اوتیسم نه بیماری است نه معلولیت; اختلالی که با کم توانی ذهنی تفاوت دارد

آیا اوتیسم معلولیت است؟ این سوال ممکن است ذهن خیلی از افرادی که کودک اوتیسم دارند، یا در اطراف خود می‌شناسند درگیر کند. در ادامه به سوال شما درخصوص اوتیسم چیست پاسخ می‌دهیم، و تفاوت اوتیسم و عقب‌ماندگی ذهنی و بیماری را، توضیح خواهیم داد.

اوتیسم نه بیماری است نه معلولیت، اختلالی است که با کم‌توانی ذهنی تفاوت دارد.

افرادی که در حوزه اختلالات رفتاری فعالیت می‌کنند، با این اختلال و انواع سطوح اوتیسم، آشنایی کامل دارند. اختلال طیف اوتیسم، به عنوان یک اختلال عصبی-رشدی، مهارت‌‎های اجتماعی، مانند زبان و ارتباط را، تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، و باعث می‌شود افراد درگیر تأخیراتی در این مهارت‌ها، از خود نشان دهند. کودکان دارای این اختلال، علایق محدود و خاصی دارند، و در برابر تغییر به شدت مقاوم هستند. آن‌ها همچنین ممکن است، نسبت به انواع محرک‌های خوراکی، لمسی، نور و صدا واکنش‌های شدید تا خفیف، از خود نشان دهند.

ویژگی‌های خاص اوتیسم، باعث می‌شود تا فرد در تعامل با دیگران، و برقراری ارتباط با دیگران، دارای تفاوت باشد؛ مثلاً کودکان اوتیسم، بسته به شدت اختلال ممکن است، شروع‌کننده ارتباط با دیگران نباشند، به نام خود هنگام صدا زدن واکنش نشان ندهند، ارتباط چشمی برقرار نکنند، و به شیوه متفاوتی از دیگر کودکان بازی کنند. نحوه یادگیری این کودکان هم متفاوت است، و آموزش به این کودکان باید توسط متخصصین مجرب، صورت گیرد. این اختلال را می‌توان از 2 سالگی تشخیص داد.

آیا اوتیسم معلولیت است؟

بسیاری از والدین اتیسم درگیر مسائل حقوقی، قانونی و پزشکی درخصوص دریافت خدمات برای کودک اوتیسم خود می‎‌شوند و برای همین نیاز به پاسخ به این سوال دارند که آیا اوتیسم معلولیت است یا نه. با توجه به تفاوت اختلال اوتیسم با معلولیت ذهنی، این اختلال نه زیرمجموعه معلولیت محسوب می‌شود و نه این افراد از خدمات همسان با معلولین بهره‌مند می‌شوند.

درخصوص اینکه از منظر قانونی و حقوقی اوتیسم معلولیت است یا نه، بسته به عوامل مختلفی همچون قرارگیری فرد در انواع سطوح اتیسم دارد. درواقع اگر فرد اوتیسم نیاز به حمایت زیاد داشته باشد، یا نتواند نیازهای اولیه خود را تأمین کند، نیاز به دریافت خدمات ویژه معلولین خواهد بود. با توجه به ماهیت اختلالات، این اختلال مادام‌العمر بوده و در صورت دریافت مداخلاتی همچون کاردرمانی، گفتاردرمانی و دارودرمانی می‌توان آن را کنترل کرد.

اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی

دو اختلال اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی، باهم تفاوت‌هایی دارند. در درجه اول باید گفت، که اختلال و ناتوانی با یکدیگر فرق دارند. اختلال به مشکلی در سلامت گفته می‌شود، که در عملکرد ذهنی یا جسمی فرد، تأثیرگذار است. اختلال عموماً امور شناختی، عاطفی و رفتاری را، تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اوتیسم یک اختلال است، که بر جنبه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری زندگی فرد اثر می‌گذارد؛  این در حالی است، که ناتوانی به بیماری در بدن یا ذهن می‌گویند، که انجام برخی فعالیت‌ها، و تعامل با دنیای بیرون را، برای فرد دشوار می‌کند.

همچین این اختلال، حدود 3 تا 4 برابر در پسرها، نسبت به دختران شایع‌تر است. رفتارهای تکراری، از جمله نشانه‌های تشخیص این اختلال است. اما صرفاً با یک علامت یا نشانه، نمی‌توان برچسب اوتیسم را، به کودکان زد. تشخیص اوتیسم، توسط متخصص اطفال و روان کودکان، و طی مراجعه و آزمایشات مکرر، صورت می‌گیرد.

اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی، باهم در ارتباط مستقیم نیستند.

با اینکه دو سوم کودکان اوتیسم، درجاتی از کم‌توانی ذهنی از خود نشان می‌دهند، اما یک سوم آن‌ها هوش عادی، یا فراتر از عادی دارند. مثلاً کودک در انواع سطوح اوتیسم، ممکن است نتواند صحبت کند، اما کتاب بخواند. پس نمی‎‌توان اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی را، یکی دانست. باید خاطر نشان کرد، که اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی، ممکن است باهم رخ دهند، و برای کودک مشکل ایجاد کنند. عقب ماندگی ذهنی، با رشد آهسته مهارت‌های حرکتی، مهارت‌های زبانی، مهارت‌های اجتماعی و شغلی بروز پیدا می‌کند. افرادی که عقب ماندگی ذهنی دارند، عموماً مطابق با آزمون‌های استاندارد هوش، نمره پایین‌تری کسب می‎‌کنند؛ درحالی که کودکان اوتیسم، با وجود عملکرد شناختی ضعیف، امکان کسب نمره متوسط یا حتی بالاتر از متوسط را، در آزمون‌های هوش استاندارد دارند.

با این حال، برخی نشانه‌های اوتیسم، مانند مهارت‌های کلامی محدود، یا چالش‌های یادگیری می‌تواند، این شبهه را در ذهن افراد ایجاد کنند، که این دو یکی هستند. عقب ماندگی ذهنی، زیرشاخه اختلال اوتیسم، یا به‌علّت اوتیسم نیست. اوتیسم بیشتر در افرادی که عقب ماندگی ذهنی دارند هم رخ می‌دهد. اما کودک عقب مانده ذهنی، ضرورتاً شاید کلیه ویژگی‌های اوتیسم را، از خود نشان ندهد.

نتیجه‌گیری

اوتیسم نه بیماری است نه معلولیت، بلکه اختلالی است که با کم‌توانی ذهنی تفاوت دارد. شاید افراد اوتیسم محدودیت‌های رفتاری، شناختی و عاطفی خاصی از خود نشان دهند، اما در صورتی که به این اختلال توجه شود و تحت کنترل قرار گیرد، می‌توان با اوتیسم زندگی کرد. افراد اوتیسم بسیاری در سراسر جهان، با تمرکز روی مهارت‌های خاصی توانستند، حتی به طور مستقل از والدین خود زندگی کنند، و افراد موفقی هم در حرفه یا حوزه تحصیلی خود باشند. با توجه به اینکه کودکان در سنین پایین، انعطاف‌پذیری بیشتری دارند، تشخیص زودهنگام و وارد عمل شدن برای کنترل این اختلال، اهمیت زیادی دارد.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.