رشد عاطفی چیست؟

رشد عاطفی به معنای توانایی درک و بروز احساسات پیچیده، شناخت، تفسیر عواطف خود و دیگران، تنظیم احساسات و ابراز مؤثر احساسات به روش‌های قابل‌قبول اجتماعی است. یعنی کودک به مرحله‌ای رسیده که همدلی‌کردن را درک می‌کند.

برای افراد اوتیسم، رشد عاطفی چالش منحصربه‌فردی است. توانایی درک، بیان و هدایت احساسات تحت‌تأثیر ویژگی‌های اصلی اوتیسم، مانند مشکلات در ارتباطات اجتماعی و تعامل است.

چالش‌های رشد عاطفی برای افراد اوتیسم

افراد اوتیسم اغلب با چالش‌های خاصی در رشد عاطفی خود مواجه هستند. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند:

مشکل در تشخیص و درک احساسات: افراد اوتیسم در تشخیص و تفسیر حالات چهره، زبان بدن و سایر نشانه‌های غیرکلامی مشکل دارند.

چالش در ابراز احساسات: ابراز احساسات به شیوه‌ای مناسب اجتماعی برای افراد اوتیسم چالش‌برانگیز است. عدم توانایی در برقراری ارتباط مؤثر، منجر به ناامیدی و سوءتفاهم می‌شود.

مشکلات هیجانی: اوتیسم یک طیف است و تجربه عاطفی در بین افراد بسیار متفاوت. برخی از افراد حساسیت عاطفی شدیدی را تجربه می‌کنند، برخی دیگر در شناسایی و بیان احساسات خود مشکل دارند.

اهمیت توجه به رشد عاطفی

پرداختن به رشد عاطفی در افراد اوتیسم به دلایل متعددی حیاتی است. رشد عاطفی ارتباط نزدیکی با تعاملات اجتماعی دارد. توسعه هوش هیجانی و درک احساسات خود و دیگران برای ایجاد و حفظ روابط سالم بسیار مهم است. تنظیم هیجانی نقش مهمی در مدیریت استرس و اضطراب دارد. با کمک به افراد اوتیسم در ایجاد مهارت‌های تنظیم هیجانی مؤثر، احتمال آسیب‌های عاطفی کاهش می‌یابد. همچنین تمرکز بر رشد عاطفی کیفیت زندگی افراد اوتیسم را افزایش می‌دهد. با فراهم‌کردن ابزارهایی برای هدایت و بیان احساسات، کودک نیازها، ترجیحات و تجربیات خود را راحت‌تر بیان می‌کند.

(رشد عاطفی کودکان اوتیسم)

ابراز احساسات در اوتیسم

برخی از کودکان و نوجوانان اوتیسم برای شناسایی، درک و مدیریت احساسات خود نیاز به حمایت دارند. به عنوان مثال کودک اوتیستیک شما ممکن است تمام احساسات منفی یا ناخوشایند را، به عنوان خشم یا احساسات فیزیکی مانند احساس گرما یا تنگی نفس تفسیر کند. 

یا ممکن است تشخیص ندهند که چه زمانی هیجان زده هستند یا ممکن است همه احساساتی را که توصیف آنها دشوار است به عنوان بی‌حوصلگی برچسب‌زنی کند، که این کار صحیح نیست و فرد را دچار چالش شخصی و اجتماعی می‌کند. اگر کودک اوتیستیک شما بفهمد که چرا چنین احساسی دارد می‌تواند به او کمک کند تا احساسات خود را بپذیرد.

 با توضیح اینکه چگونه افکار می‌توانند به احساسات منجر شوند، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا بفهمد چرا این احساس را دارد. به عنوان مثال، می‌توانید تصویر یک سگ را با یک کودک بکشید. سپس می‌توانید بگویید: اگر سگی به سمت شما بپرد و فکر کنید که گاز می‌گیرد، ممکن است احساس ترس کنید. اما اگر فکر می‌کنید که این سگ چه سرگرم کننده و بازیگوش است، ممکن است در عوض احساس هیجان کنید.

یا می‌توانید از مکالمات کمیک استریپ استفاده کنید که شخصیت‌ها را با حالات چهره و حباب‌های فکری مختلف نشان می‌دهد تا به فرزندتان کمک کنید تا احساسات را با افکار و رفتار پیوند دهد. به عنوان مثال، می‌توانید برای نشان دادن یک مکالمه، مجسمه‌های چوبی از کودک و دوست او بکشید. از رنگ‌های مختلف برای نشان دادن آنچه فکر می‌کنند، می‌گویند و احساس می‌کنند استفاده کنید.

به عنوان بخشی از درک احساسات، برای کودک شما مهم است که بداند همه طیف وسیعی از احساسات را تجربه می‌کنند. برای مثال، می‌توانید بگویید: این طبیعی است که همه عواطف مانند شادی، غم، هیجان و حسادت را احساس کنید. گاهی احساسات بزرگ و گاهی کوچک هستند. همه این احساسات خوب است. همچنین ممکن است صحبت در مورد اینکه چگونه احساسات بزرگ با گذشت زمان می‌گذرد کمک کند. هر چه به کودک کمک کنید تا طیف عواطف خود را دقیق‌تر تشخیص دهد، او در آینده می‌تواند زندگی اجتماعی بهتری را تجربه کند.

