در این مقاله، نکاتی برای بهبود مهارت نوشتاری کودکان با اختلال طیف اتیسم ذکر شده است. در این مقاله همراه ما باشید.

نوشتن، برای موفقیت در مدرسه، برقراری ارتباط و تعاملات و هم چنین اعتمادبه‌نفس کودک، ضروری است. کودکان با اختلال طیف اتیسم، اغلب با مشکلات نوشتاری مواجه هستند، به همین دلیل ممکن است برای بررسی این مهارت مهم، به کاردرمانگر ارجاع داده شوند.

این مقاله نکاتی را که معمولاً برای بررسی مهارت نوشتاری کودکان اتیسم استفاده می‌شود توضیح می‌دهد. بدیهی است که این راهکارها برای همه کاربردی نیستند و تنها برای برخی موارد مؤثر است. هر کودکی منحصربه‌فرد است، توصیه می‌شود برای کودک، راهکارهای منحصربه‌فرد بر اساس نقاط قوت کودک، استفاده شود.

 نکاتی برای بهبود مهارت نوشتاری کودکان اتیسم

1. آغاز زودهنگام: کارکردن بر روی مهارت نوشتاری به‌اندازه ی کتاب خواندن برای کودک، اهمیت دارد. برای مبارزه با مشکلات و سختی‌های نوشتار، باید تا جایی که امکان دارد مواجهه و حمایت صورت بگیرد. باید به سن کودک توجه داشت و تا جایی که امکان دارد به مهارت‌ها و شرایط کودک توجه شود.

• در 12 ماهگی، کودک باید درحالی‌که مداد را در مشت خود گرفته، خط‌خطی کند.
• در 2 سالگی، مهارت گرفتن اشیا در مشت کودک باید بهتر شده باشد و خط کشیدن و کشیدن خطوط باید به‌صورت عمودی و افقی ایجاد شده باشد.

با اطمینان از اینکه کودک مهارت‌های پیش‌نیاز را دارد،این مهارت ها را تقویت کنید.

2. 
3. دامنه ی تمرکز را بشناسید: مهم‌ترین چیزی که کودک برای پیشرفت در هر چیزی به آن نیاز دارد، تمرکز است. زمانی که کودک با تکلیفی مخصوصاً تکالیف جدید، مواجه می‌شود، باید او را برای انجام این کار تشویق کنید تا انگیزه داشته باشد. به‌عبارتی‌دیگر، کودک باید توانایی تمرکز روی وظیفه محول شده را داشته باشد. تمرکز، دقیقاً چه معنایی دارد؟ تمرکز، قابلیت حفظ توجه بر روی وظیفه محول شده و کار در حال انجام است که هم زمان، با حذف و یا توجه نکردن به اطلاعاتی که باعث حواس‌پرتی می‌شوند، همراه است. این سطح از تمرکز به‌مرورزمان باعث ثبات در نتایج حاصله می‌شود. برای برخی از کودکان، تمرکز داشتن، یک چالش بزرگ محسوب می‌شود. برای بهبود مهارت های نوشتاری کودکان اتیسم، نیاز داریم تا توانایی تمرکز آن ها را بهبود ببخشیم.

به یاد داشته باشید:

• دامنه ی تمرکز در کودکان عادی 5-3 دقیقه به‌ازای هرسال از سن کودک است. اگر کودک چهار سال داشته باشد، می‌توانید انتظار داشته باشید که بتواند برای حدود 12 تا 20 دقیقه بر روی یک تکلیف آموزشی که به او محول شده است، تمرکز کند. این مقدار زمان قطعا برای کودک طیف اتیسم با توجه به ویژگی هایش کمتر است.
• دامنه تمرکز معمولاً برای فعالیت‌هایی که ارجحیت دارند مانند بازی‌های ویدئویی، تماشای ویدئو در تبلت و یا هر کاری که کودک به آن علاقه داشته باشد، بیشتر خواهد بود.
• دامنه تمرکز ممکن است برای فعالیت‌هایی که خیلی سخت هستند، به میزان چشمگیری کمتر باشد. به همین دلیل در این شرایط، استفاده از روش‌هایی که باعث افزایش انگیزه در کودک شد، ضروری و مهم است.

3. چالش ها را شناسایی کنید: مهم است تا کودک برای انجام هر وظیفه ی محول شده‌ای خسته و دل‌زده نشود، بنابراین فرصت‌هایی را برای موفقیت او در نظر بگیرید. به‌عبارتی‌دیگر، مطمئن شوید که کودک قادر است تا بخشی از وظایف محول شده را انجام دهد. او را در موقعیتی که قرار دارد ببینید و سپس کمی تمرین را سخت‌تر کنید. برای مثال، اگر در حال کارکردن بر روی نوشتن کلمات و چسباندن حروف هستید، حروفی را انتخاب کنید که می دانید نوشتن آن ها برای کودک آسان تر است. اگر می‌خواهید با حرف “ب” کار کنید، ابتدا مطمئن شوید که کودک قادر به کشیدن خطوط افقی و عمودی باشد. سپس به او چگونگی ترکیب خطوط برای نوشتن “ب” را نشان دهید. اگر کودک قادر به کشیدن خطوط منحنی نیست، نوشتن حرف “ن” را با او تمرین نکنید. تلاش کنید تا با کسب علاقه ی کودک در مسیر بهبود مهارت های نوشتاری کودک قدم بردارید.
6. زبان را ساده و ملموس نگه دارید: کودکان با اختلال طیف اتیسم ممکن است با پیچیدگی های زبان برای عنوان کردن و بیان وظایفی که باید انجام دهند، گیج شوند. با حداقل تعداد کلمات بگویید که چه کاری را باید انجام بدهند و از  مفاهیم مختصر و کنایه‌آمیز استفاده نکنید. از کلامی ساده استفاده کنید. وقتی بر روی مهارت پیش نوشتاری کار می‌کنید، تا زمانی که کودک بتواند آن را انجام بدهید، از همان کلمات استفاده کنید. برای مثال، اگر روی خطوط عمودی کار می‌کنید، از عبارت “خط را به سمت پایین بکش و حالا بایست” استفاده کنید.

