رفتارهای چالش‌برانگیز چه رفتارهایی هستند؟

مشکلات رفتاری در کودکان طیف اوتیسم علاوه بر علائم اصلی که اختلال طیف اوتیسم را تعریف می‌کند، هستند. بسیاری از افراد اوتیسم مشکلات رفتاری را در سطحی که خانواده‌ها به دنبال ارزیابی و مداخله بالینی هستند، تجربه می‌کنند؛ مشکلات رفتاری را می‌توان به‌عنوان هر مسئله عاطفی یا رفتاری مهمی ‌که توسط چک‌لیست رفتار کودک ثبت می‌شود، از جمله اضطراب، افسردگی، گوشه‌گیری، شکایات جسمانی، مشکلات اجتماعی شدن، فکر یا توجه، قانون‌شکنی و پرخاشگری تعریف کرد. شدت علائم طیف اوتیسم و اختلال خواب از جمله موارد مرتبط با مشکلات رفتاری در کودکان اوتیسم است.

مشکلات رفتاری در کودکان اوتیسم

بسیاری از کودکان اوتیسم رفتارهای چالش‌برانگیزی دارند. نمونه‌هایی از مشکلات رفتاری در کودکان اوتیسم می‌تواند شامل -رفتارهای خود آسیب‌رسان (خودجرحی)، – پرتاب‌کردن وسایل، – مشت‌زدن، لگدزدن یا آسیب رساندن به دیگران، – فریادزدن، -امتناع از همکاری، – پرخاشگری، – توهین کلامی ‌به دیگران و …  باشند.

بسیاری از اوقات پس از توقف رفتار، کودک به حالت عادی برمی‌گردد. در چنین شرایطی برای والدین ناراحت‌کننده و ناامیدکننده است کودکی که وسایل را پرتاب می‌کند و فریاد می‌زد، ناگهان آرام می‌شود.

چرا کودکان مبتلا به اوتیسم رفتارهای چالش‌برانگیز از خود نشان می‌دهند؟

هنگامی‌که به چرایی رفتار مشکل‌ساز نگاه می‌کنیم، درک علائم اوتیسم مهم است. وقتی متوجه می‌شوید که در دنیای کودک اوتیسم چه می‌گذرد، ناتوانی او در رفتار مناسب بسیار منطقی‌تر می‌شود. برای کاهش رفتارهای چالش‌برانگیز، ابتدا باید بفهمیم که چه چیزی باعث آن‌ها می‌شود. رفتارهای شدید به‌ندرت بدون علت رخ می‌دهند،

کشف محرک اولین گام مهم و اساسی است.

محرک‌ها را شناسایی کنید

شناسایی محرک‌های رفتارهای مشکل‌ساز می‌تواند دشوار باشد. کمی‌تحقیق، تأمل و ردیابی رفتار مفید باشد. پس از هر بروز رفتار، به عواملی فکر کنید که قبل، در حین و بعد از به‌هم‌ریختگی یا رفتارهای مشکل‌ساز رخ‌داده است. گاهی اوقات، الگوهایی ظاهر می‌شوند و می‌توانیم ببینیم که دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد رفتار مشکل‌ساز در کودک می‌شود. در اینجا برخی از محرک‌های رایج در کودکان اوتیسم عبارت‌اند: تحریک حسی بیش از حد، تحریک حسی خیلی کم، تغییرات ناگهانی، مهارت‌های اجتماعی ضعیف، ناامیدی یا استرس والدین، کنترل ضعیف هیجانات، مشکل در تنظیم احساسات، مشکل در درک زبان، عدم تمرکز، فرسودگی روانی و جسمی، مشکل در عملکرد‌های اجرایی، اختلالات و بیماری‌های همراه  با اختلال طیف اوتیسم.

( مدیریت رفتار کودکان اوتیسم)

کدامیک از راهکارهای مدیریت مشکلات رفتاری را می‌توانیم به کار بگیریم؟

ارتباط؛ ارتباطات سطح پایه رفتار را مدیریت می‌کنند. در این صورت راهکارهای اجرا شده درآینده بسیار مؤثرتر خواهند بود.

