پنج گام برای کمک به فرزند دارای اختلال اوتیسم برای دوستیابی
مقدمه
دوستیابی برای کودکان با نیازهای ویژه میتواند یک فرایند پرچالش باشد. این کودکان نیازمند توجه و حمایت بیشتری هستند تا بتوانند روابط اجتماعی خود را بسازند و با دیگران ارتباط برقرار کنند. دوستیابی برای هر کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ اما برای کودکان با نیازهای ویژه، این مسئله میتواند چالش بیشتری به همراه داشته باشد. ما بهعنوان والدین و مربیان میتوانیم نقش مهمی در تشویق دستیابی این کودکان داشته باشیم.
مهارتهای دوستیابی در کودکان اوتیسم
افراد اوتیسم میتوانند باتوجهبه شدت و نوع اوتیسمشان، دارای چالشهای مختلف در برقراری ارتباط با دیگران باشند. هرچند برخی از آنها در ارتباط برقرار کردن مشکل دارند، اما با توسعه مهارتهای دوستیابی میتوانند ارتباطات بهتری برقرار کنند.
کودکان دارای اختلال اوتیسم چگونه می توانند دوست پیدا کنند؟
زمینــه مناســبی را بــرای کــودک اوتیسم فراهــم کنیــد تــا کیفیــت رابطــه را درک کنــد. بسـیار مهـم اسـت کـه کـودک بـرای روابـط تمایـز قائـل شـود. مثلا تصور بعضـی از کـودکان بـا اختـلال طیـف اوتیسم از دوسـت فـردی قلـدر و پرخاشـگر است. شـما بایـد ابتـدا بـا گفتگـو و بــا زبانــی ســاده مفهــوم دوســتی را توضیــح دهیــد. مثلا بگوییـد “دوسـت کسـی اسـت کـه بـا تــو مهربــان اســت. اســم تــو را میداند و صــدا میزند. از تـو میپرسد چـه کاری دوست داری انجـام بدهـی. “شــما همچنیــن بایــد از کــودک سؤالاتی نیــز بپرسـید، ماننـد” تـو دوست داری بـا چـه کسـی در پــارک بــازی کنی” البتــه ایــن نکتــه را نیــز در نظــر بگیریــد کــه بــه جــای صــرف وقــت زیــاد بــرای توضیـح مفهـوم دوسـتی، بهتـر اسـت فرصتهای فراوانـی را بـرای تعامـل بـا دیگـران بـرای کـودک فراهـم کنیـد و درعینحال مهارتهای دوستیابی در کودکان اوتیسم را نیــز بــرای برقــراری ارتبــاط مثبــت بــه او آمــوزش دهیــد.
راههای عالی برای کمک به کودک ASD شما در دوستیابی
پرداختن به سرگرمیهای موردعلاقه
یک روش برای کمک به کودک اوتیسم این است که او را مشغول سرگرمیهای موردعلاقهاش کنید. شرکت در کلاس نقاشی، موسیقی، بازیهای گروهی، کتابخوانی و… فرصتی برای بچهها فراهم میکند تا با افرادی با علایق مشابه خود آشنا شوند.
ارتباط با کودکانی که دارای علایق مشابه یا در طیف یکسان هستند
علاقمندیهای کودکان طیف اوتیسم اغلب با سایر کودکان متفاوت است. والدین میتوانند از گروههای پشتیبانی والدین یا انجمن اوتیسم محلی برای پیداکردن کودکان با علایق مشابه استفاده کنند، این علایق میتواند علاقه به عنکبوت، عروسک یا شخصیت کارتونی باشد. کودکان اوتیسم اغلب با کودکان دارای سلایق مشترک در مقایسه با کودکان معمولی راحتتر ارتباط برقرار میکنند.
مهارت سهیمشدن و به اشتراک گذاشتن
سهیمشدن یکی از مهمترین مهارتهای دوستیابی در کودکان اوتیسم است. کودک با سهیمشدن و به اشتراک گذاشتن اسباببازی یا خوراکی خود با دوستانش میتواند رابطه بهتری با دیگران برقرار کند. مهارت سهیمشدن از سن دوسالگی در کودک پیدا میشود و شما میتوانید این مهارت را در کودک تقویت کنید.
پیداکردن گروههای حمایتی
در این گروهها بچهها روابط اجتماعی را یاد میگیرند و تمرین میکنند. در روابط اجتماعی کودکان اوتیسم، اتفاقات غیرمنتظره، زیادی پیش میآید و این یکی از چالشهای برقراری ارتباط با دیگران برای این دسته از کودکان است. بچهها در گروههای اجتماعی و زیر نظر والدین میتوانند انعطافپذیری در رابطه را یاد بگیرند و کمکم وارد جامعه بزرگتر شوند. مهارت دوستیابی در کودکان اوتیسم اینگونه تقویت میشود.
کنترل احساسات
کنترل احساسات یکی از مهارتهای بسیار مهم در دوستیابی کودکان اوتیسم است که در بسیاری از مواقع حتی ما بزرگترها نیز در آن دچار مشکل میشویم. زمانهایی پیش میآید که کودک دچار اضطراب یا خشم شدید میشود؛ کودک باید این موضوع را درک کند که اضطراب بیش از حد او یا عصبانیتش این مجوز را به او نمیدهد که هر رفتاری که دوست داشت از خود نشان دهد و باید بتواند در مواقع خاص، احساسات خود را کنترل کند.
ارائه مدلهای تصویری مثل داستانهای اجتماعی
کودکان اوتیسم معمولاً با دیدن و خواندن، بهتر یاد میگیرند. داستانهایی در مورد مهارتهای اجتماعی فرصت خوبی برای یادگیری آنها هستند. بچهها با کلماتی که میخوانند و تصاویری که میبینند، برقراری ارتباط با دیگران را یاد میگیرند. شاید فکر بدی نباشد که خودتان داستانی برای فرزندتان بسازید. یا حتی با کشیدن نقاشی، این مهارتها را یاد بدهید. این توضیحات تصویری و در قالب داستان، مهارتهای پایه پیداکردن دوست را با بیشترین بازدهی به کودک اوتیسم یاد میدهد.
نتیجهگیری
کودکان اوتیسم در گسترش روابط و دوستیابی با انواع مشکلات دستوپنجه نرم میکنند. این مسئله میتواند چالشهایی از قبیل عدم شروع و حفظ مکالمه با دیگران، عدم تمایل به شرکت در فعالیت با سایر کودکان، ناتوانی در تشخیص محیط جدید و مشکلات حل مسئله را به همراه داشته باشد. در این مقاله نکاتی در خصوص راهنمای والدین برای کمک به دوستیابی در کودکان اوتیسم و برقراری ارتباط ذکر کردیم.