نشانه های اوتیسم در کودکی چیست؟ یکی از دلایل اصلی تغییر نام اوتیسم به اختلال طیف اوتیسم (ASD) به دلیل طیف گسترده علائم و درجاتی است که این کودکان از خود نشان می دهند.

نشانه های اوتیسم در کودکی

در واقع، علائم اوتیسم در کودکان به قدری متنوع است که اغلب به اشتباه درک و به اشتباه تشخیص می‌دادند. به همین علت، متخصصان پزشکی علائم اوتیسم در کودکان را تحت یک طیف دسته‌بندی کردند. تشخیص اوتیسم براساس مجموعه‌ای از ویژگی‌ها به‌جای هر آزمایش بیولوژیکی انجام می‌شود. این یکی از دلایلی است که تشخیص اینکه کودک تا سن 18 تا 22 ماهگی در این طیف قرار دارد را دشوار می‌کند (اگرچه برخی از علائم اوتیسم ممکن است قبل از 1 سالگی نیز قابل مشاهده باشند).

همه کودکان در حین رشد رفتارها و مهارت‌ها را یاد می‌گیرند و سرعت این اتفاق به‌طور طبیعی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. بااین‌حال، نقاط عطف رشدی خاصی وجود دارد که می‌توان انتظار داشت نوزادان و کودکان نوپا در یک بازه زمانی متوسط ​​یا معمولی به آن‌ها برسند. برای والدین یا مراقبان کودکی که سرعت رشد آن‌ها با همسالانشان متفاوت است و فکر می‌کنند ممکن است  کودک با اختلال اوتیسم باشد، این چک لیست از علائم و ویژگی‌ها ممکن است مفید باشد.

آنچه والدین درباره اوتیسم باید بدانند

یکی از اولین چیزهایی که در مورد اوتیسم باید درک کرد، این است که مداخله زودهنگام تا حد زیادی می‌تواند همه چیز را تغییر دهد. به همین دلیل است که ما از این فرصت استفاده می‌کنیم، و 10 تا از رایج‌ترین علائم اوتیسم در کودکان را بیان می‌کنیم.

1. اجتناب از تماس چشمی:

اگر نمی‌توانید با کودک خردسال خود تماس چشمی برقرار کنید، یا هنگام تلاش برای این ارتباط، کودک از آن اجتناب می‌کند، آن را یکی از علائم قرمز رایج اوتیسم درنظر بگیرید. اجتناب از تماس چشمی همواره یکی از مهم‌ترین علائم اوتیسم در کودکان است که والدین حتما باید به آن توجه کنند.

2. عدم برقراری ارتباط غیرکلامی اولیه:

در سال اول زندگی فرزندتان، مراقب علائم ارتباط ضعیف او باشید، مانند:

• کودک به اسمش پاسخی نمی‌دهد
• لبخندهای کم
• آواسازی‌های کم
• عدم دنبال کردن اشاره دست

3. نداشتن مهارت زبانی:

اگر کودک تا دو سالگی ارتباط کلامی برقرار نمی‌کند، این می‌تواند یکی از علائم اوتیسم در کودکان باشد. اگرچه مسائل دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند مهارت‌های زبانی اولیه را تحت تاثیر قرار دهد اما گفتاردرمانگران، تاخیر در زبان و ارتباطات را همواره جز یکی مهم‌ترین علائم اوتیسم در کودکان می‌دانند.

4. تکرار:

اگر کودک صحبت می‌کند اما بیشتر کلمات یا عبارات را تکرار می‌کند، این همان چیزی است که به آن اکولالیا می‌گوید که می‌تواند یکی دیگر از علائم اوتیسم در کودکان باشد.

5. پسرفت گفتار:

اگر کودک شروع به صحبت کرد، اما به مرور، رشد زبانش رو به پسرفت رفت، باید به اوتیسم شک کنید و آن را جز علائم اوتیسم در کودکان در نظر بگیرید.

6. علایق تخصصی:

همانطور که کودک بزرگ‌تر می‌شود، ممکن است علایقی خاص یا محدودی پیدا کند.یعنی خیلی کم یا به‌هیچ‌عنوان علاقه‌ای به سایر فعالیت‌ها ندارند.

