معنی است که یک انتقال رخ خواهد داد، واقعاً میتواند کمککننده باشد.
4. فرزند خود را برای انتقال آرام تحسین کنید؛
وقتی فرزندتان بهخوبی به سمت یک فعالیّت جدید حرکت میکند، حتماً آن تلاش را تحسین کنید.
5. به فرزندتان برای انتقال به فعالیّت سختتر پاداش دهید؛
اگر تغییر سخت خاصی وجود دارد که باید ایجاد شود، برای آن پاداش کوچکی در نظر بگیرید. نیاز نیست به هر فعالیّتی پاداش دهید، اما ارائه انتخابی مشوق برای فعالیّت سختتر میتواند به تسهیل آن کمک کند.
6. زمان کافی برای انتقال بدهید؛
سعی نکنید در انتقال عجله کنید. برنامهریزی کنید که به کودک زمان کافی برای انجام این انتقال بدهید، عجله فقط باعث استرس و اضطراب بیشتر هر دوی شما میشود.
7. انتقال را تاحدامکان قابلپیشبینی کنید؛
برای جابهجاییهایی که کودک شما باید بیشتر روزها را انجام دهد، آنها را بخشی از روال خود قرار دهید و سعی کنید تا آنجا که میتوانید مراحل را یکسان نگه دارید. این کمک میکند که این کار بسیار بهتر انجام شوند.
8. یک مکان برای تکمیل کار ارائه دهید؛
اگر فرزند شما روی چیزی ملموس کار میکند، پس مکانی را در نظر بگیرید که بتواند وظایف خود را انجام دهد. این به انتقال به فعالیّت بعدی کمک کند.
9. سعی کنید فعالیّتهای آسانتر و دشوارتر را برای فرزندتان جایگزین کنید؛
در صورت امکان، سعی کنید از انتقال فرزندتان بین دو فعالیّت دشوار اجتناب کنید. افزودن فعالیّتهای آسانتر بین فعالیّتهای سختتر، بهسهولت این تغییر کمک میکند.
10. از داستانهای اجتماعی برای شرح فعالیّتهای جدید یا ناآشنا استفاده کنید؛
انتقال به کاری که قبلاً هرگز انجام ندادهاند یا جایی که هرگز نرفتهاند، برای کودک اوتیسم بسیار دشوار است. استفاده از یک داستان اجتماعی بهویژه در تسهیل این فرآیند مفید خواهد بود.