خنده های بی علت کودکان اوتیسم; علائمی که از ASD خبر می دهد

خنده های بی علت کودکان اوتیسم; اگر والد یا درمانگر کودک اوتیسم هستید حتماً متوجه شده‌اید که کودکان اوتیسم گاهاً بی‌علت و یا به‌هنگام انجام فعالیت‌های مختلف می‌خندند؛ البته، کودکان با اختلال اوتیسم وقتی خوشحال هستند یا اگر چیزی برایشان خنده‌دار باشد نیز می‌خندند. بااین‌حال، خنده‌ی کودکان اوتیسم اغلب برای رهایی از ترس، تنش ‌و اضطراب است. چیزی که درک ‌و پذیرش آن را برای والدین آن‌ها بسیار دشوار کرده، این است که ممکن است وقتی کودک اوتیسم در حال گریه است، ناگهان بخندند یا بی‌وقفه به موضوعی بی‌دلیل بخندند. خنده‌های بی‌علت ممکن است یکی از استراتژی‌های دفاعی این کودکان باشد. وقتی غمگین هستند، سعی می‌کنند با « احساسات شادی که در ذهن دارند» این موضوع را کاهش دهند.

مطلب پیشنهادی: اوتیسم چیست؟

علت خنده‌های بی‌علت کودکان اوتیسم چیست؟

به‌طور قطع نمی‌توان گفت که خنده‌های بی‌دلیل می‌توانند یکی از نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم باشد؛ اما، حتماً شما هم به عنوان یک والد یا درمانگر متوجه شدید که در کودکان اوتیسم خنده‌های بی‌علت بسیار رایج است. یکی از دلایل این خنده‌ها، ممکن است این باشد که آن‌ها لحظات خنده‌داری را با استفاده از تصاویر حسی ضبط شده و ذخیره شده در ذهن خود، تجربه می‌کنند. خاطرات خنده‌دار ناشی از محرک‌های بینایی، صدا، بو، حرکت و … موجی از خنده را برای کودک اوتیسم به همراه دارند.

برخی از کودکان اوتیسم (با اختلال کم‌حسی در حس عمقی) ممکن است به‌هنگام احساس درد بخندند. به‌عنوان مثال، اگر کودکی درد را آن‌چنان که باید احساس نکند، می‌تواند آسیب‌های جدی به خود برساند؛ مثلاً خود را چنگ بیندازد، گاز بگیرد، سرش را به دیوار بکوبد، دست‌ها‌ و ‌پاهایش را به در و دیوار بکوبد و … تا احساس درد را تجربه کند. در این‌صورت حتی درد نیز می‌تواند برای کودک اوتیسم یک تجربه لذت‌بخش باشد.

یکی از علائم اوتیسم می‌تواند درک متفاوت کودک از محرک‌های حسی باشد. کودکان با اختلال طیف اوتیسم محرک‌های مختلف (دیداری/ شنیداری/ لامسه/ بویایی/شنوایی/وستیبولار و ….) را متفاوت از دیگران درک می‌کنند و تجربه این حس‌ها می‌تواند باعث خنده کودک شوند. تجربه‌های سیناستتیک اغلب باعث خنده می‌شوند: برای مثال صداهای خاص می‌توانند غلغلک‌های خنده‌دار روی پوست ایجاد کنند یا رنگ‌های جذاب و نورهای درخشان حالاتی را برایشان ایجاد می‌کنند که سبب می‌شود، خنده‌دار باشند.

خنده باعث ایجاد احساسات مثبت در اطرافیان می‌شود، اما چرا کودکان با اختلال طیف اوتیسم خنده‌های نامناسبی از خود نشان می‌دهند؟

ما برای پاسخ به این پرسش که اختلال طیف اوتیسم چیست؟ علت و درمان آن چیست؟ نمی‌توانیم یک پاسخ دقیق بدهیم؛ تنها مسائلی که تاکنون دریافته‌ایم این است که اختلال طیف اوتیسم، یک اختلال پیچیده‌ی عصبی-تحولی است که علت و درمان خاصی ندارد. کودکان با اختلال طیف اوتیسم طنز را درک نمی‌کنند و حتی زمانی که موقعیتی خنده‌دار نباشد، می‌خندند. این خنده‌ها و قهقهه‌های خودانگیخته آن‌ها برای اطرافیانشان، هم می‌تواند جذاب و هم آزاردهنده باشد. با‌این‌حال، خنده‌ی آن‌ها می‌تواند بسیار نابه‌هنگام باشد و باعث ایجاد دردسر برای آن‌ها گردد. این در‌حالی‌است که این حالت‌های آن‌ها ممکن است برای دیگران گیج‌کننده به‌نظر برسد.