7. انزوا:

کودکان با اختلال طیف اوتیسم در برقراری ارتباط و معاشرت مشکل دارند. بنابراین گوشه‌گیری و انزوا در این کودکان بسیار رایج است.

8. رفتارهای تکراری:

اگر کودک، رفتارهای تکراری مانند تکان خوردن به جلو و عقب، تکان دادن دست‌ها یا چرخیدن به اطراف انجام می‌دهد، این ممکن است نوعی خودتنظیمی باشد که در کودکان با اختلال طیف اوتیسم دیده می‌شود.

9. مقاومت در برابر تغییر:

کودکان با اختلال طیف اوتیسم اغلب کارهای روزمره را دوست دارند. تغییر روتین‌ها، همواره برای کودک بسیار دشوار است که با مقاومت شدید و بهم‌ریختگی همراه می‌شود.

10. واکنش به محرک‌ها:

کودکان با اختلال طیف اوتیسم اغلب دارای حساسیت‌های حسی هستند.این کودکان امکان دارد در برابر  محرک‌های مختلف واکنش‌های شدید نشان ‌دهند. به‌عنوان مثال، واکنش‌های شدید در برابر صداهایی که برای آن‌ها بلند است یا قرار گرفتن در معرض احساسات حسی مختلف مانند لمس و فشار یا واکنش شدید به نور و…..

حساست‌های حسی همواره یکی‌دیگر از علائم اوتیسم در کودکان است که باید توجه ویژه‌ای به آن شود. همانطور که در لیست بالا مشاهده کردید، علائم اوتیسم در کودکان متفاوت است. موضوع پیچیده‌تر آن است که کودکان می‌توانند درجات مختلفی از این علائم را نشان دهند، که تشخیص اوتیسم را پیچیده می‌کند. اگر مشکوک هستید که فرزندتان اوتیسم دارد، ضروری است که به دنبال یک ارزیابی حرفه‌ای باشید تا بتوانید اقدامات لازم را برای کمک به کودک خود انجام دهید.

چک‌لیستی برای اولین علائم اوتیسم در کودکان و نوجوانان با محدوده عملکردی بالا

در کودکانی که به سن پنج‌سالگی و یا نوجوانی می‌رسند و عملکرد بالاتری دارند و به‌نوعی علائم اوتیسم در آنها ضعیف‌تر است رفتارهای متفاوتی را می‌توان مشاهده کرد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره شده است:

• طیف محدودی از علایق یا وسواس‌های خود را نسبت به موضوعات خاص گسترش می‌دهند.
• درگیر رفتارهای تکراری مانند حرکت پروانه­ای دست می‌شوند.
• تماس چشمی برقرار نمی‌کنند.
• در تعاملات اجتماعی مشکل ‌دارند.
• احساسات دیگران یا خودشان را درک نمی‌کنند.
• ترجیح می‌دهند بیشتر اوقات خود را به‌تنهایی سپری کنند.
• از تماس فیزیکی خودداری می‌کنند.
• الگوهای غیرعادی برای خوابیدن نشان می‌دهند.
• از زبان رسمی به‌جای زبان عامیانه برای ارتباط با هم‌سن‌های خود استفاده می‌کنند.
• به روال‌ها و قوانین اهمیت زیادی می‌دهند.
• برای غذاها، لباس‌ها یا اشیا خاص ترجیحات قوی و منحصربه‌فردی را نشان می‌دهند.

کودکان و نوجوانان با محدوده عملکردی پایین

برای کودکانی که علائم اوتیسم در آنها شدیدتر است و محدوده عملکردی پایین‌تری دارند،علائم در این محدوده سنی متفاوت‌تر بروز می‌کند. برخی از این نشان‌ها را می‌توان در قالب موارد زیر مشاهده کرد:

• اصلاً از گفتار استفاده نمی‌کنند.
• از تغییرات روتین به‌شدت مضطرب می‌شوند.
• رفتار چالش‌برانگیز از خود نشان می‌دهند، مانند پرخاشگری یا کوبیدن سر به دیوار.
• برای زندگی روزمره، مانند حمام‌کردن و لباس پوشیدن، به کمک نیاز دارند.
• درگیر رفتارهای تکراری، مانند چرخاندن بالاتنه می‌شوند.
• بر قوانین و روال‌ها اصرار می‌کنند.
• ترجیحات سفت و سختی برای غذاها، لباس‌ها یا اشیا خاص ایجاد می‌کنند.
• نیاز به رژیم‌های غذایی تخصصی دارند.

