چگونه یک نوجوان اوتیسم دوست پیدا کند و ارتباط با دوستانش را ادامه دهد؟

خواندن راه‌حل‌ها و پیشنهاد‌ات برای دوستیابی و پیدا کردن یک دوست از طرف کسی که خود در این راه قدم گذاشته، بسیار الهام‌بخش و موثر است. در این‌جا ما بخشی از توصیه‌ها و راه‌حل‌های پیشنهادی یک دختر نوجوان اوتیسم برای یافتن دوست را به‌طور مختصر می‌خوانیم؛ این نکات بسیار الهام‌بخش و خواندنی هستند.

در جامعه این تصور نادرست وجود دارد که نوجوانان اوتیسم دوستی ندارد و یا نمی‌خواهند با کسی دوست شوند؛ این موضوع از اساس غلط است، زیرا که بسیاری از نوجوانان اوتیسم مانند همه‌ی نوجوانان تمایل دارند با همسالان خود ارتباط برقرار کنند، زندگی اجتماعی داشته باشند و به فرد، افراد یا گروه‌هایی احساس تعلق داشته باشند. دوستی‌ها می‌توانند بسیار مفید و موثر باشند؛ دوست کسی است که می‌توانید با او درباره‌ی علایق خود صحبت کنید، از نظرات و پیشنهادات او استفاده کنید و یا می‌تواند در شرایط سخت از حمایت او بهره ببرید؛ در واقع دوستی‌ها در دوران نوجوانی سبب می‌شوند تا این دوره از زندگی نوجوان آسان‌تر سپری شود.

وجود اختلال طیف اوتیسم

آنچه که نوجوانان اوتیسم را از سایر نوجوانان متمایز می‌کند آن است که مهارت‌ها و تعاملات اجتماعی را به صورت ذاتی نمی‌آموزند. تقریباً برای همه‌ی افراد اوتیسم دوستیابی و تداوم ارتباط با همسالانشان بسیار سخت است؛ زیرا که برای افراد با اختلال طیف اوتیسم درک ژست‌ها، نشانه‌های ظریف اجتماعی، شوخی‌ها و کنایه‌های افراد، بسیار سخت و پیچیده است. بسیاری از افراد اوتیسم از اضطراب اجتماعی رنج می‌برند به همین دلیل ممکن است دیگران رفتار آنها را غیر‌دوستانه برداشت کنند و یا به غلط آن‌ها را افرادی گوشه‌گیر و عجیب و غریب و یا حتی غیرعادی تلقی کنند.

در سال‌های نوجوانی مشکلات در مهارت‌های اجتماعی به خصوص زمانی که روابط اجتماعی پیچیده می‌شوند، چالش برانگیز و سخت است. با وجود این چالش‌های اجتماعی، بیشتر نوجوانان اوتیسم می‌خواهند همانند سایر نوجوانان باشند. آن‌ها تمایل دارند تا مانند همه‌ی نوجوانان بدون اختلال در دوره‌ی دبیرستان دوستانی داشته باشند که آن‌ها را درک و حمایت کنند و با آن‌ها اوقات خوشی را بگذرانند. اگرچه برای نوجوان اوتیسم یافتن دوست و حفظ دوستی سخت است، امّا آنها ویژگی‌هایی دارند که سبب می‌شود دیگران آن‌ها را دوستانی خوب و مناسب بدانند. با توجه به درک متفاوت نوجوانان اوتیسم از شوخی‌ها، دروغ‌ها و یا قضاوت‌ توسط دیگران، باز هم آنها مهربانانه مشتاق برقراری ارتباط با دوستان و همسالان خود هستند.

در اینجا نکات مهمّی را برای نوجوانان اوتیسم به‌ویژه دختران اتیسم آورده‌ایم تا به کمک این نکات بتوانند یک رابطه دوستانه با همسالان و اطرافیان خود شکل دهند و برای حفظ آن تلاش کنند.

ویژگی‌های مهم یک دوست خوب:

• شنونده‌ی خوبی باشید.