محیط آموزشی کودک اوتیسم؛ تشخیص محرک‌هایی که باعث آزار کودک می‌شود و شناخت نقاط قوت و ضعف کودک در محیط آموزشی مهم است؛ در صورت شناسایی مربیان و درمانگران می‌توانند برنامه‌های آموزشی را مناسب با شرایط کودک تنظیم کنند.

پذیرش اینکه کودک شما اختلال اوتیسم دارد؛ پذیرش اوتیسم باعث می‌شود هنگامی‌که رفتارهای چالش‌برانگیز ایجاد می‌شود، با آن‌ها به روش درست واکنش نشان دهیم، به کودک احترام بگذارید و برای حفظ امنیت او در خانه  سایر محیط‌ها اقدامات لازم را پیش‌بینی کنید.

مدیریت انتظارات؛ کلیشه‌های و رفتارهای ناسازگار کودک اوتیسم آزاردهنده هستند؛ امّا حقیقت دارند. انتظارات نادرست از کودک می‌توانند موقعیتی را ایجاد کنند که شما به‌عنوان والد بسیار اذیت شوید. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کودک اوتیسم در هر شرایطی به شیوه‌های عادی واکنش نشان دهد. نمی‌توانیم دنیا را برای آن‌ها تغییر دهیم. کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که با کودک رابطه برقرار کنیم، مشکلات رفتاری او را بشناسیم و به او قدرت دهیم تا با روش خود با دنیا ارتباط برقرار کند و شرایطی را ایجاد کنیم تا دیگران نیز با آن‌ها تعامل داشته باشند.

مدیریت مشکلات رفتاری کودکان اوتیسم

برنامه‌ریزی داشته باشید؛ برای کودکی که در برابر تغییر مقاوم است، داشتن برنامه کلید مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز است. اگرچه نمی‌توانیم برای همة اتفاقات برنامه‌ریزی کنیم امّا می‌توانیم با برنامه‌ریزی، اضطراب را کاهش می‌دهیم.

محیط را تغییر دهید؛ فراهم‌کردن محیطی برای کودک که آرامش، جستجو و ایمنی او را تأمین می‌کند، بسیار کمک خواهد بود.

اقدامات لازم برای مناسبت‌ها را پیش‌بینی کنید؛ در مورد رویدادهایی که در آن شرکت می‌کنید، برای چه مدت و چرا دقیق باشید. فشارآوردن به کودک باعث بروز رفتارهای چالش‌برانگیز شود. به‌عنوان‌مثال، جشن‌های تولد معمولاً رویدادهایی هستند که فرزندان ما می‌خواهند در آن‌ها شرکت کنند. ما می‌خواهیم آن‌ها شادی را تجربه کنند و خاطرات خوبی از این مواقع بسازند. اگر سروصدا باعث می‌شود او به هم بریزد از راهکارهای مانند هدفون استفاده کنید.

مکان‌های امن را شناسایی کنید؛ شناسایی مکانی که کودک شما می‌تواند در آن احساس راحتی کند بسیار مهم است. اگر با قرارگرفتن در یک موقعیت پر از محرک، کودک شما بداند که برای خودتنظیمی ‌به کجا مراجعه کند، احتمال اینکه آن‌ها درگیر رفتارهای چالش‌برانگیز شوند را کاهش می‌دهد.

یک جعبه‌ابزار بیاورید؛ یک جعبه برای وسایل کودک با خود همراه داشته باشید تا از آن وسایل برای کنترل رفتار ناخوشایند استفاده کنید. جعبه‌ابزار می‌تواند شامل موارد زیر باشد؛ – ابزارهای حسی، – هدفون برای کاهش صداها، – تبلت یا گوشی، – جایزه و خوردنی‌های موردعلاقه کودک ، – توپ‌های حسی و … .