درس نوزدهم کتابچه ABA; تحلیل رفتار کاربردی روشی درمانی است که بر اساس اصول یادگیری و رفتارشناسی شکل‌گرفته و به طور گسترده برای کمک به افراد مبتلا به اوتیسم و سایر اختلالات رشدی استفاده می‌شود. این روش نه‌تنها به دلیل اثربخشی‌اش بلکه به دلیل پایه علمی قوی که دارد، موردتوجه قرار گرفته است.

برنامه‌های ABA به‌صورت کاملاً فردی برای هر فرد طراحی می‌شوند. این بدان معناست که نقاط قوت و ضعف هر فرد شناسایی شده و برنامه درمانی بر اساس نیازهای خاص او تنظیم می‌شود. این رویکرد به‌جای تمرکز بر تشخیص، بر رفتارهای قابل‌مشاهده و اندازه‌گیری تمرکز دارد. این امر امکان ارزیابی دقیق پیشرفت و تنظیم مداوم برنامه را فراهم می‌کند.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم، فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.

درس نوزدهم کتابچه ABA

تحلیل رفتار کاربردی از اصول یادگیری مانند تقویت مثبت، تقویت منفی، خاموشی و شکل‌دهی استفاده می‌کند تا رفتارهای جدید را آموزش داده و رفتارهای نامطلوب را کاهش دهد.تمرین و تکرار نقش بسیار مهمی دارد. با تکرار مکرر مهارت‌ها، افراد می‌توانند آن‌ها را به‌صورت خودکار انجام دهند.خانواده‌ها به‌عنوان اعضای اصلی تیم درمانی در نظر گرفته می‌شوند و در طراحی و اجرای برنامه‌ها مشارکت فعال دارند.هدف اصلی ABA افزایش رفتارهای مفید و کاهش رفتارهای نامطلوب است تا فرد بتواند به طور مستقل‌تر و مؤثرتر در جامعه عملکرد داشته باشد.

رفتارهای محدود و تکراری یکی از ویژگی‌های بارز اختلال طیف اوتیسم است. این رفتارها شامل الگوهای رفتاری تکراری، علایق محدود و شدید، و اصرار بر یکسان بودن هستند. در کتابچه‌های ABA، این رفتارها به طور مفصل بررسی شده و روش‌های مختلفی برای کاهش و مدیریت آن‌ها ارائه می‌شود. این رفتارها شامل حرکات تکراری بدن (مانند تکان‌دادن دست‌ها، چرخیدن)، استفاده تکراری از اشیا (مانند چرخاندن یک مداد) و اصرار بر روال‌های خاص (مانند نیاز به طی مسیر یکسان هر روز) هستند. این علایق شامل تمرکز شدید بر موضوعات خاص، اشیا یا فعالیت‌ها است که ممکن است با شدت زیاد و به مدت طولانی ادامه داشته باشد. افراد مبتلا به اوتیسم اغلب به تغییرات در محیط یا روال روزانه خود حساس هستند و ممکن است در صورت تغییر، واکنش‌های شدیدی نشان دهند.

چرا رفتارهای محدود و تکراری در اوتیسم رخ می‌دهد؟

برخی از افراد مبتلا به اوتیسم از طریق این رفتارها، احساسات حسی خاصی را تجربه می‌کنند که برای آن‌ها آرامش‌بخش است.این رفتارها ممکن است به‌عنوان یک مکانیسم مقابله‌ای برای کاهش اضطراب ناشی از تغییرات یا موقعیت‌های اجتماعی استفاده شوند. تکرار رفتارها ممکن است به فرد احساس کنترل بیشتری بر محیط اطرافش بدهد.

نقش ABA در مدیریت رفتارهای محدود و تکراری

ABA یک روش درمانی مؤثر برای کاهش و مدیریت رفتارهای محدود و تکراری در افراد مبتلا به اوتیسم است. در ABA، این رفتارها به‌عنوان عملکردی از محیط و یادگیری در نظر گرفته می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر، این رفتارها به فرد چیزی می‌دهند؛ مثلاً فرار از یک موقعیت ناخوشایند، جلب‌توجه و بنابراین تقویت می‌شوند.

روش‌های ABA برای مدیریت این رفتارها شامل:

• تحلیل عملکردی رفتار: شناسایی عواملی که باعث بروز رفتار می‌شوند و پیامدهایی که فرد از آن رفتار به دست می‌آورد.
• تغییر محیط: ایجاد تغییراتی در محیط برای کاهش محرک‌هایی که رفتار را تقویت می‌کنند.
• آموزش مهارت‌های جایگزین: آموزش مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی برای بیان نیازها به شیوه‌ای مؤثرتر.
• تقویت مثبت: پاداش‌دادن به رفتارهای مطلوب برای افزایش احتمال تکرار آن‌ها.
• کاهش تقویت منفی: حذف تقویت‌هایی که باعث تداوم رفتارهای نامطلوب می‌شوند.

مثال‌هایی از مداخلات ABA برای کاهش رفتارهای محدود و تکراری

• برای کاهش تکان‌دادن دست: آموزش مهارت‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و استفاده از اشیا حسی.
• برای کاهش اصرار بر یکسان بودن: تدریجاً ایجاد تغییرات کوچک در روال روزانه و آموزش انعطاف‌پذیری.
• برای کاهش علایق محدود و شدید: معرفی فعالیت‌های جایگزین و افزایش تنوع در برنامه روزانه