براساس تجربیات شخصی افراد با اختلال طیف اوتیسم، دلیل دیگر خنده آن‌ها به دلیل افکار تصادفی است که در سر آن‌ها ظاهر می‌شود که سبب می‌شود اطلاعات را اشتباه بفهمند. اصلی‌ترین خنده‌هایی که در کودکان اوتیسم رایج است، خنده‌های صوتی است. این خنده‌ها به‌عنوان یک آهنگ برای کودک کاربرد دارند که معمولاً با احساسات مثبت در کودک همراه است.

 

 

وقتی کودک با اختلال طیف اوتیسم خنده‌های نامناسبی از خود نشان می‌دهد، چگونه چنین موقعیتی را مدیریت کنیم؟

شوخ‌طبعی برای کودکان مهم است؛ زیرا توانایی شوخی کردن و خندیدن با دیگران، به آن‌ها در تقویت مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های بین‌فردی کمک می‌کند. متأسفانه، کودکان با اختلال طیف اوتیسم به‌طور قابل‌توجهی کمتر از همسالان خود توانایی شوخی کردن را دارند. مطالعات نشان‌داده‌است که استفاده از جوک یا آموزش طنز و خنده به کودکان با اختلال طیف اوتیسم می‌تواند مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی و روابط آن‌ها با همسالان‌شان را بهبود ببخشد.

ابزارهای بصری و مثال‌های عینی کارآمدترین راه‌ها برای آموزش تفاوت‌های بین خندیدن به کسی و خندیدن با کسی هستند. برای کودکان مهم است که تمایزات واضحی بین این دو حالت قائل شوند؛ زیرا هر دو دارای مقاصد و معانی اجتماعی متفاوتی هستند. زمانی که کودکی قادر به درک تفاوت‌ بین این دو شرایط نباشد، ممکن است خطر آزار و اذیت شدن او توسط دیگران افزایش یابد زیرا کودک نمی‌تواند این نوع از تعاملات را درک و از آن‌ها اجتناب کند. با تماشای ویدئوهایی از تعاملات مناسب همسالان، کودکان می‌توانند قبل از گفتگو با همسالان خود، هر سناریوی اجتماعی را بررسی و تحلیل کنند. هنگامی که کودک درک بهتر را در یک محیط کنترل‌شده به‌دست آورد و آن را با تعامل بین اعضای خانواده و دیگران تجربه کند، می‌توانیم این تجربه‌ی خوشایند را به محیط‌های دیگر همچون مدرسه تعمیم دهیم.

برای طنز بصری می‌توان از انیمیشن‌ها، کلیپ‌های کوتاه و کتاب‌های مصور برای نشان‌دادن آنچه خنده‌دار درنظر گرفته می‌شود استفاده کرد. اگر کودکی با اختلال طیف اوتیسم می‌تواند به سوال‌های شما پاسخ دهد، از او بپرسید که چرا این موضوع خنده‌دار است و آیا او در مورد وضعیت گیج شده است یا نه. روش‌های جایگزین دیگر، استفاده از داستان‌های اجتماعی و بازی ایفاء نقش است. از این روش‌ها می‌توان برای افزایش تعامل اجتماعی استفاده کرد. داستان‌های اجتماعی و ایفاء نقش در برخی از کودکان با اختلال طیف اوتیسم بسیار موثر بوده است.

سخن پایانی

خنده می‌تواند مسری باشد، اما اگر فردی در زمان نامناسب بخندد باید آن را اصلاح کنیم. این امر به‌ویژه در مورد کودکان با اختلال طیف اوتیسم صادق است؛ زیرا دلایل مختلفی برای خنده آن‌ها وجود دارد و اصلاح خنده‌های نامناسب آن‌ها به افزایش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطات با همسالان‌شان کمک می‌کند.

در دهه‌ها‌ی گذشته، مجموعه‌ای از مطالعات، خنده متمایز کودکان با اختلال طیف اوتیسم را بررسی کرده‌اند. والدین گزارش کرده‌اند که کودکان با اختلال طیف اوتیسم آن‌ها در موقعیت‌های عجیب یا غیرقابل توضیح می‌خندند. همچنین محققان گزارش می‌دهند که کودکان با اختلال طیف اوتیسم بیشتر احتمال دارد خنده‌های «غیرمشترک» داشته باشند.

خنده ابزار قدرتمندی برای ایجاد پیوندهای اجتماعی است. به‌گفته محققان، این یافته‌ها نشان می‌دهند که می‌توان به کودکان با اختلال طیف اوتیسم آموزش داد که از خنده خود جهت برقراری ارتباطات مثبت با دیگران استفاده کرد. همچنین ممکن است گاهاً این خنده‌ها نتیجه‌ی معکوس بدهد. اگر خنده‌ی آن‌ها احساسات مثبتی را در شنوندگان ایجاد می‌کند، شاید آموزش دادن به کودکان با اختلال طیف اوتیسم برای خندیدن با هدف دقیقاً نتیجه معکوس داشته باشد.

خنده‌ی کودکان با اختلال طیف اوتیسم برای آن‌ها همچون درمان است.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.