آموزش کودکان اوتیسم برای کسانی که تجربه کار با کودکان استثنایی را ندارند؛ بهخصوص با کودکان خردسال که نمیتوانند احساس خود یا دلیل ناراحتی خود را توضیح دهند بسیار چالشبرانگیز است. یکی از مؤثرترین روشهای آموزش کودک اوتیسم این است که مدتزمان کوتاهی را در ابتدای ملاقات با او بگذرانید و عکسالعمل او را در یک موقعیت مشاهده و سعی کنید وارد دنیای کودک شوید، او را مجبور به انجام کاری که دوست ندارد نکنید.
آموزش به کودکان طیف اوتیسم با چالش همراه است.
برای کمک به مدیریت مؤثر این موقعیتها و برآوردن نیازهای همه کسانی که تحت آموزش شما هستند، فهرستی از دستورالعملهای ساده در مورد نحوه آموزش کودکان اوتیسم گردآوری کردهایم.
1-یک برنامه روزانه منظم ایجاد کنید.
افراد اوتیسم با تغییرات در فعالیتهای روزانه مشکل دارند. یک برنامه منظم روزانه و پایبندی به آن از بههمریختگی و مقاومت کودک جلوگیری میکند. استفاده از برنامههای تصویری و زمانسنج فعالیتهای روزانه را برای کودک پیشبینیپذیر میکند. برخی از اوقات باید در کارهای روزانه تغییراتی ایجاد کنید. برای جلوگیری از مقاومت و بههمریختگی کودک این تغییرات را تدریجی اجرا کنید.
2-از دستورالعملهای شفاهی واضح و مختصر استفاده کنید.
کودکان اوتیسم در پردازش جملات طولانی مشکلات زیادی دارند هنگام ارائه دستورالعمل به این نکته توجه داشته باشید. با ارائه دستورالعملهای شفاهی کوتاه و مستقیم و یکمرحلهای کارها را آسانتر کنید
3-برای پردازش اطلاعات به کودک زمان کافی بدهید.
هنگام آموزش کودک اوتیسم صبرکردن برای یادگیری مؤثر ضروری است. پس از ارائه دستورالعمل، پردازش و پاسخدادن اغلب طول میکشد؛ بنابراین زمان و فضای لازم برای انجام این کار را به کودک اوتیسم بدهید.
4-مفاهیم را به صورت تصویری آموزش دهید.
پردازش زبان یک چالش خاص برای کودکان در طیف اوتیسم است. برنامههای تصویری و وسایل ملموس را در توضیحات آموزش خود بگنجانید. برای درک بیشتر کودک از آموزش هنگام صحبتکردن تاحدامکان از حرکات بدن، اشیا و تصاویر استفاده کنید.
همین اصل در هنگام توانمندسازی کودک برای برقراری ارتباط مؤثر با دیگران صدق میکند. بیان احساسات از طریق زبان برای کودک اوتیسم سخت است؛ بنابراین به کودک فرصت ابراز احساسات را با استفاده از تصاویر احساسات و فلش کارتهای عواطف بدهید.
5-ارتباطات را از طریق تمرینات زبانی ارتقا دهید.
سالهای اولیه زمان کلیدی برای توسعه مهارتهای ارتباطی اصلی است. آموزش فعالیتهای زبانی، آوازخواندن و تمایز صداها بسیار اهمیت دارد. از تصاویر و کارتهای گفتار برای کمک به گسترش دایره لغات استفاده کنید. بسیاری از کودکان اوتیسم یک ورودی حسی را میتوانند پردازش کنند، بنابراین آموزش را در محیطی آرام انجام دهید.
6-هنگام آموزش از علایق و استعدادهای کودک استفاده کنید.
یکی از نقاط قوت کودکان تمرکز طولانیمدت بر روی یک موضوع خاص مانند نقشهها، منظومه شمسی، قطارها و موارد دیگر است. از این توانایی و تمرکز با گنجاندن موضوع موردعلاقه کودک در فعالیتهای دیگر، مثلاً شمارش سیارات، الفبای قطار، یا یک پروژه هنری مثل رنگآمیزی، کاردستی استفاده کنید. علاوه بر علایق، تشویق استعدادهای کودک نیز مهم است. کودکان اوتیسم اغلب در طراحی و کار با کامپیوتر موفق هستند. به کودک فرصت پیداکردن نقاط قوت فردی و کشف استعدادش را بدهید.
اگر کودک به حشرات علاقهمند است حشرات را در برنامه درسی یا جلسه درمانیتان بگنجانید. مثلاً میتوانید حشرات اسباببازی یا ویدئویی در مورد حشرات همراه با زیرنویس برای بهبود تشخیص کلمه نمایش دهید. اگر کودک، مشکلات حسی دارد، جستجوی حشرات در فضای آزاد میتواند ابزاری انگیزشی برای ترغیب به پذیرش بافتهای مختلف مانند سبزه، ماسه یا آّب باشد.
7-از نور و صداهای مصنوعی خودداری کنید.
یک محرک بزرگ برای بسیاری از کودکان اوتیسم، محرکهای حسی خشن و غیرطبیعی است. به این موارد دقت کنید که چراغهای فلورسنت، سوسوزدن صفحهنمایش، وسایل برقی و جیرجیر مبلمان برای کودکان آزاردهنده است.
8-یک محیط حمایتی ایجاد کنید.
یکی از مهمترین عوامل ایجاد محیطی است که هر کودکی در آن بتواند مشارکت داشته باشد. هنگام آموزش و انجام فعالیتها، کودک را از محیط و افراد جدا نکنید و فرصت تعامل اجتماعی را به او بدهید.
هر کودک اوتیسم متفاوت است. یادگیری نحوه آموزش به کودکان اوتیسم یک فرایند مداوم است. وقتی در مسیر آموزش چالش پیش میآید به خودتان یادآوری کنید که تلاشهای شما چه تأثیر مثبتی بر رشد کودک دارد.