اولین قدم در ارتقای مهارت‌های خودیاری اوتیسم، تکمیل یک ارزیابی کامل از مهارت‌های خودیاری فرد است. شما می‌توانید این کار را با استفاده از ابزارهای ارزیابی رسمی، مصاحبه با والدین و مشاهدات کودک در کارهای خودیاری انجام دهید.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.

ارتقای مهارت خودیاری اوتیسم چیست؟

خودیاری توانایی فرد برای مراقبت از خود بدون کمک دیگران است. مهارت‌های خودیاری مهارت‌هایی هستند که لازم است فرد آنها را یاد بگیرد تا بتواند مستقل عمل کند. مهارت‌های خودیاری برای رشد کودکان مهم است؛ زیرا کودک در نهایت باید بتواند وظایف پیچیده را به‌تنهایی انجام دهد.

کودکان تمایل طبیعی به یادگیری و رشد توانایی‌های خود دارند. به یاد داشته باشید که همه کودکان با سرعت متفاوتی یاد می‌گیرند و نباید برای یادگیری سریع یک مهارت عجله کرد. برخی از مهارت‌های خودیاری شامل مسواک‌زدن دندان‌ها، شستن دست‌ها، مراقبت از وسایل شخصی، تهیه میان‌وعده، برس زدن مو، درآوردن و پوشیدن کفش‌ها، بستن کفش و موارد دیگر است.

چگونگی آموزش مهارت‌های خودیاری به کودک را به والدین بیاموزید

والدین نقشی اساسی در کمک به رشد مهارت‌های خودیاری در فرزندان خود دارند

به والدین و مراقبین راهبردهایی برای کمک به کودکان در توسعه مهارت‌های خودیاری آموزش دهید

برخی از وظایف و مفاهیمی که باید در آموزش والدین به طور خاص در ارتباط با ارتقای مهارت‌های خودیاری گنجانده شوند عبارت‌اند از:

• شکل‌دهی:

چگونه مرحله‌به‌مرحله و تدریجی یک مهارت خودیاری، از جمله چگونگی شناسایی تقریب‌های متوالی هدف به هدف را بهبود ببخشید.

• تقویت:

چگونه می‎توان استقلال و مشارکت حرکتی کودک را در فعالیت‌های خودیاری افزایش داد.

• آموزش الگوسازی و تقلید:

والدین و مراقبان می‌توانند مهارت‌های خودیاری را به فرزندان خود نشان دهند و روی ترغیب کودکان به تقلید از این مهارت‌ها کار کنند.

• تلاش برای پاسخگویی:

کاهش تلاش برای پاسخگویی و آسان‌تر کردن آموزش برای کودکان در تکمیل برخی کارها

• از تجزیه‌وتحلیل وظایف برای آموزش مهارت‌های خودیاری استفاده کنید.

تجزیه‌وتحلیل وظیفه تقسیم مراحل در یک فعالیت یا رفتار، بزرگ‌تر و پیچیده‌تر است. تجزیه‌وتحلیل کار، ابزاری عالی برای استفاده در مهارت‌های خودیاری است. هنگام توسعه تحلیل کار برای این مهارت‌ها، توجه به توانایی‌ها و نیازهای فعلی یادگیرنده مهم است. تجزیه‌وتحلیل کار به شما در نظارت بر پیشرفت فرد اوتیسم، موانع و مشکلاتی که دارد کمک می‌کند.

• از حمایت‌های دیداری برای تشویق مهارت‌های خودیاری استفاده کنید.

بسیاری از کودکان اوتیسم هنگام یادگیری کارها یا حتی در زندگی روزمره موقع انجام کارهای روزمره از حمایت دیداری بهره‌مند می‌شوند. حمایت‌های دیداری به کودکان، نوجوانان و بزرگسالان اوتیسم کمک می‌کند تا مستقل‌تر و کارآمدتر شوند و وظایف را با دقت بیشتری انجام دهند. کودکان اوتیسم با استفاده از حمایت‌های دیداری هنگام یادگیری مهارت‌های خودیاری توانایی بیشتری دارند.

برخی از نمونه‌های حمایت‌های دیداری که برای ارتقا و حفظ استقلال کودکان اوتیسم استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:

• برنامه تصویری:

برای نشان‌دادن فعالیت‌هایی که فرد باید در برنامه روزانه خود انجام دهد.

