ظاهر کودکان اوتیسم; به نظر شما، آیا در ظاهر کودکان با اختلال اوتیسم، تفاوتی قابل مشاهده است؟ اوتیسم یکی از ناشناخته ترین ‌اختلالات عصر کنونی است. نه علت آن مشخص است، و نه راه درمان. همین پیچیدگی است، که محققان را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد، و علی‌رغم پیشرفت‌های علمی، هنوز مسیر شفافی برای درمان این اختلال وجود ندارد. شاید یکی از این پیچیدگی‌ها، ظاهر کودکان با اختلال اوتیسم باشد، که از نظر افراد عادی با دیگر کودکان تفاوتی ندارد، و نشانه‌های واضحی، مبنی بر وجود اختلال در آن‌ها وجود ندارد.

اما تحقیقات اخیر، نه‌تنها متوجه یکسری تفاوت‌های ظاهری در کودکان اوتیسم شدند، بلکه ثابت کردند، این تفاوت در خواهر و برادر آن‌ها نیز قابل مشاهده است.

ظاهر کودکان اوتیسم

کودکان اوتیسم با چالش‌های زیادی، چه کلامی و چه غیرکلامی مواجه هستند، و بیشترین دغدغه خانواده‌ها، مشکلات اجتماعی این کودکان است. در کنار بحث علائم، و حتی ریشه‌های ژنتیکی، بدون تردید تفاوت ظاهری، می‌تواند راه‌حلی ارزان و فوری، برای تشخیص اوتیسم باشد. تاکنون باور رایج بر این بود، که کودکان اوتیسم از نظر ظاهر، با بقیه کودکان تفاوتی ندارند. شاید به‌ظاهر باوری نادرست نباشد. چون افراد عادی نمی‌توانند، سریعاً این تفاوت را درک کنند، اما تحقیقات اخیر نتایج دیگری را، نشان می‌دهد.

می‌توان گفت، همین عدم تمایز ظاهری بود، که کمتر محققان را به سمت بررسی این موضوع، سوق داد؛ ولی امروزه تحقیقات گسترده‌تری، در این زمینه انجام می‌شود. یکی از این پژوهش‌ها، مقاله «تشخیص اوتیسم و بررسی چهره‌ای کودکان اوتیسم، با روش یادگیری عمیق» (حسینی، محمدپارسا؛ ۲۰۲۲) بود بادقت ۹۴.۶٪ تصاویر کودکان با اختلال اوتیسم، و کودکان عادی را دسته‌بندی، و بررسی کردند، و در طی این بررسی‌ها، به تفاوت چهره‌ای رسیدند.

نتایج بحث هایی درمورد تفاوت چهره در دانشگاه میسوری:

1. کودکان اوتیسم عموماً قسمت بالایی سرشان پهن‌تر است.

2. تا حدودی قسمت چشم‌هایشان نیز عریض‌تر است.

3. این کودکان غالباً بینی و چانه کوچکی دارند.

 البته هیچ یک از این علائم، نتوانستند بدون بررسی علائم رفتاری، مسیری مستقل برای تشخیص باشند.   

در یکی دیگر از پژوهش‌هایی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، چهره‌های کودکان دختر و پسر با اختلال اوتیسم، با تصاویر سه‌بعدی که از آن‌ها می‌گرفتند، بررسی شد. طبق نتایج این تحقیق، هر دو جنس شاخص‌های چهره‌های مردانه را، بیشتر از کودکان عادی دارند، و هرچقدر این شاخص‌های مردانه بارزتر باشد، امکان مشکلات ارتباط اجتماعی، در آن‌ها بیشتر است.

نیکولت زدیات، همین تفاوت در چهره را، در بین خواهر و برادران کودکان با اختلال اوتیسم، بررسی کرد و به نتایج مشابه تحقیق قبلی رسید، که خواهر و برادر این کودکان نیز، ویژگی‌های چهره‌ای مردانه‌تری دارند. علی‌رغم تمامی مواردی که بیان شد، تشخیص ظاهری کودکان با اختلال اوتیسم، برای دیگر افراد ممکن نیست. این کودکان، مانند کودکان سندرم داون یا ویلیامز، آن‌قدر ویژگی‌های مشهودی ندارند، که سریعاً متمایز شوند.

