بلوغ در نوجوانان اوتیسم شامل مجموعهای از مراحل فیزیکی است که منجر به دستیابی به امکان باروری و ایجاد ویژگیهای جنسی ثانویه ویژگیهای فیزیکی مرتبط با مردان و زنان بالغ (مانند رشد موهای ناحیه تناسلی) میشود. درحالیکه بلوغ شامل یک سری دگرگونیهای بیولوژیکی یا فیزیکی است، این فرایند میتواند بر رشد روانی اجتماعی و عاطفی نوجوان نیز تأثیر بگذارد. بالغ شدن دورهای است که در طی آن پسران یا دختران درحال رشد تحت فرایند بلوغ جنسی قرار میگیرند. دوره رشد سریع جسمی و جنسی است که در سنین 8 تا 14 سالگی شروع میشود. توالی تغییرات فیزیکی در بلوغ قابل پیشبینی است اما شروع و سرعت آن بسیار متفاوت است. جدول زمانی شخصی هر فرد برای بلوغ متفاوت و در درجه اول تحت تأثیر وراثت است. با این حال، عوامل محیطی مانند رژیم غذایی و ورزش نیز تا حدی تأثیرگذارند.
صدای اوتیسم میکوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید.
والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، میتوانید از طریق شماره تلفنهای 02188616931 و 02188616932 ، با ما در ارتباط باشید.
بلوغ در نوجوانان اوتیسم
چالشهای بلوغ در نوجوانان اختلال طیف اوتیسم عبارتاند از:
-
نوسانات خلقی – عاطفی، پرخاشگری:
نوسانات خلقی در بین نوجوانان رایج است. تغییرات ظریف در احساسات و عواطف آنها به دلیل تغییرات هورمونی در بدن است. در یک لحظه آرام و معقول به نظر میرسد و لحظهای دیگر عصبانی شود. نوجوانانی که دوران بلوغ را میگذرانند آسیبپذیر هستند. آنها ممکن است تحریکپذیر و بیش از حد احساساتی باشند. آنها ساعتها برای مسائل احمقانه گریه میکنند. خشم یکی از احساساتی است که نوجوانان بهشدت آن را تجربه میکنند. تجربه احساسات مختلف در یک بازه زمانی کوتاه میتواند طاقتفرسا و همچنین گیجکننده باشد و منجر به ناامیدی و عصبانیت میشود.
راهکار: بلوغ عاطفی برای داشتن یک زندگی سالم ضروری است. تغییرات احساسی تا حد زیادی به دلیل تغییرات در سطح هورمون رخ میدهد؛ بنابراین نوسان در خلقوخو نتیجه آن است. بهترین راه برای مقابله با این نوسانات خلقی حفظ آرامش و گوشدادن به حرفهای نوجوان است. این راهکار به فرد فرصت آرامشدن میدهد. سپس با لحن آرام و بدون سرزنش از او بخواهید درباره موضوع صحبت کند.
-
بحران هویت
در دوران نوجوانی فرد نه کودک و نه بزرگسال است. کودکان در دوران بلوغ شروع به تجربه احساسات و عواطف جدید میکنند و از تغییرات بدن خودآگاه میشوند. این امر بهویژه در مورد دختران که معمولاً سریعتر از پسران رشد میکنند صادق است. نوجوانان تمایل دارند احساس ارزشمندی خود را با تصویر بدن پیوند بزنند و بدن خود را با دیگران مقایسه کنند. تلاش برای فهمیدن اینکه آنها چه کسی هستند نیز نتیجه یافتن هویت است. آنها میفهمند با چه گروه و چه کسی برای معاشرت راحتتر هستند.
راهکار: علاوه بر والدین در خارج از خانواده یک دوست یا یک فرد مشهور را الگو قرار میدهند. نوجوان برای رشد شخصی به الگویی مثبت نیاز دارد. والدین کودکان اوتیسم با رفتارهای مناسب خود میتوانند الگوی فرزندانشان باشند.
