ویدئو مدلینگ (الگوسازی به کمک ویدئو) و اوتیسم
ویدئو مدلینگ چیست و چگونه می‌توانیم از آن استفاده کنیم؟
ویدئو مدلینگ(مدل‌سازی ویدئویی) بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا (1977) است. بر اساس این نظریه، افراد با تماشا و کپی‌کردن از یکدیگر یاد می‌گیرند.(الگوسازی در اوتیسم)
مدل‌سازی ویدئویی برای اوّلین‌بار در سال 1982 توسط محققان مونیکا استاینبورن و تری جی ناپ برای یک کودک اوتیسم استفاده شد. آنها از ویدئوهای خیابان‌های محلی برای آموزش مهارت‌های پیاده‌روی به کودک استفاده کردند. از آن زمان، متخصصان مختلف از مدل‌سازی ویدئویی برای آموزش طیفی از مهارت‌ها و رفتارها به افراد اوتیسم استفاده کرده‌اند.
ویدئو مدلینگ یک راهکار تشویقی مبتنی بر شواهد است که می‌تواند برای افزایش رفتارهای مثبت و کمک به کسب مهارت در افراد اوتیسم استفاده شود. این یک روش آموزشی است که در آن یک فرد ویدئویی را از فردی که در حال انجام یک فعالیّت است تماشا می‌کند و خودش آن فعالیّت را تقلید می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از افراد طیف اوتیسم از طریق ابزارهای بینایی به بهترین شکل یاد می‌گیرند. مدل‌سازی ویدئویی یک روش آموزشی بسیار مؤثر برای همه کودکان، به‌ویژه کودکان اوتیسم است (بلینی و آکولیان، 2007). براساس تحقیقات انجام شده، مدل‌سازی ویدئویی، به‌ویژه مدل‌سازی ویدئویی (خود) روشی بسیار مؤثر برای بسیاری از کودک اوتیسم برای یادگیری مهارت‌های زندگی و عملکردی است.
با استفاده از این تکنیک، می‌توان یک تجزیه‌وتحلیل تکلیف برای مهارت مورد هدف ایجاد کرد و از یادگیرنده، همسالان یا حتی والدین یا مربی که تکلیف را براساس تجزیه‌وتحلیل تکلیف انجام می‌دهند فیلم‌برداری کرد. یادگیرنده ویدئو را تماشا می‌کند و سپس با کمترین تا بیشترین انگیزه کار را انجام می‌دهد. این راهکار در صورتی بهترین نتیجه را دارد که فیلم‌ها را بتوان روی سیستم‌های تصویری قابل‌حمل پخش کرد (موبایل و تبلت) تا بتوان آنها را قبل از انجام کار مشاهده کرد.
(الگوسازی در اوتیسم)
به چهار روش می‌توان ویدئو مدلینگ (مدل‌سازی ویدئویی) را انجام داد:
- مدل‌سازی ویدئویی پایه: از بزرگسالان، همسالان یا انیمیشن به‌عنوان مدل استفاده می‌کند.
- خود مدل‌سازی ویدئویی: از کودک اوتیسم به‌عنوان الگو استفاده می‌کند.
- مدل‌سازی ویدئویی از مراحل فعالیّت کودک: تکمیل کار از دیدگاه کودک را نشان می‌دهد.
- درخواست ویدئو: یک فعالیّت مانند مسواک‌زدن را به مراحلی تقسیم می‌کند که کودک در حین انجام فعالیّت، آن را تماشا کند.
نحوه استفاده از مدل‌سازی ویدئویی
مرحله اوّل: یک هدف را انتخاب کنید؛ اولین کاری که باید انجام دهید این است که یک رفتار هدف را انتخاب کنید. دوست دارید کودک چه مهارتی را یاد بگیرد؟ دقیقاً آنچه را که می‌خواهید کودک انجام دهد را در مراحل مختلف ترسیم کنید.
مرحله دوّم: با درنظرگیری هدف مشخص‌شده، فیلم‌برداری را شروع کنید؛ هنگامی که کودک این مهارت را انجام می‌دهد از او فیلم بگیرید. از آنجایی‌که کودک در واقع نمی‌تواند هنوز مهارت را به‌صورت مستقل انجام دهد شما باید موقعیّت را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که به‌احتمال زیاد به‌تنهایی این کار را انجام دهد و سپس در صورت نیاز راهنمایی و پشتیبانی ارائه دهید. مهارت کلّی را به مراحل کوچک‌تر تقسیم کنید و هر مرحله را جداگانه ثبت کنید، آن را به کوچک‌ترین قسمت‌های لازم تقسیم کنید تا به نظر برسد که کودک به‌تنهایی این کار را انجام می‌دهد.
برای مثال: اگر رفتار هدف تمیزکردن اتاقّ بازی است، می‌توانید آن را طوری تنظیم کنید که کودک یک اسباب‌بازی را در دست بگیرد و سبد درست جلوی او باشد، سپس از او فیلم بگیرید که یک اسباب‌بازی را داخل سبد بگذارد. سپس، باید ویدئوی دیگری از او در حال گذاشتن یک اسباب‌بازی دوّم در سبد بگیرید. از او انتظار نداشته باشید که تمام مهارت را یک‌جا انجام دهد.
مرحله سوّم: ویدئوهایی را که گرفته‌اید به‌صورت یک فیلم درست کنید که پیوسته مراحل را نشان دهد.
هزینه مدل‌سازی ویدئو بستگی به نحوه استفاده شما و فرزندتان از آن دارد؛ اگر با استفاده از خودتان، فرزندتان یا سایر اعضای خانواده به‌عنوان مدل در خانه ویدئو می‌سازید، تنها چیزی که نیاز دارید تلفن یا تبلتی است که بتواند ویدئو بگیرد. اگر افراد حرفه‌ای مانند گفتار درمانگر، کار درمان یا روان‌شناس رفتاری برای شما ویدئو می‌سازد باید هزینه این خدمات را بپردازید.(الگوسازی در اوتیسم)