داشتن ویژگی ظاهری آشکار، مزیت است؟ 

سؤال این است که داشتن ویژگی ظاهری مشخص، در اختلالات یک مزیت است، یا خیر؟ مانند تمام ویژگی‌های دیگر، این موضوع معایب و مزایای خودش را دارد. همان‌طور که می‌دانیم، عملکرد کودکان اوتیسم، در یک طیف قرار دارد. اگر مانند برخی سندرم‌های دیگر، ظاهری متفاوت داشتند، ممکن بود از سر نا‌آگاهی بدون درنظرگرفتن قابلیت‌ها، و توانمندی‌هایشان طرد می‌شدند، و کمتر در معرض فرصت‌های خودشکوفایی، قرار می‌گرفتند. اکنون کودکانی با اختلال اوتیسم هستند، که در مهد کودک‌ها، همراه با بقیه کودکان بازی می‌کنند، و یاد می‌گیرند.

در نتیجه پذیرفته شدن در اجتماع، در همان نگاه اول می‌تواند دریچه‌ای، از فرصت‌ها را بر روی آن‌ها بگشاید. بعد مثبت دیگر نداشتن ویژگی آشکار، استیگما نشدن، یا همان نخوردن داغ ننگ است. استیگما فرایندی روانی – اجتماعی است، که از برچسب زدن در فرد ایجاد می‌شود، و رنج روحی – روانی عمیقی را، بر خانواده‌ها تحمیل می‌کند.

در کنار این مزیت‌ها، گاه سختی‌های این تمایز نداشتن آن‌قدر تحمل‌ناپذیر می‌شود، که خانواده ترجیح می‌دهد، کودکی دارای ظاهر متفاوتی باشد، تا کمتر اطرافیان آن‌ها را قضاوت، یا حتی سرزنش قرار دهند. استیگما گرچه به افراد مختلف، به‌خاطر ویژگی آشکار وارد می‌شود، اما وقتی کودکی بدون داشتن ویژگی ظاهری مشخص، رفتارهای نامتعارفی را نشان می‌دهد، بیشتر مورد قضاوت قرار می‌گیرد. بیشترین سرزنش و قضاوتی، که به این خانواده‌ها وارد می‌شود، تربیت ناصحیح فرزندشان است. کودکان با اختلال اوتیسم، شاخص‌ترین ویژگی که دارند، مشکلات ارتباطی و رفتاری آن‌هاست.

کودکی را در نظر بگیرید که به‌ظاهر کاملاً عادی است؛

اما به ناگاه شروع به فریاد و گریه می‌کند، یا وقتی وارد جمع می‌شود، نه‌تنها سلام نمی‌کند، بلکه با کسی ارتباط نمی‌گیرد، و حاضر نیست اسباب‌بازی‌اش را، با بقیه شریک شود. اولین قضاوت، تربیت نامناسب خانواده است.

این تفاوت نداشتن، بیشترین مزیت را برای کودکان با اختلال اوتیسم عملکرد بالا دارد، و عمیق‌ترین ضربه‌ها را، به همین گروه می‌زند. ممکن است به دلیل نبود تمایز، وارد اجتماع شوند، و حتی دارای شغل باشند، اما به دلیل این اختلال، با مشکلات بیشتری در محیط کار، و روابط دوستانه‌شان مواجه می‌شوند، و از آن‌ها توقع بیشتر از حد توانشان را دارند، و از طرف دیگران خطاهایشان پذیرفتنی نیست، و درک نمی‌شوند. اطرافیان کودکان مبتلا به اوتیسم، با عملکرد پایین را سریع‌تر تشخیص می‌دهند، و از آن‌ها کمتر توقع رعایت اصول، و آداب اجتماعی را دارند. در نتیجه تنها راه کمتر کردن این فاصله‌ها، آگاه‌سازی جامعه است.

هرچند گفتن این موضوع، خالی‌ از لطف نیست، که این ظاهر عادی کودکان اوتیسم، باعث می‌شود یکسری افراد، حتی اشخاصی مشهور و به نام در جهان، مدعی داشتن اختلال اوتیسم شدند، که هنوز مزیت اعلام این اختلال، برای افراد جامعه شفاف نیست. گاهی امکان دارد، افراد برای کسب مزایا، یا حتی شانه خالی‌کردن از یکسری خطاهایشان، مدعی داشتن اختلال می‌شوند، که در این مواقع بهتر است، تحقیقات علمی و بررسی‌های دقیق، صورت پذیرد.

نتیجه گیری

در پایان، می‌توان گفت علی‌رغم وجود تحقیقات جدید دال بر وجود تمایز چهره‌ای در کودکان با اختلال اوتیسم، حتی در خواهر و برادران آن‌ها، هنوز این تفاوت و تمایز آن‌قدر مشهود نیست، که بتوان به‌راحتی آن‌ها را دسته‌بندی کرد، و به‌تبع آن آگاه‌سازی جامعه، باید گسترده‌تر و عمیق‌تر باشد، تا خانواده‌ها کمتر متحمل رنج‌ها، و قضاوت‌های ناعادلانه شوند.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.