-
تغییر در روابط در نوجوانان اوتیسم
پویایی روابط بلافاصله پس از بلوغ تغییر میکند. نوجوان زمان بیشتری را با همسالان خود نسبت به خانواده میگذراند، گاهی از دیدهشدن با والدینشان در ملأعام خجالت میکشند. دوستان برای آنها مهمتر از خانواده میشوند و این رفتار معمولی و بخشی از روند سالم جدایی است. این نوجوانان خواهان پذیرش همسالان خود، همراه با راهنمایی و حمایت والدین هستند؛ بنابراین قراردادن آنها در موقعیت انتخاب بین دوستانشان و والدین کمکی نمیکند. با قراردادن نوجوان در این موقعیت استرسش افزایش یافته و والدین خود را کنترلگر خواهد دانست.
-
احساسات بسیار حساس:
تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، کودکان را نسبت به برخی موارد بهشدت حساس میکند. یک جوش کوچک یا آکنه روی صورت یک فاجعه بزرگ به نظر میرسد. والدین نمیدانند چه موضوعی باعث ناراحتی نوجوانشان میشود.
راهکار: حفظ خونسردی والدین در برخورد با یک نوجوان بیش از حد احساسی دشوار است. نوجوانان حساس بهراحتی تحتتأثیر احساسات خود قرار میگیرند و در موقعیت استدلال منطقی نیستند. نوجوان آسیبپذیر را موعظه نکنید در عوض، به احساسات او گوش داده و راجع به دغدغهاش صحبت و همدردی خود را با درک موقعیت او نشان دهید.
آیا اوتیسم در دوران بلوغ بدتر میشود؟
اوتیسم در دوران بلوغ بدتر نمیشود؛ اما ممکن است تغییراتی رخ دهد که برای کودکان اوتیسم چالشبرانگیزتر باشد. کودکان اوتیسم اغلب با جنبههای اجتماعی مشکل دارند و این چالشها در زمان بلوغ تشدید میشوند. افزایش و تغییر سطح هورمون نیز ممکن است مشکلاتی را که کودکان اوتیسم تجربه میکنند تشدید کند. این مشکلات شامل موارد زیر است:
- اضطراب و افسردگی
- علائم اختلال کمبود توجه-بیشفعالی
- فعالیت تشنجی
- مشکلات گوارشی
ارتباطات اجتماعی برای کودکان اوتیسم در دوران بلوغ سخت میشود. مقایسهکردن خود با همسالان ممکن است بر عملکرد اجتماعی آنها تأثیرگذار باشد؛ بنابراین زمان بلوغ میتواند نگرانیهای بیشتری را برای کودکان اوتیسم ایجاد کند.
دوران بلوغ در پسران اوتیسم
تغییرات جسمی بلوغ برای یک پسر معمولاً با بزرگشدن بیضهها و جوانهزدن موهای ناحیه جنب شروع میشود و به دنبال آن رشد بین سنین ۱۰ تا ۱۶ سال رخ میدهد. دستها و پاها سریعتر از بقیه بدن رشد میکنند با بزرگشدن شانهها و افزایش وزن و عضله، فرم بدن تغییر میکند.
نشانههای بلوغ در پسران 13-11 سال
بیضهها معمولاً در 11 تا 12 سالگی شروع به رشد میکنند .
موهای شرمگاهی و موهای اطراف آلت تناسلی و بیضهها اغلب از 12 سالگی پسر شروع به رویش میکنند.
افزایش آلت تناسلی پسرها اغلب در حدود سن 13 سالگی اغاز میشود.
13 سالگی رشد پستانها را در نوجوان خود مشاهده میکنید.
صدای پسران در حدود سن 13 سالگی شروع به کلفت شدن میکند.
ممکن است در نیمه 13 سالگی یک جهش در رشد داشته باشند .
پسران 16-14 سال
در 14 سالگی ممکن است پسران ممکن است احتلام را تجربه کنند احتلام زمانی است که پسران در خواب مایع منی از آلت تناسلیشان خارج میشود.
همچنین متوجه رشد موی زیر بغل نوجوان خواهید شد.
میانگین سن رسیدن به صدای بزرگسالی در 15 یا 16 سالگی است.
