کارکردهای اجرایی در اوایل دوران کودکی; روش‌های تقویت
کارکردهای اجرایی مجموعه‌ای از توانایی‌ها و مهارت‌های شناختی است که از بدو تولد در کودک وجود دارد که با رشد کودک این مهارت نیز رشد می‌باید. به‌نحوی‌که در سن ۱۲ سالگی عملکرد کودک مشابه عملکرد بزرگسالان خواهد شد. این کارکردها از طریق تأثیر بر سایر فرایندهای شناختی این امکان را برای ما فراهم می‌سازد تا افکار و اعمال خود را برای یک اقدام هدفمند تنظیم نماییم. این عملکرد ما را قادر می‌سازد تا مفاهیم انتزاعی و پیچیده را درک کنیم، مشکلاتی که هرگز با آن مواجهه نشده‌ایم را حل کنیم، روابط خود را مدیریت کنیم و برای آینده خود برنامه‌ریزی نماییم. در نتیجه کارکردهای اجرایی یک عبارت کلی است که به تمامی‌فرایندهای شناختی که در هدایت و کنترل رفتار نقش کلیدی ایفا می‌کنند اطلاق می‌گردد.
فرایندهای شناختی مرتبط با کارکردها، بسیار گسترده هستند که می‌توان از این بین به حافظه فعال، توجه مستمر، برنامه‌ریزی، بازداری و مهار، حل مسئله، انعطاف‌پذیری شناختی و سازماندهی اشاره کرد. (توجه کنید که هر یک از مهارت‌ها می‌توانند با عناوینی دیگر نیز معرفی شوند).
صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید.
والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های 02188616931 و 02188616932 ، با ما در ارتباط باشید.
توسعه مهارت کارکردهای اجرایی در کودکان
این مهارت‌ها، در اوایل زندگی شروع به رشد می‌کند. نوزادانی که تعاملات گرم و حمایتی را با بزرگسالان مهم زندگی خود تجربه می‌کنند، احساس امنیت بیشتری دارند. امنیت به کودکان کمک می‌کند تا روابط مثبتی با والدین و بزرگسالان ایجاد کنند و به کودکان اعتمادبه‌نفس لازم برای کشف دنیای خود، توسعه استقلال و مهارت‌های حل مسئله را می‌دهد. روابط امن منجر به رشد عاطفی اجتماعی قوی و مهارت‌های کارکردهای اجرایی در کودکان خردسال می‌شود. کودکانی که این مهارت‌ها در آنها اوایل زندگی توسعه میابد، خودکنترلی بیشتری دارند. از جمله اهمیت این مهارت‌ها در طول زندگی می‌توان به حفظ سلامت روانی و جسمی‌در طول عمر، ارتباطات اجتماعی مؤثر، موفقیت کوتاه‌مدّت و بلندمدّت در مدرسه، فارغ‌التحصیل‌شدن از دانشگاه و … اشاره کرد؛ همچنین این کارکردها قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده برای پیشرفت تحصیلی اولیه افراد است.
اگرچه کارکردها یک پیش‌بینی‌کننده کلیدی برای بسیاری از نتایج است؛ با این‌حال، تعداد قابل‌توجهی از کودکان خردسال با این مهارت‌ها چالش دارند. این امر به‌ویژه هنگامی‌مشهود است که کودکان از محیط‌های اولیه کودکی به محیط‌های آموزشی رسمی‌مانند مدرسه که اغلب ساختارمند هستند می‌روند. بسیاری از کودکان خردسال به‌راحتی به مدرسه ابتدایی منتقل می‌شوند؛ امّا تعداد قابل توجهی از کودکان با مشکل مواجه می‌شوند. معلمان گزارش می‌دهند که کودکان خردسال بیشتر با رفتارهای چالش برانگیز مرتبط با جنبه‌های مختلف اجرایی مانند توانایی تمرکز و توجه، تداوم در انجام وظایف و نشان دادن خودکنترلی در موقعیت‌های تحصیلی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند. می‌دانیم که این مهارت‌ها به کودکان کمک می‌کند تا در محیط‌های کلاس درس پیش برود. کودکانی که در این مورد ضعیف هستند، معمولاً از محیط‌های آموزشی و از مدرسه خوششان نمی‌آید.
تقویت مهارت‌های حوزه کارکرد های اجرایی
بر اساس شواهد کارکردهای اجرایی برای موفقیت در مدرسه کودکان بسیار اهمیت دارند. یک سؤال اساسی که باید در نظر گرفت این است که چگونه از رشد این مهارت‌ها در کودکان خردسال حمایت کنیم. عملکردهای اجرایی اوتیسم به‌ویژه در اوایل دوران کودکی انعطاف‌پذیر هستند و تحقیقات مداخله‌ای نشان داده است که این مهارت‌ها را می‌توان آموزش، تمرین و بهبود بخشید. این امر به‌ویژه برای کودکانی که با مهارت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند مشهود است. به‌عنوان‌مثال، کودکان 3 تا 5 ساله که در مداخله‌ای با هدف “کمک به کودکان در تقویت این مهارت‌ها به کمک موسیقی و بازی‌های حرکتی” شرکت کردند، بهبود در مهارت‌های کارکردها و پیشرفت تحصیلی اولیه خود را نشان دادند. این کودکان توانستند به کمک این مداخلات برخی از مهارت‌های حوزه کارکردهای خود را تقویت کنند و به‌دنبال آن توانستند سبب بهبود عملکردشان در خانه و مدرسه شوند.
