تقویت حافظه در کودکان اوتیسم

چالش‌های حافظه در کودکان اوتیسم را با برخی از راهکارها می‌توان بهبود بخشید.

حافظه را می‌توان به‌عنوان ظرفیت موجود زنده برای استفاده از تجربیات گذشته به‌منظور هدایت رفتار فعلی و آینده در نظر گرفت. چنین ظرفیتی مستلزم ثبت، ضبط و رمزگذاری آن تجربه به‌گونه‌ای است که امکان بازیابی بعدی آن را فراهم کند. مشکلات حافظه می‌تواند بر رفتار تأثیر بگذارد. شناسایی و ذخیره به دلیل اطلاعات پیچیده‌ای که در زندگی روزمره ما وجود دارد، برای کودکان اوتیسم بسیار سخت است؛ زیرا آنها اغلب به جزئیات توجه و از موضوع اصلی دور می‌شوند.

چگونه مهارت‌های حافظه را در کودکان اوتیسم بهبود دهیم؟

حمایت‌های دیداری/ یادآوری

کودکان اوتیسم اغلب یادگیرندگان دیداری هستند. اطلاعات دیداری نسبت به اطلاعات گفتاری و شنیداری ملموس‌تر هستند. حمایت‌های دیداری باعث درک و پردازش بهتر اطلاعات می‌شود در نتیجه کودکان اوتیسم اطلاعات ارائه شده را پردازش و نحوه پاسخگویی را انتخاب می‌کنند (وانگ، 2013).

تقویت حافظه رویه‌ای [1]

این حافظه مربوط به چگونگی انجام‌دادن کارهاست. راه‌رفتن، غذاخوردن، دوچرخه‌سواری، بستن بند کفش و تایپ‌کردن نمونه‌هایی از حافظه رویه‌ای هستند. در واقع حافظه رویه‌ای مربوط به مهارت‌هایی است که در طول زندگی کسب کرده‌ایم و در زمان نیاز به‌صورت خودکار فراخوانی می‌شوند.

حافظه رویه‌ای با وسایل کمک دیداری، برنامه تصویری، نمادها یا کلمات تقویت می‌شود. از  بخش مهم یک رویداد یا فعالیت عکس بگیرید سپس از کودک بخواهید که طبق تصاویر فعالیت‌های هر مرحله را انجام دهد. یکی از رایج‌ترین حمایت‌های دیداری، برنامه زمان‌بندی تصویری است. یعنی مجموعه‌ای از تصاویر که مراحل فعالیت‌های خاص را نشان می‌دهد. یک برنامه تصویری تمام فعالیت‌ها را در یک روز یا تمام مراحل مربوط به یک فعالیت خاص مانند خوردن یک وعده‌غذایی را نشان می‌دهد. قراردادن یادآورهای تصویری (مانند شستن دست‌ها پس از استفاده از توالت) در اطراف خانه هم در انجام فعالیت به کودک کمک می‌کند.

یادآوری مفاهیم ساده در مقایسه با مفاهیم پیچیده بسیار آسان‌تر است.

با تقسیم درس‌ها، کارها یا داستان‌ها به قطعات کوچک‌تر، به‌راحتی آن‌ها را در حافظه بلندمدت کدگذاری کنید. مثلاً، برای آموزش محاسبات ریاضی، آن را به مراحل کوچک‌تر تقسیم کنید. در آموزش روی یک مهارت تمرکز و مراحل انجام فعالیت را کوتاه و واضح کنید. دستورالعمل پیچیده و چندمرحله‌ای مانند «برو اسباب‌بازی‌هایت را کنار بگذار، سپس دوچرخه را در گاراژ بگذار و دست‌هایت را بشور» کودک را گیج می‌کند.

برنامه‌های روزانه را توسعه دهید.

عادت‌های روزمره برای بهبود حافظه کودکان اوتیسم مفید هستند. برنامه‌ریزی با کلمات، نمادها یا تصاویر راهی آسان برای توسعه حافظه رویه‌ای برای افراد در هر سنی است. یک برنامه روزانه با تصاویری از کار مثلاً ساعت 7 صبح بیدار شدن، مسواک زدن، استفاده از توالت، دوش گرفتن، ساعت 8 صبح مدرسه رفتن، ساعت 10 صبحانه خوردن را تهیه کنید.  برنامه زمانبندی تصویری را قبل خواب و بعد از بیدار شدن روی یخچال یا اتاق خواب کودک قرار دهید.

 

( تقویت حافظه کودکان اوتیسم)

 

تکرار

تکرار به انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت کمک می‌کند. استفاده از داستان‌ها و درخواست از کودک برای بازگوکردن داستان و یادآوری رویدادهای خاص در داستان نیز به تقویت حافظه کمک می‌کند. ظرفیت حافظه از طریق تمرین بهبود می‌یابد، کسانی که مشکلات حافظه فعال دارند می‌توانند ظرفیت‌های خود را از طریق تکرار بهبود بخشند.

نظم

در خانه به‌هم‌ریخته کودک چیزهایی زیادی را فراموش می‌کند، خانه را مرتب نگه دارید و پس از استفاده، وسایل را در مکان‌های صحیح قرار دهید.

نقشه‌های ذهنی ایجاد کنید

یک نقشه ذهنی از ایده‌های مختلف و نحوه ارتباط آن‌ها با یکدیگر ایجاد کنید. ایجاد ارتباط بین کلمات و موضوعات به کودکان کمک می‌کند تا به طور فعال با مطالب درگیر شوند و درک عمیق‌تری ایجاد کنند که بخش مهمی از حافظه است.

از همه حواس استفاده کنید

با استفاده از بینایی، لمس و صدا رویکرد چند حسی را برای یادگیری در نظر بگیرید، با صدای بلند بخوانید، با یکدیگر درباره آن صحبت و از وسایل حسی استفاده کنید.

صبور باشید

ایجاد عادت‌های مؤثر زمان می‌برد و حواس‌پرتی اتفاق می‌افتد. انتظار نداشته باشید کودک فوراً آن را دریافت کند. یادآوری، تکرار و تشویق تلاش‌های کودک برای ماندن در مسیر به او کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

کودکان اوتیسم حافظه دیداری قوی‌تری دارند. هنگامی که صحبت از چالش‌های حافظه کودکان اوتیسم می‌شود، توانایی این کودکان در طیف مختلف متفاوت است. مشکلات خاص آنها را در نظر بگیریم و برای بهبود آن زمینه‌ها تلاش کنیم. راهبردهای یادگیری را تمرین و تنظیم کنید.

( تقویت حافظه کودکان اوتیسم)

[1] procedural memory