نشانههای اوّلیه اوتیسم وجود رفتار غیرمنتظره در کودک نیست، بلکه فقدان مهارت یا توانایی است که معمولاً در سن خاصی ایجاد میشود.
نشانههای اوّلیه اختلال طیف اوتیسم در نوزادان را والدین یا مراقب نوزاد، با درنظرگرفتن دقیق روند رشد کودک خود میتوانند دریابند. شما میتوانید تغییرات کوچکی را در رفتارهای روزمره مشاهده کنید که نشان میدهد کودک در حال ساختن مهارتها و تواناییهای جدید است. اگر میدانید به دنبال چه چیزی باشید، ممکن است بتوانید علائم اولیه تفاوتهای رشدی مانند اوتیسم را تشخیص دهید. این به این دلیل است که اولین علائم اوتیسم وجود رفتار غیرمنتظره نیست، بلکه فقدان مهارت یا توانایی است که معمولاً در سن خاصی ایجاد میشود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) گزارش میدهد که اکثر والدین دارای کودکان اوتیسم در سال اول متوجه برخی علائم میشوند و 80 تا 90 درصد از آنها تا زمانی که فرزندشان ۲ساله میشود، تفاوتهای رشدی را مشاهده میکنند. مشاهدات والدین مهم هستند؛ زیرا تشخیص زودهنگام تفاوتهای رشدی، به توانبخشی کودک کمک میکند.(ارزیابی طیف اوتیسم نوزادان)
نشانههای اختلال طیف اوتیسم
افراد اوتیسم رفتار، ارتباط، تعامل و یادگیری به روشی متفاوت از اکثر افراد دیگر دارند. اغلب ویژگی در ظاهر کودک اوتیسم وجود ندارد که آنها را از سایر افراد متمایز کند. تواناییهای افراد اوتیسم به طور قابلتوجهی متفاوت باشد. بهعنوانمثال، برخی از افراد اوتیسم مهارتهای مکالمه پیشرفتهای دارند درحالیکه برخی دیگر کلام ندارند.
برخی دیگر در زندگی روزمره خود به کمک زیادی نیاز دارند. گروهی از کودکان اوتیسم میتوانند با حمایت اندک یا بدون هیچ حمایتی کار و زندگی کنند. اختلال طیف اوتیسم قبل از 3 سالگی شروع میشود و در طول زندگی فرد ادامه مییابد. برخی از کودکان اوتیسم علائم را در 12 ماه اول زندگی نشان میدهند.
در برخی دیگر، علائم تا 24 ماهگی یا بعد از آن ظاهر میشود. برخی از کودکان اوتیسم تا حدود 18 تا 24 ماهگی مهارتهای جدیدی به دست میآورند و به نقاط عطف رشد میرسند و سپس مهارتهای جدید را به دست نمیآورند یا مهارتهایی را که قبلاً داشتند از دست میدهند (اوتیسم پسرونده).
علائم و ویژگیهای اوتیسم در نوزادان
برخی از نشانههای اولیه اوتیسم در نوزادان و کودکان خردسال مشاهده میشوند؛ برخی از علائم در طول زمان تغییر میکنند یا با بزرگتر شدن کودک آشکارتر شوند.
علائم اوّلیه اوتیسم در نوزادان ۶ماهه تا 1 ساله شامل موارد زیر باشد:
- واکنش غیرمنتظره به چهرههای جدید
- بهندرت در موقعیّتهای اجتماعی لبخند میزند(اضطراب در کودکان اتیسم)
- برقراری تماس چشمی کم یا بدون تماس چشمی
- مشکل در دنبالکردن اشیاء با چشم
- واکنش محدود یا بدون واکنش به صداهای بلند، یا چرخاندن سرخود برای مکانیابی صداها
- واکنش بیش از حد به برخی صداها
- نشاندادن عدم علاقه به بازیهای تعاملی
- پچپچکردن، یا تقلید صداها و کلمات محدود
- کودک نمیتواند حرکاتی مانند اشاره به شیئی که میخواهند یا تکاندادن دست برای دیگران را انجام دهد
- تمایل به تقلید از اعمال دیگران ندارند
- بیزاری از لمسشدن یا در آغوش گرفتن، یا دراز نکردن دست در هنگام بلندشدن، یا نمایش حرکات غیرعادی یا تکراری بدن
علائم اوّلیه اوتیسم در کودکان نوپا تا 24 ماه شامل موارد زیر باشد:
- کلام محدود یا بدون کلام
- فقط روی انگشتان پا راه میروند
- مشکل در پیروی از دستورالعملهای کلامی ساده
- حرکات و تقلید از اعمال دیگران محدود است
- نشاندادن علاقه شدید به اشیائی خاص، بهاستثنای همه چیز
- نشاندادن علاقه شدید به اشیاء یا مواد غیرمعمول
- عدم تمایل بهاشتراکگذاری اشیاء یا فعالیتهایی که به آنها علاقه دارند یا جلبتوجه دیگران
- درگیرشدن در اعمال و فعالیّتهای تکراری، مانند قراردادن اشیاء در خطوط یا گروهها و غیره
مزایای تشخیص زودهنگام اختلال طیف اوتیسم
شواهد نشان میدهد که تشخیص و درمان زودهنگام اوتیسم منجر به نتایج بلندمدّت بهتری میشود. اخیراً، تحقیقات نشان داد که نوزادانی که دارای علائم اوّلیه اوتیسم بودند و مداخله درمانی پیشگیرانه دریافت کردند، در اوایل دوران کودکی شدّت علایم اوتیسم را کاهش دادند و احتمال کمتری برای تشخیص اوتیسم در 3 سالگی داشتند.