5. 
8. حمایت های حسی را تأمین کنید:

حمایت حس عمقی: بدن کودک را با حس عمقی یا کارهای سنگین، آماده کنید. اساساً، هر نوع فعالیتی که باعث ایجاد مقاومت برای عضلات و مفاصل شود (کشیدن یا هل دادن اشیا) می‌تواند اثرات سازماندهی بر بدن داشته باشد و باعث ایجاد آرامش و تمرکز شود. برخی از کودکان ممکن است پرتاب کردن یا پریدن را ترجیح دهند.بعضی از کودکان، احساس فشار شدید را دوست دارند، مثلاً دوست دارند داخل پتویی پیچیده شوند. هم چنین طناب‌بازی، پریدن روی ترامپولین، غلتاندن توپ روی پشت کودک درحالی‌که به روی شکم خوابیده هم می‌تواند مؤثر باشد. حرکت شنا و یا فشار دادن به دیوار هم از سایر گزینه‌ها است.

حمایت‌های لامسه: برای کودکانی که باید به همه چیزی دست بزنند، می‌توانید از فعالیت‌هایی که به تحریک حس لامسه کمک می‌کنند، استفاده کنید. برای مثال از کودک بخواهید تا انگشت خود را روی حروفی که با کاغذ سمباده تهیه شده‌اند، بکشد. برای درست‌کردن حروف می‌توانید از کاغذ شیرینی‌پزی و یا سینی استفاده کنید تا حروف را روی شن، خامه یا آرد بکشید.برخی از کودکان، انجام فعالیت‌های پشت‌میزی را دوست ندارند، بنابراین انجام فعالیت و تحرک می‌تواند به آن ها در موفقیت بیشتر کمک کند. برای مثال، کودک می‌تواند درحالی‌که تخته تمرین روی دیوار نصب شده است، روی زانو و یا پاهای خود بایستد.

حمایت‌های دهانی: برخی از کودکان به ورودی‌های دهانی زیادی نیاز دارند، مخصوصاً در زمانی که بخواهند فعالیت غیر دلخواه را انجام بدهند. اگر کودک هر چیزی را درون دهان خود می‌گذارد، یا لباس خود را می‌جود، ممکن است نیاز به ورودی‌های حسی دهانی داشته باشد. می‌توانید از اسنک‌های ترد مانند هویج، چوب‌شور و … قبل از انجام فعالیت استفاده کنید.

حمایت‌های شنیداری نیز می‌تواند برای انجام تکالیف کمک‌کننده باشد. برخی از کودکان، محیط آرام و بی‌صدا را ترجیح می‌دهند اما برخی دیگر نیازمند صدا در محیط اطراف هستند. استفاده از موسیقی‌های کلاسیک معمولاً تسهیل‌کننده شرایط هستند. به علایق کودک توجه داشته باشید و آنچه را که دوست دارد اجرا کنید.

6. 
8. بر نقاط قوت بینایی تاکید کنید: کودکان با اختلال اتیسم اغلب ترجیح می‌دهند به‌صورت بینایی یاد بگیرند تا شنیداری. اطلاعات شنیداری را با کمک‌گرفتن از تصاویر بینایی، کامل کنید. استفاده از یک تصویر که درخواست شما را نشان می هد، می‌تواند مؤثر باشد. برای مثال، تصویری از یک کودک که در حال نوشتن است را نشان بدهید. یا بهتر این است که یک عکس از کودک درحالی‌که مشغول به نوشتن است، بگیرید و آن را چاپ کنید و در زمانی که باید تمرین نوشتن را انجام دهد، به او نشان دهید. این موارد به بهبود مهارت نوشتاری کودکان اتیسم کمک زیادی می کند.

به کودک تصویری از آنچه که از او انتظار دارید بنویسد را نشان بدهید. کودکان نوشتن را ابتدا از طریق تقلید کردن یاد می‌گیرند.

7. یک الگوی مستمر را ایجاد کنید:داشتن ساختارها و الگوها برای کودکان با اختلال اتیسم همانند بقیه ی کودکان مؤثر است. دانستن اینکه چه انتظاری از کودک می‌رود، به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند. یک برنامه تدوین کنید و سعی کنید آن را اجرا کنید. کارکردن روی مهارت‌های نوشتاری و تمرین خط به‌صورت روزانه ایده‌آل است.

8. به کودک پاداش دهید: هر زمان که کودک رفتار مورد انتظار را انجام داد، به او پاداش بدهید. برای مثال، اگر کودک توانست مدت‌زمان تعیین شده را به تمرین مهارت‌های نوشتاری اختصاص دهد و روی آن تمرکز کند، با فعالیت موردعلاقه‌اش، به او پاداش دهید. از او بپرسید که چه کاری را دوست دارد انجام دهد، تا این‌گونه اشتیاق او افزایش یابد. جداول “اکنون و سپس”، ابزارهای خوبی هستند. می‌توانید عکس فعالیتی که از کودک انتظار دارید را در قسمت “اکنون” بکشید و در قسمت “سپس” تصویر فعالیت موردعلاقه که پاداش کودک محسوب می‌شود را بگذارید.