15 سالگی نوجوان شروع به دراوردن سیبیل میکند.
16 سالگی ممکن است متوجه شوید که ریش نوجوان در حال رشد است.
بلوغ زودرس در پسران
ظاهرشدن علائم بلوغ ازنظر فیزیکی و هورمونی، در پسران قبل از ۹ سالگی، بلوغ زودرس نامیده میشود. ابتدا این کودکان بلندتر از همسنهای خود هستند ولی به دلیل بلوغ زودرس استخوانها، درنهایت قد کوتاهتری در بلوغ خواهند داشت. بلوغ زودرس از دو جنبه اهمیت زیادی دارد؛ جنبه اول، علت ایجادکننده است که پزشک متخصص با انجام آزمایشهای لازم و پیگیریهای منظم و دقیق کودک، طی مدت طولانی به دنبال علت ایجاد آن میگردد و جنبه دوم، اثر بلوغ زودرس بر رشد قدی و روانی کودک است.
این دوران شامل یک سری تغییرات جسمی میشود که قابلیت باروری فرد و شکلگیری صفات ثانویه جنسی مانند رشد موهای ناحیه تناسلی در او را به همراه خواهد داشت. علاوه بر اینکه فرایند بلوغ، موجب تغییرات بیولوژیکی و جسمی در فرد میشود، تأثیراتی نیز بر رشد عاطفی و روانی او نیز خواهد داشت.
علتها و دلایل بلوغ زودرس
قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس، هورمونی به نام هورمون آزادکننده گنادوتروپینها یا هورمون GnRH ترشح میکند. GnRH موجب ترشح گنادروپینها توسط غده هیپوفیز میشود. این هورمونها باعث میشوند که اندامهای جنسی شخص هورمونهای دیگری را ترشح کند که رشد جنسی فرد را به همراه خواهد داشت. در بلوغ زودرس مرکزی، غدة هیپوتالاموس خیلی زودتر از زمان نرمال شروع به ترشح GnRH میکند و بنابراین فرایند بلوغ زودتر شروع میشود.
علائم بلوغ زودرس
علائم بلوغ زودرس همان علائم معمولی بلوغ هستند که در حالت عادی انتظار دارید در یک نوجوان یا یک کودک در حال بلوغ ببینید:
- رشد موهای زیر بغل و موهای تناسلی و رشد موهای صورت در پسران
- جوشهای پوستی
- تغییر بوی بدن به بوی بدن بزرگسالان
- رشد اندامهای جنسی
- تغییرات روحی و روانی
درمان بلوغ زودرس در پسران
نوع درمان وابسته به علت ایجادکننده بلوغ زودرس در بیمار (پسر) وابسته به نوع بلوغ اولیه او دارد. ممکن است بلوغ آدرنال (غده فوقکلیه) زودرس داشته باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. اگر بیمار (پسر) اضافهوزن دارد و بلوغ آدرنال زودرس دارد، کاهش وزن میتواند به کند کردن بلوغ کمک کند. و یا اگر بلوغ ناشی از افزایش هورمونها باشد، میتوان به فرد دارو داد تا سطح هورمونها را کاهش دهد. در این نوع بلوغ زودرس ناشی از افزایش فعالیت آدرنال که با افزایش وزن همراه است، کاهش مصرف غذاهای فستفود، نوشابههای انرژیزا و بسیار شیرین تا حد زیادی کمککننده است.
شاید پسری بلوغ زودرس غدد جنسی داشته باشد؛ ولی بهکندی و بدون علت جدی اتفاق میافتد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. در اینصورت که بلوغ غدد جنسی به دلیل سطوح هورمونی بالا باشد، میتوان برای کاهش سطح هورمون به فرد دارو داد. او این دارو را تا رسیدن به سن مناسب برای شروع بلوغ مصرف خواهد کرد. این کار میتواند به بیمار (پسر) کمک کند تا به قد طبیعی بزرگسالان برسد و بیشتر شبیه سن واقعی خود باشد.
