مهارت تقلید کردن در افراد با اختلال طیف اوتیسم یکی از مهارت هایی است که با چالش هایی همراه است. در این مقاله به صورت خلاصه این موضوع می پردازیم که تقلید چیست، روند رشد آن چگونه است و …

در مقالات بعدی به بررسی تقلید در کودکان طیف اوتیسم و اهمیت آن می پردازیم.

همان‌طور که می‌دانید اغلب افراد با اختلال طیف اوتیسم نمی‌توانند الگوهای رفتاری را همانند سایر کودکان به‌صورت تجربی بیاموزند و آن را اجرا کنند. کارشناسان بر این باورند که این افراد می‌توانند با تمرین و کمک‌گرفتن از اصول توان‌بخشی توانمندتر شوند. تقلید کردن و الگوبرداری از مؤثرترین روش‌های یادگیری در کودکان است و برای کودکان با اختلال طیف اوتیسم نیز بسیار مهم و کاربردی می‌باشد؛ بنابراین، برای اینکه این افراد بتوانند رفتار خاصی را یاد بگیرند، باید بیاموزند از آن رفتار به‌درستی تقلید کنند.

تقلید چیست؟

تقلید به معنی توانایی تکرار کردن اعمال دیگران است. تقلید می‌تواند در زمینه‌های مختلفی صورت گیرد، مانند:

تقلید از نحوه ی استفاده از اشیاء (مانند: ضربه‌زدن به طبل یا هل دادن ماشین)

تقلید از حرکات بدنی دیگران (مانند : دست زدن یا دست تکان دادن)

تقلید از صداها یا کلمات و…

تقلید در روند رشد:

کودکان معمولاً در روند رشد تقلید را می‌آموزند. اگر به تعامل نوزاد و مادرش دقت کرده باشید، به‌احتمال زیاد واکنش‌های نوزاد و مادر را می‌بینید که از صداها، اعمال و حالات چهره یکدیگر تقلید می‌کنند. این تقلید دوطرفه در واقع گفتگوی اولیه و بدون کلمات است که به نوزادان کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه احساسشان را به مراقبین خود نشان داده، به آن‌ها توجه کنند و نوبت‌گیری را بیاموزند. تقلید افراد اوتیسم هم در تعارض با این مسئله نیست.

کودکان در دوران نوزادی و اوایل کودکی از تقلید برای برقراری ارتباط اجتماعی با مراقبین خود و یادگیری چیزهای جدید استفاده می‌کنند. واکنش والدین نسبت به نوزادشان اولین تجربه اجتماعی کودک است و این‌گونه است که آنها روابط خود را با دیگران آغاز می‌کنند. نوزادان ابتدا رفتار مراقبین خود را با اسباب‌بازی‌ها و اشیاء تقلید می‌کنند و وقتی بزرگ‌تر شدند از نحوه بازی‌کردن سایر کودکان با اسباب‌بازی‌ها تقلید کرده و این‌گونه با هم تعامل می‌کنند. تقلید می‌تواند ارتباط اجتماعی را بهبود بخشیده و به اجتماعی شدن افراد کمک کند.

اهمیت تقلید (در افراد اوتیسم):

تقلید (به ویژه در افراد اوتیسم) لازمه ی کسب مهارت‌های مختلف در کودکی و بزرگسالی است. زیرا برای یادگیری و آموزش به آن نیازمندیم. به‌وسیله تقلید می‌توان چگونه صحبت‌کردن، آموزش رفتارها و فعالیت‌های خاص و نحوه معاشرت کردن را آموزش داد.

میدانید که برای اغلب افراد طیف اوتیسم یادگیری مفاهیم و الگوهای رفتاری و زبانی بسیار سخت و یا غیرممکن است؛ بنابراین، آنها باید الگو داشته باشند تا مطابق آن، فعالیت را انجام دهند. این اصلی‌ترین هدف از آموزش مهارت‌های تقلید در افراد اتیسم است. کودکان با تقلید کردن از الگوها کارکردها و مهارت‌های خاصی را کسب می‌کنند. شرطی‌سازی در آموزش افراد اختلال طیف اتیسم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این روش در توان‌بخشی باعث ایجاد انگیزه در کودک شده و روند یادگیری را سرعت می‌بخشد.

در آموزش مهارت‌های تقلید در افراد اوتیسم نیز این روش اهمیت ویژه‌ای دارد. زمانی که کودک عملی را درست انجام می‌دهد که شما از او توقع دارید، در ازای آن پاداش می‌گیرد و وقتی که آن کار را درست انجام نمی‌دهد پاداشی دریافت نمی‌کند و در نتیجه رفتارش اصلاح می‌شود وقتی تقلید به مرحله تثبیت برسد، مهارت‌های زبانی و حرکتی برای همیشه اصلاح شده است. نکته قابل‌توجه این است که مهارت‌های مورد آموزش باتوجه‌به نوع مهارت و رفتار موردنظر طبقه‌بندی می‌شوند.

برای این منظور، ابتدا باید مهارت‌هایی را که کودک باید بیاموزد را مشخص کرد و طبق آن آموزش را آغاز کرد. بااین‌حال، ممکن است آموزش فعالیت‌های پیچیده‌ای مانند استفاده هم‌زمان از قاشق و چنگال زمان بر باشد. هدف اصلی آموزش‌های عملی کمک به کودکان در کسب مهارت‌های حرکتی است. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که هرچه زودتر تشخیص اختلال اتیسم کودک گرفته شود و تمرینات توان‌بخشی او آغاز شود، شاهد نتایج بهتری خواهیم بود. برای کودکانی که با کمک تقلید مهارت‌ها را یاد می‌گیرند، کشف جهان پیرامونشان بسیار آسان‌تر خواهد بود.