راهکارها برای بهبود مهارت‌ها
والدین، معلمان و سایر بزرگسالان نقش مهمی در کمک به کودکان برای توسعه این مهارت‌ها دارند. همان‌طور که اشاره شد، روابط مثبت اولیه پایه و اساس مهارت‌ها را با کمک به کودکان ایجاد می‌کند که احساس امنیت، آمادگی برای کشف و حل مسئله کنند. والدین و معلمان کارهای زیادی انجام می‌دهند که باعث تشویق رشد این کارکردها در کودکان می‌شود.
-
-
برای بهبود روابط با کودکان خود وقت بگذارید؛
صرف زمان برای ایجاد روابط مثبت با کودک، پایه‌ای قوی برای مهارت‌های عاطفی اجتماعی و یادگیری برای کودکان فراهم می‌کند. کودکانی که روابط قوی با معلمان خود دارند، در طول سال دستاوردهای بیشتری در آمادگی مدرسه و رفتار مثبت کسب می‌کنند.
-
مدل‌سازی کنید که مهارت‌های قوی چگونه به نظر می‌رسند؛
کودکان به بزرگسالان به‌عنوان راهنمای رفتار خود نگاه می‌کنند. یکی از راه‌هایی که می‌توانند از کارکردهای اجرایی در محیط‌های اولیه کودکی حمایت کنند، صحبت‌کردن با صدای بلند است. برای مثال، در حین قدم‌زدن در فضا یا تمیزکردن خانه اتفاقات روز خود را روایت کنید. با الگوبرداری از رفتار مثبت، کودکان می‌ببینند که چگونه بزرگسالان از این مهارت‌ها در زندگی روزمره خود برای سازماندهی و برنامه‌ریزی استفاده می‌کنند.
-
فضایی را برای ارتقاء مهارت‌ها درنظر بگیرید؛
فضاهای یادگیری و بازی را به‌گونه‌ای سازماندهی کنید که کودکان را تشویق به تمرین مهارت‌های اجرایی کند. به‌منظور توسعه کارکردهای اجرایی، بری فعالیّت‌های پیچیده و تمرینات برنامه‌ریزی کنید. به‌عنوان‌مثال، معلمان می‌توانند به کودکان این فرصت را بدهند که از انجام یک فعالیت‌های نسبتاً بدون ساختار به انجام یک فعالیت پیچیده‌تر مانند یک فعالیت هنری چندمرحله‌ای بروند. کودکان برای تمرین و سپس پردازش آنچه از طریق بازی یاد می‌گیرند به هر دو نوع فعالیت نیاز دارند. معلمان می‌توانند مطالب و فعالیت‌هایی را به کودکان بدهند که آنها را ملزم به تمرین مهارت‌ها می‌کند. به‌عنوان‌مثال، معلمان می‌توانند تمرکز و توجه که بخش‌های مهم تمرین‌های اجرایی هستند را با تمرین مهارت‌های حرکتی ظریف افزایش دهند.
-
از بازی‌ها به‌عنوان ابزار آموزشی استفاده کنید؛
هنگامی‌که کودکان این مهارت‌ها را در زمینه‌ها و موقعیت‌های مختلف تمرین می‌کنند، آن را قویا را توسعه می‌دهند. یکی از راه‌های سرگرم‌کننده و ساده برای گنجاندن آنها در فعالیت‌های روزمره، استفاده از موسیقی و بازی‌های حرکتی و افزودن مراحل برای پیچیده‌تر کردن آنها در طول زمان است. کودکان با موسیقی می‌رقصند و پس از توقف موسیقی باید بایستند. بعد از اینکه کودکان قوانین اساسی بازی را تمرین کردند، قوانین پیچیده‌تری اضافه می‌شوند. سپس از بچه‌ها خواسته می‌شود که به‌سرعت با موسیقی تند برقصند، به‌آرامی با موسیقی آهسته برقصند و وقتی موسیقی متوقف شد، بایستند.
-
خانواده‌ها را در حمایت از کارکردها در خانه مشارکت دهید؛
اولین معلمان کودکان، والدین آنها و سایر بزرگسالان مهم زندگی آنها هستند. درگیرکردن خانواده‌ها در فعالیت‌های پیرامون توسعه مهارت‌های کارکردهای اجرایی می‌تواند حمایت موردنیاز کودکان را برای موفقیت فراهم کند. از والدین بخواهید تا بازی‌هایی مانند موارد ذکر شده در بالا را به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های روزمره خانوادگی با کودکان انجام دهند. این به والدین کمک می‌کند تا برخی از راه‌هایی را ببینند که می‌توانند مهارت‌های کارکردها را در خانه ارتقاء دهند.
-