روز جهانی اوتیسم; در طول دهه‌ی گذشته، پیشرفت‌های گسترده‌ و مهمی، در جهت افزایش دسترسی به آموزش به طور کلی، و همچنین آموزش افراد با اختلال طیف اوتیسم به طور خاص صورت گرفت. با این‌حال، در سال 2020، با گسترش همه‌گیری و شیوع کووید 19 در سراسر جهان، اکثر کشورها تعطیلی موقت مدارس را اعلام کردند، و تحصیل 90 درصد از دانش‌آموزان در سراسر جهان، تحت تاثیر این تصمیم قرار گرفت. اختلال در یادگیری و آموزش، که به علّت همه‌گیری کووید 19 رخ داد، سال‌های پیشرفت را معکوس، و نابرابری آموزشی را تشدید کرد. بسیاری از دانش‌آموزان، به‌ویژه دانش‌آموزان با اختلال طیف اوتیسم، آسیب جدی دیدند، و مطالعات نشان می‌دهد که آن‌ها، به طور جدی در معرض آسیب‌های ناشی از بهم‌ریختگی‌‌های روتین زندگی، و یا خدمات و حمایت‌های نامناسب، هستند.

مطلب پیشنهادی: اوتیسم چیست؟

روز جهانی اوتیسم

هدف 4 توسعه پایدار- آموزش باکیفیت

با توجه به آسیب ‌های آموزشی که به کودکان وارد می‌شود، به خصوص کودکان اوتیسم،  17 هدف توسعه پایدار، که توسط رهبران جهان، در سازمان ملل متحد در سال 2015، به تصویب رسید، طرحی را برای رسیدگی به چالش‌های عمده، و پیش‌رو جهان به ویژه نابرابری، ارائه می‌دهد. هدف 4 توسعه پایدار، بر تضمین آموزش باکیفیت و فراگیر، عادلانه و در جهت ارتقاء فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر، برای همگان به عنوان پایه‌ای برای بهبود زندگی مردم، و کاهش نابرابری‌ها، تاکید دارد.

اهداف خاص و ویژه در هدف 4 توسعه پایدار، به نیاز به “اطمینان از دسترسی برابر به تمام سطوح آموزش و آموزش حرفه‌ای برای افراد با ناتوانی“، “ساخت و ارتقا امکانات آموزشی متناسب با نیاز‌های کم‌توانان و یا افراد دارای مشکلات جسمی” و “ارائه محیط‌های یادگیری فراگیر و موثر برای تمامی افراد” اشاره دارد.

در این رابطه، به اهدافی در کنوانسیون توسعه پایدار سازمان ملل متحد، در خصوص حقوق افراد با کم‌توانی یا ناتوانی ارائه شد؛ ماده 24 کنوانسیون، “برخورداری افراد دارای کم‌توانی و یا ناتوانی، از حق آموزش فراگیر و باکیفیت متناسب، و برابر با سایر افراد، و ایجاد مطابقت‌هایی برای نیاز‌های خاص این افراد”، را به‌ رسمیت می‌شناسد.

تاریخچه جهانی اوتیسم

اگر بخواهیم تاریخچه‌ی اوتیسم، یا اصطلاح اوتیسم، را بررسی کنیم، باید به سال 1908 که اولین بار روانپزشک معروف، یوگن بلولر از این کلمه استفاده کرد، برگردیم. او از کلمه “اوتیسم”، برای توصیف وضعیت یک بیمار اسکیزوفرنی، که در دنیای خودش زندگی می‌کرد، و هیچ اعتنایی به اطرافش نداشت، استفاده کرد. کلمه یونانی “autós”، به معنای خود است، و کلمه “اوتیسم”، توسط Bleuler به معنای خوددرماندگی بیمارگونه، و کناره‌گیری از دیگران، استفاده شد.

بیش از 50 سال از زمانی که لئو کانر، در سال 1943 برای اولین بار اختلال طیف اوتیسم کلاسیک را توصیف کرد، می‌گذرد. از آن زمان تاکنون، نتایج تحقیقات و آزمایشات بالینی به ما کمک کرد، تا در مورد اختلال طیف اوتیسم بیشتر بدانیم. امروزه، افراد بسیاری با عنوان اختلال طیف اوتیسم، شناسایی می‌شوند؛ در طی دهه‌های 60 تا 70 میلادی، درک مردم از واژه‌ی اوتیسم، علامت‌ها و نشانه‌های این اختلال، و همچنین روش‌های مداخله و درمانی آن، دقیق‌تر شد. اگرچه این روزها مردم، اطلاعات بسیاری از این اختلال دارند، امّا ما همچنان راه طولانی و پرچالشی، در آگاهی‌سازی مردم دنیا از اختلال طیف اوتیسم، خواهیم داشت.