بیان عاطفی در اوتیسم

مشکل در شناخت و درک احساسات

یکی از جنبه‌های کلیدی بیان عاطفی، توانایی تشخیص و درک احساسات در خود و دیگران است. مشکل در شناخت و درک احساسات اوتیسم به دلیل عدم همدلی نیست؛ بلکه از تفاوت در پردازش نشانه‌های اجتماعی و عاطفی ناشی می‌شود. فرد اوتیسم در تفسیر حالات چهره، زبان بدن و لحن صدا که شاخص‌های مهم احساسات‌اند، مشکل دارند.

چالش در ابراز احساسات

ابراز احساسات فرایندی پیچیده برای افراد اوتیسم است. بیان آشکار احساسات منجر به سوءتفاهم یا ناامیدی می‌شود. برخی از افراد اوتیسم حالات چهره محدود یا غیرمعمولی دارند که تفسیر وضعیت عاطفی آنها را برای دیگران دشوار می‌کند. درواقع کودک در تعدیل مناسب لحن صدا یا زبان بدن برای انتقال احساسات مسئله دارد.

راهبردهای حمایت از رشد عاطفی

حمایت از رشد عاطفی افراد اوتیسم برای کمک به جهت‌یابی احساسات و تقویت بیان عاطفی سالم بسیار مهم است.

ساخت ‌واژگان عاطفی

یکی از چالش‌های کلیدی که افراد اوتیسم مشکل در شناخت و درک احساسات است. برای پرداختن به این موضوع، ایجاد واژگان عاطفی گسترده بسیار مفید خواهد بود. با گسترش دانش در مورد احساسات و حالات چهره، توانایی فرد برای شناسایی و برچسب‌زدن احساسات و همچنین درک احساسات دیگران بهبود می‌یابد. والدین و مراقبان باید به طور فعال در گفتگوهایی با محوریت احساسات واژه‌های مناسب را به کودک بیاموزند. وسایل کمک دیداری مانند کارت‌های احساسات یا نمودارها برای تسهیل یادگیری مناسب است. ارائه توضیحات و مثال‌های واضح، تمرین منظم و تقویت واژگان عاطفی در تشخیص و بیان مؤثر احساسات اهمیت بسزایی دارد.

آموزش مهارت‌های تنظیم هیجانی

تنظیم هیجانی یک مهارت ضروری برای رشد افراد اوتیسم است. آموزش راهبردهای مؤثر برای مدیریت احساسات به آنها قدرت موفقیت در موقعیت‌های چالش‌برانگیز را می‌دهد. تکنیک‌هایی مانند تمرینات تنفس عمیق، فعالیت‌های تمرکز حواس و تکنیک‌های تنظیم حسی به آرامش و ثبات عاطفی کمک می‌کنند. آموزش مهارت‌های تنظیم هیجانی را با نیازها و ترجیحات منحصر هر فرد تنظیم کنید. از برنامه‌های تصویری یا داستان‌های اجتماعی می‌توان برای ارائه راهنمایی‌های گام‌به‌گام در مورد نحوه تنظیم احساسات در موقعیت‌های خاص استفاده کرد.

ترویج یادگیری اجتماعی – عاطفی

یادگیری اجتماعی-عاطفی شامل مهارت همدلی، خودآگاهی، ارتباطات اجتماعی و ایجاد روابط مثبت است. با تمرکز بر این زمینه‌ها، افراد اوتیسم هوش هیجانی کلی خود را تقویت کرده و تعاملات اجتماعی خود را بهبود می‌بخشند. برنامه‌های آموزشی ساختاریافته مهارت‌های اجتماعی یا جلسات گروه‌درمانی اغلب شامل فعالیت‌های ایفای نقش، بحث‌های گروهی و تمرین‌های حل مسئله برای تقویت درک اجتماعی و بیان عاطفی است.

نقش دارودرمانی

داروهای ضدافسردگی یا ضدروان‌پریشی برای کمک به مدیریت علائم مربوط به تنظیم هیجانی، اضطراب یا افسردگی تجویز می‌شوند. هنگام بررسی گزینه‌های دارویی برای افراد اوتیسم، به متخصصان مراجعه کنید.

باورهای غلط در مورد ابراز هیجانی در اوتیسم

تصورات نادرست زیادی در مورد ابراز احساسات افراد اوتیسم وجود دارد. در یک تصور غلط رایج، کودکان اوتیسم به‌طورکلی فاقد همدلی یا احساس هستند. افراد اوتیسم مانند هر فرد دیگری احساسات را تجربه می‌کنند، اما در ابراز آن‌ها به شیوه‌ای معمول دچار مشکل هستند. تصور نادرست دیگر، افراد اوتیسم نمی‌خواهند روابط اجتماعی برقرار کنند درحالی‌که بسیاری از افراد اوتیسم تمایل به ارتباط و دوستی دارند.(رشد عاطفی کودکان اوتیسم)