روش های بهبود بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم
اهمیت بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم چیست؟ با توجه به نیازهای ویژه افراد دارای اختلال طیف اوتیسم، خدمات رفاهی ارائه شده به آنها نیز باید با توجه به نیازهایشان اولویت‌بندی شود. این نیازها شامل نیازهای آموزشی، بهداشتی و سرگرمی می‌شود. ارتقاء بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم به کلیه اقدامات برای پیشگیری از بروز هرگونه بیماری در این افراد و در عین حال حفظ سلامت آنها و کیفیت زندگی‌شان برمی‌گردد.
در ادامه ضمن مرور انواع مشکلات بهداشتی این کودکان، به گامهای مهم برای بهبود بهداشت عمومی کودکان اوتیسم هم خواهیم پرداخت.
اهمیت بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم
ارتقاء بهداشت و سلامت جامعه، از اهداف کلیه سیاستگذاران عرصه سلامت است. بدیهی است که هرچه شهروندان یک جامعه سالم‌تر باشند، هزینه‌های درمانی کاهش یافته و نیروی کار آنها توانایی بیشتری برای پیشبرد اقتصاد کشور خواهد داشت. این مسئله برای افراد دارای اختلالات همچون اختلال طیف اوتیسم نیز صادق است. ضرورت سیاستگذاری در زمینه بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم با توجه به شیوع این اختلال اهمیت زیادی دارد. اوتیسم در حال گسترش در سراسر جامعه است و سیاستگذاران نمی‌توانند این جمعیت عظیم را نادیده گرفته و به حال خود رها کنند. لذا ضرورت دارد تا سیاستگذاری‌های لازم برای ارتقاء سلامت آنها تدوین شود.
پیشگیری از مشکلات بهداشتی در کودکان اوتیسم
همه ما با شعار پیشگیری بهتر از درمان است آشنا هستیم. پیشگیری از مشکلات بهداشتی در کودکان اوتیسم از راههای مختلفی صورت می‌گیرد. در صورتی که کودک اوتیسم از تغذیه سالم و درستی برخوردار باشد، کمتر احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف را خواهد داشت. ورزش در کودکان اوتیسم نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی ورزش‌ها مانند شنا و یوگا مناسب کودکانی هستند که نیاز به یادگیری تعادل، آرامش و درک قسمت‌های مختلف بدن دارند.
افزایش مراکز خدمات سلامت جسم و روان برای کودکان اوتیسم یکی از اقداماتی است که می‌تواند برای نظارت مکرر و تحت نظر قرار دادن کودک انجام شود تا از بروز هرگونه چالش جدی پیش رو جلوگیری شود.
چالش های بهداشتی مرتبط با اوتیسم
مشکلات بهداشتی در کودکان اوتیسم از مشکلات دهان و دندان ، تا مسائل درمانی مختص اختلال طیف اوتیسم را شامل می‌شود. مثلاً بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان با مراجعه به دندان‌پزشک چالش داشته و آن را دوست ندارند. این مسئله در کودکان اوتیسم جدی‌تر است. درک اینکه چرا پزشک باید دستش را به دهان آنها بکند و تحمل درد و شرایط درمانی دندان‌پزشکی برای کودکان اوتیسم دشوار است و برای همین آنها نیاز به متخصصین آشنا با نیازهای آنان دارند و البته رسیدگی به دهان و دندان آنها باید به صورت جدی پیگیری شود.
کمبود متخصصین در حوزه بهداشت و سلامت کودکان اوتیسم ضرورت پرورش نیروی متخصص در این زمینه را مورد تاکید قرار می‌دهد. کودکان اوتیسم معمولاً با مشکلات گوارش، مشکلات خواب و چاقی هم دستوپنجه نرم می‌کنند و ضرورت دارد از این لحاظ نیز همواره تحت نظر متخصصین باشند. دشواری دسترسی به متخصصین حرفه‌ای و آشنا به اوتیسم و چالش‌های آن یکی از مشکلات خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم است.
نقش خانواده در بهبود بهداشت عمومی
خانواده اولین پایگاهی است که کودک در آن رشد و پرورش یافته و انواع خدمات سلامت را دریافت می‌کند. در صورتی که خانواده مراقبت‌های لازم درمانی را برای کودک فراهم کنند، در پیشگیری از بروز بسیاری از چالش‌های بهداشت و سلامت نقش خواهند داشت. والدین کودک با شناسایی نیازمندی‌های وی، او را به انواع مراکز درمانی برای کاردرمانی، رفتاردرمانی و گفتاردرمانی می‌فرستند. همچنین حفظ بهداشت روانی هم از عناصری است که باید در اتقاء بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم مدنظر خانواده باشد. کودکان اوتیسم ممکن است بسته به جایگاه کودک در طیف نیاز به جلسات روان‌درمانی داشته باشند.
علاوه بر بستگان درجه یک، نباید از نقش خانواده بزرگتر یعنی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هم غافل شد. آنها باید با کمک به والدین در پرورش کودک اوتیسم به ارتقای بهداشت عمومی کودک کمک کنند.
برنامه‌ریزی برای ارزیابی‌های منظم بهداشتی
یکی از عواملی که باید در حفظ بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم مد نظر قرار گرفته و برای آن برنامه‌ریزی شود مراجعات مکرر به متخصصین و قرار گرفتن کودک تحت نظر انواع متخصصین است. در درجه اول والدین باید در اوایل کودکی همواره مدنظر داشته باشند که کودک تا چه حد نقاط عطف رشدی خود را طی می‌کند. آیا عقب‌تر از باقی کودکان است؟ اگر بله در کدام حوزه‌های رشدی؟ در این صورت پس از شناسایی نقاط ضعف کودک و گرفتن تست‌ها و غربالگری‌های لازم توسط متخصصین، درمان کودک شروع خواهد شد.
همه می‌دانیم که اختلال طیف اوتیسم یک اختلال مادام‌العمر است و همواره با کودک خواهد ماند. اما در صورتی که مداخلات زودهنگام شروع شوند و همچنین پایدار باشند، تاثیر زیادی در کاهش علائم خواهند داشت. این مهم مستلزم برنامهریزیهای منظم و دقیق برای ارزیابی‌های منظم بهداشتی و اقدام در آن راستا است.
نکات کلیدی برای بهبود بهداشت عمومی
علاوه بر نکات مطرح شده محیط خانه و شرایطی که کودک در آن بزرگ می‌شود هم در بهبود بهداشت عمومی در کودکان اوتیسم تاثیر دارد. محیطی که دور از آلاینده‌ها، آلودگی‌های محیطی و سروصدا باشد، زندگی در محله امن و دوری از هرگونه تشعشعات و سموم برای حفظ سلامت کودک اهمیت زیادی دارد.