آیا کودکان اوتیسم دچار بلوغ زودرس میشوند؟
زمانی است که علائم و نشانهها در اوایل کودکی، قبل از هشتسالگی در دختران و نهسالگی در پسران ظاهر میشوند. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این دوره در کودکان اوتیسم بیشتر در دختران رخ میدهد؛ بنابراین، به نظر میرسد که اوتیسم احتمالا بر زمان بلوغ تأثیرگذار است. بلوغ تأخیری نیز میتواند اتفاق بیفتد، اما لزوماً با اوتیسم مرتبط نیست.
بلوغ دیررس در پسران اوتیسم; از جمله نشانهها
طیف وسیعی از سنین را دربرمیگیرد و در ۹۵٪ از پسران از سنین ۹ تا ۱۴ سالگی شروع میشود. به شرایطی گفته میشود که بلوغ آنها در سن ۱۴ سالگی شروع نشده باشد. اولین علامت بلوغ در پسران، بزرگشدن بیضهها و به دنبال آن رشد آلت و موهای ناحیه تناسلی است. به فرایند تغییر بدن کودک و تبدیل آن به بدن بزرگسال، بلوغ میگویند. معمولاً این تغییر در بدن دختران از ۸ تا ۱۴ سالگی شروع میشود. بلوغ پسرها از ۹ تا ۱۵ سالگی شروع میشود.
این بازۀ سنی کاملاً طبیعی است و به همین دلیل، بچهها چند سال زودتر یا دیرتر از دوستان خود به بلوغ میرسند. اما گاهی سن کودک از این بازۀ طبیعی میگذرد و هیچ نشانهای از تغییرات ظاهری در بدن او رخ نمیدهد. به این وضعیت، بلوغ دیررس میگویند.
نشانه های بلوغ دیررس در پسران
آلت تناسلی و بیضهها تا سن ۱۴ سالگی بزرگ نمیشوند، این وضعیت بهراحتی در معاینه فیزیکی مشخص میشود. اغلب، بیضهها بهتازگی شروع به رشد کردهاند، اما آلت تناسلی هنوز کوچک است که نشان میدهد سایر علائم بلوغ در ۶-۱۲ ماه آینده ظاهر میشود. اکثر پسران مبتلا به بلوغ تأخیری در مقایسه با همسالان خود کوتاهقد هستند، اما ازآنجاییکه جهش رشد آنها با تأخیر مواجه میشود، معمولاً در سن ۱۸ سالگی به پسران دیگر میرسند و در بزرگسالی قدشان در محدوده طبیعی قرار میگیرد.
علت بلوغ دیررس چیست؟
-
سابقه خانوادگی
در اغلب موارد، بلوغ تأخیری یک الگوی رشد و تکامل در خانواده است. ممکن است والدین، عمو، عمه، برادران، خواهران یا پسرعموهای کودک نیز دیرتر از حد معمول رشد کرده باشند. این تأخیر معمولاً نیازی به درمان ندارد.
-
مشکلات پزشکی
برخی از مشکلات پزشکی میتوانند باعث تأخیر در بلوغ شوند. برخی از کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، فیبروز کیستیک، بیماری کلیوی یا حتی آسم ممکن است در سنین بالاتر به بلوغ برسند که به این دلیل است که بیماریهای آنها میتواند رشد و تکامل بدن آنها را دشوارتر کند. درمان مناسب و کنترل بهتر این شرایط میتواند به کاهش احتمال بلوغ تأخیری کمک کند.
-
سوءتغذیه
نخوردن غذای کافی یا دریافتنکردن مواد مغذی خوب میتواند باعث شود که فرد دیرتر از همسالانی که رژیم غذایی مناسب و متعادلی دارند رشد کند. این وضعیت میتواند به دلیل کمبود مواد غذایی و همچنین اختلال در غذا خوردن یا فعالیت بدنی بیش از حد اتفاق بیفتد. مثلا نوجوانان مبتلا به اختلال خوردن، بیاشتهایی عصبی، اغلب آنقدر وزن کم میکنند که بدن آنها نمیتواند بهدرستی رشد کندو دچار بلوغ دیررس میشوند.