هنگامی که دوستتان با شما صحبت می‌کند فعالانه به صحبت‌های او گوش کنید و نشان دهید که او را درک و حمایت می‌کنید؛ این نکته مهم است زیرا باید بدانید، به همان اندازه که دوست دارید هنگام صحبت کردن به شما توجه شود شما نیز باید به صحبت‌های دوست خود توجه کنید. اگر این مکالمه یک‌طرفه باشد دوست شما سودی از این ارتباط نمی‌برد. بسیار ضرروی است که به‌طور واقعی گوش کنید و منتظر نباشید تا صحبت‌های دوستتان تمام شود و بعد صحبت کنید؛ با این کار دوست شما احساس بدی تجربه خواهد کرد. پیشنهاد می‌کنیم که در صحبت کردن تعادل برقرار کنید و هنگام صحبت کردن دوستتان با او صحبت کنید و یک مکالمه‌ی دو‌طرفه دوست خود داشته باشید. متاسفانه، اگر دوست شما احساس کند مکالماتتان دو‌طرفه نیست، در این شرایط حفظ ارتباط سخت می‌شود. توجه داشته باشید اگر ناخودآگاه، مکرراً صحبت‌های دوست خود را قطع می‌کنید از جملاتی مانند: “اوه متاسفم، یا لطفاً ادامه بده” و … استفاده کنید.

• قابل اعتماد باشید.

مهّمترین نکته برای دوستیابی و دوستِ خوب بودن، قابل‌اعتماد بودن است. دوست شما باید بتواند روی حمایت و تشویق شما حساب کند. هیچ‌ فردی دوست ندارد با کسی که در کنار او نیست دوست باشد؛ چرا که دوستان شما باید همیشه این احساس را داشته باشند که از سمت شما حمایت می‌شوند و می‌توانند در شرایط سخت روی شما حساب کنند. اگر فقط در زمان‌های خوشی و شادی در کنار دوستتان باشید این یک ارتباط سطحی و گذرا است.

• وفادرا باشید.

همیشه نسبت به دوستتان وفادار باشید؛ اگر دیگران شروع به بدگویی از دوست شما کردند از او دفاع کنید، اگر دوستتان به شما رازی را می‌گوید درباره‌ی آن به دیگران چیزی نگویید، به این دلیل که در شرایط مشابه برای مثال اگر کسی راز شما را به دیگران بگوید شما خیلی ناراحت می‌شوید. اگر دوستانتان بدانند که نمی‌توانید راز آن‌ها را حفظ کنید ممکن است به این نتیجه برسند که شما قابل اعتماد نیستید و رابطه ی شما با آن‌ها به خطر بیفتد.

• توصیه‌های کاربردی به دوستان خود پیشنهاد دهید.

شما هنگامی دوست خوبی هستید که موقعیّتی که دوستتان در آن است را به خوبی درک کنید، و بدون این‌که دوستتان را مجبور کنید که طبق نظر شما عمل کند او را راهنمایی کنید. اگرچه سخت است، امّا سعی کنید از دادن توصیه‌های نابجا به دوستان خود خودداری کنید؛ تنها زمانی به دوستتان توصیه و پیشنهاد‌های خود را ارائه دهید که او از شما کمک و نظر خواسته باشد.

• محترمانه با دوست خود مخالفت کنید.

افراد می‌توانند دیدگاه‌های متفاوتی داشته باشند. در یک ارتباط، مفید است که در برخی از موارد به صورت محترمانه مخالفت خود را نشان دهید؛ این تفاوتِ دیدگاه به معنای یک مشکل بزرگ نیست، بلکه باعث می‌شود که شما با مخالف خود بینش و دیدگاه جدیدی را به دوستتان نشان دهید. در هنگام نشان دادن مخالفت خود به احساسات دوست خود احترام بگذارید و در عین‌حال که نظر خودتان را می‌گوید به او این حس را بدهید که از او حمایت می‌کنید. به یاد داشته باشد هنگامی که دوستتان به شما یک موضوعی را می‌گویید و شما نظر مخالف با او دارید، بدون قضاوت و سرزنش کردن آن را به دوست خود بگوید. توجه کنید که نظرات و پیشنهادات شما باید نقش مثبت و موثری در زندگی دوستتان داشته باشد.

• سخاوتمند باشید.