در 25 تا 50 درصد موارد، اوتیسم در کودکان باعث می‌شود که کودک ارتباط کلامی را توسعه ندهد. به‌ندرت پیش می‌آید که ارتباط کلامی با تأخیر و بعد از پنج‌سالگی ایجاد شود. به‌ این‌ ترتیب، بخش قابل‌ توجهی از کودکان اوتیسم، به نوجوانان و افراد بزرگسالی تبدیل می‌شوند که توانایی تکلم را تا حدود زیادی ندارند.

علائم و خصوصیات

اوتیسم چیست؟ نشانه‌های مختلفی می‌توانند کودک را در طیف اوتیسم قرار دهند که شامل طیفی از رفتارهای انسانی، ارتباطات و تعامل اجتماعی، پردازش‌های محدود، تکراری و مشکلات حسی می‌شوند. البته اینها برخی از علائم و ویژگی‌های رایج اوتیسم است. به یاد داشته باشید، فقط یک متخصص واجد شرایط ارزیابی اوتیسم را تشخیص می‌دهد.

علائم روابط اجتماعی

کودکان در این طیف اغلب در موقعیت‌های اجتماعی به طور متفاوتی ارتباط برقرار می‌کنند. این تفاوت‌ها کلامی یا غیرکلامی است. کودک اوتیسم در مکالمه مشکل دارند برخی از کودکان در پاسخ‌دادن به سؤالات مربوط به خود، مشکل دارند. خواندن نشانه‌های اجتماعی غیرکلامی مانند زبان بدن، طعنه و تمسخر برایشان سخت است. مثلا کودک شاید متوجه نشود که کودک دیگری با طعنه او را مسخره می‌کند، یا حالات چهره کودک دیگری که نشان‌دهنده غم یا عصبانیت است را نمی‌فهمد. آنها همچنین در قوانین نانوشته دوستی و رعایت نوبت مشکل دارند.

در دوست‌یابی کودکان کم‌سن را به همسالان خود ترجیح می‌دهند. در پیروی از قوانین سخت‌گیر هستند و انعطاف در ارتباط ندارند. برقراری و استفاده از تماس چشمی مشکل دارند. از گفتار به روش‌های غیرمعمول استفاده می‌کنند. تن صدایشان یکنواخت است و با لهجه خاص یا خیلی درست و رسمی صحبت می‌کنند یا اصلاً صحبت نمی‌کنند.

دنبال‌کردن دستورالعمل‌های یک یا دومرحله‌ای برایشان سخت است. حالات چهره نامتناسب یا ابراز احساسات کمی را نشان می‌دهند. بازی انفرادی را به‌جای همراهی با دیگران ترجیح می‌دهند. دوستان کمی دارند یا اصلاً دوستی ندارند. مفهوم فضای شخصی را به‌سختی درک می‌کنند از نظر فیزیکی بسیار به دیگران نزدیک شوید.

علائم رفتاری

کودکان در طیف اوتیسم اغلب رفتارهای منحصربه‌فردی از خود نشان می‌دهند. نسبت به سرگرمی‌ها یا اشیاء غیرمعمول وسواس دارند. مثلا آنها با وسواس نتایج بازی‌های بسکتبال را حفظ می‌کنند؛ اما هیچ علاقه‌ای به خود بازی ندارند. یا شماره پلاک خودروها را حفظ می‌کنند. یک اسباب‌بازی خاص را با خود در همه‌جا حمل کنند. رفتارهای تکراری، ردیف‌کردن یا چیدن اسباب‌بازی‌ها به روشی خاص از دیگر رفتارهای رایج آنها است. به عادت‌های روزانه پایبندند و در تغییرات زندگی روزمره مقاومت دارند.