بلوغ تأخیری در پسران چگونه درمان میشود؟
این بلوغ با صبر و اطمینان حل میشود. بااینحال، در بلوغ دیررس پسران اغلب برای شروع رشد بیتاب هستند و نمیخواهند ۶ تا ۱۸ ماه دیگر صبر کنند تا جهش رشد بلوغ به طور طبیعی شروع شود؛ بنابراین، بسیاری از متخصصان غدد ممکن است دوره کوتاهی از تستوسترون را برای شروع بلوغ ارائه دهند. اغلب بهصورت تزریق ماهانه برای چندین ماه تجویز میشود. پزشکان مختلف از دوزها و تعداد تزریقهای مختلف استفاده میکنند.
هنگامی که پسر پس از تزریق دوباره ارزیابی میشود، معمولاً افزایش بسیار خوبی در قد و وزن و همچنین رشد آلت تناسلی و موهای ناحیه تناسلی در وی مشاهده میشود و بلوغ، در بیشتر موارد، بدون هیچ درمان دیگری پیشرفت میکند. مطالعات نشان میدهد که یک دوره کوتاه تستوسترون تأثیری بر قد بزرگسالان نخواهد داشت؛ اما به پسر اجازه میدهد سریعتر به بلوغ برسد. هنگامی که مشکل آسیب به بیضهها باشد، تستوسترون هنوز درمان انتخابی است، اما دوز آن باید بهمرور افزایش یابد و باید تا سالهای بزرگسالی ادامه یابد.
دوران بلوغ در دختران اوتیسم
یکی از موضوعات مهم درباره ی دوران بلوغ در دختران، تجربه ی پریود یا اولین قاعدگی است. دختران طیف اتیسم هم مانند تمامی دختران، در سن نوجوانی، قاعدگی و پریود را تجربه می کنند. در دوران بلوغ، نوجوانان تغییراتی را در بدن خود احساس می کنند، بیشتر بر روی حالات اطرافیان توجه می کنند و تغییرات احساسی را تجربه می کنند. این تغییرات می توند برای هر فردی سخت باشد، اما برای کودکان با اختلال طیف اتیسم و خانواده هایشان این برهه زمانی، می تواند چالش برانگیز باشد. آگاهی خانواده از اینکه در دوران بلوغ چه اتفاقاتی برای فرزندشان می افتد و اینکه چگونه می توانند به فرزند خود در این تغییرات کمک کنند، اهمیت دارد.
تغییرات در دوران بلوغ را بشناسیم:
هر بدنی در دوران بلوغ تغییر می کند، در دختران، بلوغ با بزرگ شدن سینه ها، آغاز چرخه قاعدگی، آکنه و رشد موها در برخی مناطق بدن همراه است. این تغییرات برای همه اتفاق می افتد اما در دختران با اختلال اتیسم، می تواند عمیقا هراس آور باشد. صحبت کردن درباره ی عادت ماهیانه، یکی از مسائل چالش برانگیزی است که هر یک از والدین و یا دختران با صحبت درباره آن با سختی مواجه هستند. اما صحبت کردن درباره عادت ماهیانه با دختر با اختلال طیف اتیسم می تواند بیشتر دلهره آور باشد.
مادران این دختران، اغلب درباره واکنش و بازخورد فرزندشان می ترسند و ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا جریان خون در قاعدگی و هم چنین استفاده از پدهای بهداشتی، می توند باعث بروز یا تشدید مشکلات حسی شود یا خیر. گفتگو، آگاهی و داشتن اطلاعات یکی از روش های مناسب در آمادگی برای دوران قاعدگی است. توصیه می شود که زودتر (یک یا دو سال قبل از آغاز پریود) درباره ی آن و اینکه یک فرایند طبیعی است با دخترتان صحبت کنید. در این راستا، می توانید ، با واژگانی که در دوران قاعدگی دختران اوتیسم، به کار می روند و یا سایر روتین ها مانند استفاده از پدهای بهداشتی، با دخترتان صحبت کنید و آموزش های لازم را به او بدهید.