سخاوتمندی و مهربانی یکی دیگر از ویژگی‌های دوست خوب بودن است و این خصیصه در دوستیابی تاثیر بسزایی دارد. اگرچه که شخاوتمندی به این معنا نیست که در همه‌ی موارد سخاوتمند باشید؛ با این‌حال، بهتر است گاهی یک کار خوب برای دوستتان بکنید بدون این‌که انتظار جبران داشته باشید. اگر دوستان شما در زمانی که به کمک شما نیاز دارند به آنها کمک نکنید و رفتارهای خودخواهانه و گوشه‌گیری داشته باشید آنها کمتر تمایل دارند تا با شما ارتباط برقرار کنند. توجه داشته باشید که مهربان و سخاوتمند‌بودن یک مرز مشخص دارد و باید مراقب باشید که از شما سوءاستفاده نشود. اگر فکر می‌کنید همیشه فقط شما محبت و سخاوت نسبت به دوستانتان دارید و این مهربانی ارتباطی یک طرفه است، بهتر است در رفتارتان تجدید نظر کنید.

• تلاش کنید در زمان بحران کنار دوستانتان باشید.

سعی کنید از آن دسته افراد باشید که دوستتان در زمان بحران سراغ شما بیاید و بتواند به شما تکیه کند و شانه‌های شما را جای امنی برای گریه‌کردن بداند. دوست شما ممکن است گاهی در چالش‌ها و شرایط سختی قرار بگیرد؛ در این شرایط ممکن است فقط گوش دادن و حمایت شما از دوستتان باعث شود که او  کمتر احساس تنهایی کند و راحت‌تر بتواند با مشکلاتش کنار بیاید. در حقیقت بودن شما کنار دوستتان و گوش دادن به حرف‌های او، بهترین راه دوستِ خوب بودن است. اگر دوست شما بیمار ‌شده‌است به هر طریقی که می توانید به او کمک کنید؛ مثلا اگر بخاطر بیماری به مدرسه نیامده درس‌های داده شده را برای او بنویسید و به او بدهید. حمایت عاطفی بخشی از دوستی شما است؛ گاهی اوقات سخت است که بدانید در این شرایط چه بگویید. پیشنهاد می‌کنیم که از گفتن جملاتی مانند این‌که “همه چیز خوب می‌شود” و یا “عیبی ندارد” و … اجتناب کنید، مگر این‌که واقعاً مطمئن باشید در آینده همه‌ مشکلات او حل می‌شود. در چنین شرایطی حتی اگر نیّت شما کمک به دوستتان باشد، نباید به او امید و اطمینان دروغین بدهید. گاهی بهتر است فقط گوش کنید.

• شوخ طبعی را یاد بگیرید.

با شوخی‌کردن می‌توانید دوستان خود را سرگرم کنید؛ امّا ممکن است گاهی دوست شما بسیار حساس باشد، در چنین شرایطی باید دقّت کنید که شوخی‌های شما باعث آزار و یا تمسخر او نشود. باید توجه داشته باشید مرز باریکی بین شوخی‌کردن و مسخره‌کردن دیگران وجود دارد؛ فرق این دو با هم این است که اگر با آن شوخی احساس می‌کنید صدمه و آزار دیده‌اید و یا ممکن است دوست شما صدمه و یا آزار ببیند باید از گفتن آن شوخی اجتناب کنید. اگر از حرف و یا شوخی ناراحت می‌شوید باید این موضوع را به دوست خود بگویید، یک دوست خوب به احساسات شما احترام می‌گذارد و آن شوخی را تکرار نمی‌کند. شوخ طبعی به همراه خوش خلقی در دوستی و دوستیابی حرف اول را می‌زنند.

• خودتان باشید.

برای این‌که بتوانید یک دوست خوب پیدا بکنید خودتان باشید. اگر به کسی که نیستید تظاهر کنید باعث می‌شود اعتبار خودتان را در دوستی زیر سؤال ببرید و نتیجه‌ی معکوس بگیرید. اگر شما خود واقعی‌تان نباشید آن دوستی نمی‌تواند معتبر باشد.

یادتان باشد شما همان‌گونه که هستید فوق‌العاده‌اید. برای یافتن دوست خودتان و ارزش‌هایتان را تغییر ندهید.