نسبت به تجربیات حسی بسیار حساس هستند. مثلا آنها از پوشیدن هر چیزی که بافت زبر دارد بیزارند. از صداهای بلند اذیت می‌شوند و گوش‌های خود را می‌گیرند. یا فقط می‌خواهند غذاهایی با بافت خاصی بخورند. گاهی اوقات اگر کودک در معرض حواس بیش‌ازحد شود، دچار به‌هم‌ریختگی می‌شود. کودکانی که مشکلات کم‌حسی دارند نشانه‌هایی مانند: روشن نگه‌داشتن بخاری در زمانی که هوا بسیار گرم است از خود بروز می‌دهند یا کودک به درد، بریدگی و خون‌ریزی واکنش نشان نمی‌دهد.

حرکات غیر معمول بدن

حرکات غیرمعمول بدن شامل تکان‌دادن مکرر بدن، تکان‌دادن دست یا کف‌زدن است. صداهای غیرمعمول کودک نیز از آن جمله است. مثل اینکه مکرراً جیغ بزند، غرغر کند یا گلوی خود را صاف کند. اگر موقعیت اجتماعی جدیدی را تجربه کنند، احساس اضطراب یا ناراحتی می‌کنند. الگوهای خواب منحصربه‌فردی دارند، مثل بیدارشدن مکرر در ساعت معینی هر شب، یا بیداری طولانی مدت، پس از رفتن به رختخواب. همچنین اگر احساس ناراحتی دارند مقاومت می‌کنند یا از رفتن به مدرسه امتناع می‌کنند.

نقاط عطف رشد

کودکان از لحظه‌ای که به دنیا می‌آیند، سفری از رفتارها و مهارت‌هایی را آغاز می‌کنند که به آن نقاط عطف رشد می‌گویند. این نقاط عطف برای هر گروه سنی متفاوت است. در دوره نوزادی شامل غلت‌زدن یا لبخندزدن برای اولین‌بار است و برای کودکان نوپا، شامل صحبت‌کردن یا راه‌رفتن می‌شود. هر نقطه عطف رشد معیارهای رشدی مشخصی دارد. اگر این نقاط عطف رشد در یک بازه زمانی خاص برآورده نشوند، یک پرچم قرمز برای بررسی چرایی آن برافراشته می‌شود. درحالی‌که دلایل زیادی وجود دارد که چرا یک کودک تفاوت‌هایی را در رشد خود تجربه می‌کند. در برخی موارد دلیل اینکه نوزادان و کودکان نوپا با همسالان خود تفاوت‌های رشدی دارند این است که آنها در طیف اوتیسم قرار دارند.

علائم اختلال طیف اوتیسم در کودکان

 یکی از ویژگی‌های بارز اختلال طیف اوتیسم وجود رفتارها، علایق و فعالیت‌های محدودکننده و تکراری است. افراد ممکن است.  رفتارها و حرکات بچه‌های اوتیسم، کلیشه‌ای و تکراری (مانند تکان‌دادن دست(بال‌بال‌زدن)، تکان دادن بدن به عقب‌وجلو، تکان‌دادن سر، چرخاندن وسایل، ردیف کردن وسایل و…) یا گفتارطوطی‌وار (اکولالیا) باشد. مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی در کودکان با سرعت‌های مختلف رشد می‌کند. برقراری ارتباط شامل مهارت‌های مختلف است. کودکان یاد می‌گیرند که مردم به آن‌ها چه می‌گویند، یاد می‌گیرند واضح صحبت کنند و از کلمات و جملات برای صحبت کردن و انتقال پیام خود استفاده کنند. می‌فهمند چگونه باید حرکات ، نشانه‌ها و زبان بدن را بفهمند و از آن‌ها استفاده کنند و چگونه در مکالمات به چشم افراد نگاه کنند ، گوش دهند و مشارکت کنند.

مطلب پیشنهادی: Baby Digital

علائم اوتیسم در سنین مختلف

علائم در نوزادان ۶ ماهه تا یک‌ساله شامل موارد زیر باشد:

• در موقعیت‌های اجتماعی به‌ندرت لبخند می‌زند
• واکنش‌های غیرمنتظره به چهره‌های جدید دارد
• تماس چشمی او کم است یا اصلاً وجود ندارد
• هنگامی که کودک را صدا می‌زنید به اسم خود پاسخ نمی‌دهد
• سرخود را نمی‌چرخاند تا صدا را پیدا کند یا به صداهای بلند واکنش نشان نمی‌دهد
• نسبت به برخی صداها بیش از حد واکنش نشان می‌دهد
• فقدان انتظار اجتماعی را نشان می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، نوزاد دستان خود را دراز نمی‌کند تا بلند شود
•  اشاره به اشیا یا خواسته‌های خود ندارد
• از در آغوش گرفتن یا لمس‌شدن بیزار است
• حرکات تکراری و غیرعادی بدن را نشان می‌دهد.