تاریخچه اختلال طیف اوتیسم در ایران

چند سالی است كه واژه اوتیسم، وارد ادبیات و سینما ایران شد؛ با این‌حال، در همین مدت زمان اندك، از فراز و نشیب زندگی خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم، بسیار شنیدیم. مسیر پر پیچ‌و‌خمی كه، آن‌ها را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو کرد. متأسفانه تاکنون، اطلاعات و آمار دقیقی، از تعداد کودکان و افراد با اختلال طیف اوتیسم در ایران، وجود ندارد، و به‌طور کامل مشخص نیست که کودکان از چه سالی، برای اولین‌بار، تشخیص اختلال طیف اوتیسم را دریافت کردند.

درکنار تمام کاستی‌های آماری، مداخلات مناسب برای بهبود علائم، و بالارفتن کیفیت زندگی افراد با اختلال طیف اوتیسم، به‌سرعت در ایران به‌اجرا درآمد. همگام با بسیاری از منابع بین‌المللی، و رویکردهای درمانی، متخصصان ایرانی نیز، تمامی مداخلات درمانی مناسب و کاربردی را، برای افراد با این اختلال به اجرا درآوردند، و همسو با پیشرفت‌های جهانی در این حوزه، گام برداشتند.

اوتیسم چیست؟

اختلال طیف اوتیسم یا درخودماندگی، یک اختلال عصبی- رشدی است. افراد با اختلال طیف اوتیسم، اغلب در ارتباطات اجتماعی، و تعامل با دیگران ضعیف هستند، و رفتارهای تکراری (کلیشه‌ای)، و علایق محدود دارند. افراد اوتیسم ممکن است، روش‌های متفاوتی نسبت به سایر همسالان خود، در یادگیری، حرکت یا توجه و تمرکز دارا باشند. برخی از افراد بدون اختلال طیف اوتیسم نیز، ممکن است برخی از علائم این اختلال را، دارا باشند. اما برای افراد با اختلال طیف اوتیسم، این خصوصیات می‌تواند به حدی پررنگ باشند، که زندگی فرد را به چالش بکشد. شیوع اوتیسم در پسران، بیشتر از دختران (با نسبت ۴ به ۱) است.

توانایی‌های افراد با اختلال طیف اوتیسم، می‌تواند متفاوت باشد؛ به‌عنوان مثال، برخی از افراد با اختلال طیف اوتیسم، ممکن است مهارت‌های موردنیاز برای ارتباط و مکالمه با دیگران را دارا باشند، درحالی که برخی دیگر از افراد اوتیسم، ممکن است بی‌کلام باشند. برخی از افراد با اختلال طیف اوتیسم، در زندگی روزمره خود به کمک زیادی نیاز دارند، اما برخی دیگر می‌توانند با پشتیبانی کم، و یا حتی بدون پشتیبانی زندگی کنند.

علائم و نشانه های اوتیسم عبارتند از:

• عدم برقراری تماس چشمی یا تماس چشمی محدود،
• مشکل در ارتباطات غیرکلامی، مانند اشاره یا نشان دادن اشیاء به دیگران،
• نقص در درک دیدگاه دیگران، یا پیش‌بینی اقدامات دیگران،
• نقص در حفظ موضوع و مکالمات،
• رفتارهای تکراری و علایق محدود،
• ردیف کردن اشیاء و … .

تاکنون علت و درمان خاصی، برای اختلال طیف اوتیسم کشف نشد، اما می‌توان با تشخیص و شروع مداخلات به‌هنگام، بسیاری از علائم این اختلال را، کاهش داد.

مراکز نگهداری از افراد با اختلال طیف اوتیسم

مراقبت از کودکان با اختلال طیف اوتیسم در هر سنی، نیازمند بررسی دقیق نیازهای کودک است. هر کودک با اختلال طیف اوتیسم، نیاز به درکی ویژه، باتوجه به اولویت‌های منحصربه‌فرد خود، برای دریافت خدمات توانبخشی دارد. هزینه‌های زیاد کلاس‌های توانبخشی، و عدم توانایی نگهداری والدین از این کودکان سبب شد، تا نقش و کمبود مراکز نگهداری از این کودکان در ایران، بسیار حائز اهمیت باشد.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.