• برنامه فعالیت:

برای نشان‌دادن مراحلی در فعالیت خاص که یادگیرنده می‌تواند حین تکمیل آن وظیفه دنبال کند.

• برچسب‌ها:

برای تعیین محل اقلام موردنیاز برای مهارت‌های خودیاری (به‌عنوان‌مثال، برچسب‌زدن به کشوهای لباس با کلمات یا تصاویر برای نشان‌دادن محل یافتن اقلام خاص لباس مانند پیراهن، شلوار و لباس زیر) استفاده می‌شوند.

دستورالعمل‌های سنی برای مهارت‌های خودیاری

اگرچه هر کودک منحصربه‌فرد است. برخی از راهنمایی‌های مربوط به توصیه‌های سنی عمومی را برای مهارت‌های خودیاری را در اینجا ذکر می‌کنیم. هنگام ایجاد اهداف و انتظارات، حتماً سطح رشد، نیازها و توانایی‌های کودک اوتیسم  را در نظر بگیرید.

مطلب پیشنهادی: ۴۰ مهارت خود‌مراقبتی برای بزرگسالان اوتیسم جهت کاهش استرس

ویژگی‌های سنی کودکان اوتیسم در مهارت‌های خودیاری:

2 تا 3 سالگی:

• برای لباس پوشیدن با کمک والدین همکاری می‌کند.
• شروع به درآوردن و پوشیدن لباس می‌کند.
• تلاش برای مسواک‌زدن (اگرچه هنوز به طور کامل انجام نشده است).
• تلاش برای شستشوی بدن در حمام.
• می‌تواند درصورتی که از او خواسته شود، برخی از وسایل شخصی را بردارد.
• آموزش صحیح شستن دست‌ها

3 تا 5 سالگی:

• به طور مستقل لباس می‌پوشد.
• حمام‌کردن مستقل (اما ممکن است برای شستن یا آبکشی مو به کمک نیاز داشته باشد).
• آموزش برس زدن مو
• کودک می‌تواند اگر خوراکی‌ها در دسترس باشند، میان‌وعده خود را آماده کند
• بعد از غذا زباله‌ها را دور می‌اندازد و ظرف‌ها را تمیز می‌کند.

5 تا 6 سالگی:

• می‌تواند بند کفش‌ها را ببندد.
• مستقل حمام‌کردن (اگرچه ممکن است مراقب نیاز به نظارت بر کیفیت وظایف استحمام داشته باشد).
• می‌تواند از وسایل شخصی مراقبت کند.
• وسایل شخصی را جمع کند.
• دندان‌ها را مستقلا مسواک بزند.
• می‌تواند از مایکروویو (با نظارت والدین) استفاده کند.
• کودک می‌تواند یک روتین صبحگاهی را با راهنمایی اندک بزرگترش دنبال کند.

6 تا 7 سالگی:

• در پخت‌وپز، باز کردن مواد غذایی و موارد دیگر استقلال بیشتری دارد.
• می‌تواند وسایل موردنیاز برای خروج از منزل به مدرسه و جاهای دیگر را بسته‌بندی کند.
• پیروی از یک برنامه روزانه با راهنمایی بزرگتر

7 تا 8 سالگی:

• کودک توانایی بیشتری در انجام کارهای خانه دارد.
• در انجام تکالیف مدرسه استقلال بیشتری دارد.
• مهارت‌های مدیریت او افزایش پیدا می‌کند.
• می‌تواند غذاهای ساده را آماده کند.
• می‌تواند در صورت نیاز درخواست کمک کند.

9 سالگی به بعد:

• مدیریت پول
• آشپزی
• انتخاب لباس مناسب برای آب‌وهوا یا رویدادها
• مهارت‌های بهداشتی
• سازماندهی و حفظ نظافت وسایل و محیط
• کمک‌های اولیه در هنگام بروز یک آسیب یا بیماری
• مهارت‌های حل مسئله (پیچیدگی بر اساس سن و توانایی‌ها)
• خودمراقبتی
• مهارت‌های مقابله‌ای برای مدیریت احساسات
• تعیین هدف و تلاش در جهت  رسیدن به اهداف شخصی