علائم اوتیسم در کودکان 12 تا 24 ماه شامل موارد زیر است:

• صحبت نمی‌کند
• روی انگشتان پا راه می‌رود
• قادر به پیروی از دستورالعمل‌های شفاهی ساده نیست
• تقلید نمی‌کند
• علاقه شدیدی به یک شی خاص دارد؛ مانند تکان‌دادن مداوم کلید چراغ.
• به اشیای غیرمعمول مانند اشیا فلزی علاقه زیادی دارد.
• درگیر فعالیت‌های تکراری، مانند ردیف‌کردن اشیا می‌شود.

علائم در کودکان 24 تا 36 ماه شامل موارد زیر باشد:

• گفتار محدود
• در درک دستورات کلامی ساده مشکل دارد
• علاقه چندانی به بازی تخیلی ندارد
• علاقه کمی به کودکان دیگر نشان می‌دهد
• دوست دارد از عادات همیشگی پیروی کند و در برابر تغییر مقاومت دارد.
• نسبت به تجربیات حسی مانند بینایی، صدا، بویایی و چشایی بسیار حساس است.
• نسبت به تجربیات حسی مانند گرما و سرما، لمس و درد کمتر حساس است.

علائم را در کودکان چرا باید ارزیابی کنید؟

علائم اوتیسم در کودکان چیست؟ اگر کودک تأخیر در رشد یا برخی از علائم یا ویژگی‌های احتمالی اوتیسم را نشان می‌دهد، طبیعی است که احساس نگرانی کنید. به متخصصان برای ارزیابی و تشخیص مراجعه کنید. اگر نگران کودک یا فرزند خردسال خود هستید و می‌خواهید او را برای ارزیابی اوتیسم کنید، چند گزینه پیش روی شما است: برای کسب اطلاعات در مورد ارزیابی‌ها موارد زیر را بررسی کنید. با پزشکان کودک قرار ملاقات بگذارید. آنها می‌توانند یک آزمایش غربالگری برای اوتیسم انجام دهند و اگر کودک شما علائم اوتیسم را نشان دهد، اغلب کودک شما را برای ارزیابی به متخصصان اوتیسم ارجاع می‌دهند.

چه کسی ارزیابی را انجام می‌دهد؟

ارزیابی معمولاً توسط روانپزشک کودک، گفتار درمانگر و روان‌شناس انجام می‌شود. طبق دستورالعمل ارزیابی و تشخیص اختلالات طیف اوتیسم، متخصصان زیر در ارزیابی اوتیسم به‌صورت تیم چندرشته‌ای مشارکت دارند.

• کاردرمانگر
• روان‌شناس
• رفتاردرمانگر
• متخصص اطفال
• روانپزشک کودک
• متخصص مغز و اعصاب

راه‌های درمان اوتیسم چیست؟

 درحال‌حاضر هیچ درمان استانداردی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. اما راه‌های زیادی برای کمک به کاهش علائم اوتیسم و به‌حداکثر رساندن توانایی‌ها وجود دارد. کودکان با اختلال طیف اوتیسم، درصورت دریافت درمان‌ها و مداخلات مناسب، شانس بسیاری را برای استفاده از تمام توانایی‌ها و مهارت‌های خود به‌دست می‌آورند. مؤثرترین درمان‌ها و مداخلات اغلب برای هر فرد متفاوت است. بااین‌حال، اکثر کودکان با اختلال طیف اوتیسم به برنامه‌های بسیار ساختاریافته و تخصصی بهترین پاسخ را می‌دهند. در برخی موارد، درمان می‌تواند علائم را تاحد زیادی کاهش دهد و به مستقل‌شدن کودکان با اختلال طیف اوتیسم کمک کند.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.