مهارتهای حرکتی، و رشد آنها به ایجاد ارتباطات پیچیده، بین بخشهای مختلف مغز، بستگی دارد. تحقیقات و مشاهدات بالینی، در طول سالها تاکید کرد، که کودکان اوتیسم اغلب در وضعیت بدنی، هماهنگی و برنامهریزی حرکتی، مشکل دارند.
مطلب پیشنهادی: انتقال در فعالیّتهای روزمره در کودکان و نوجوانان اوتیسم
مهارت حرکتی کودکان اوتیسم
کودکان اوتیسم، میتوانند تاخیرهای حرکتی درشت و ظریف، یا الگوهای حرکتی غیرمعمول را، تجربه کنند. پژوهش جانسون، ایکر و پرام نشان داد، که کودکان اوتیسم، در آزمونهای پراکسیس (توانایی مفهومسازی، برنامهریزی و هماهنگکردن حرکات، برای انجام یک تکلیف حرکتی)، نمرات کمتری، نسبت به همسالان با رشد عادی خود، کسب کردند. رشد مهارتهای حرکتی، به ایجاد ارتباطات پیچیده، بین بخشهای مختلف مغز بستگی دارد، که اطلاعات حسی بدن را، با اطلاعات محیط، بهعلاوه انگیزه ذاتی ما برای برنامهریزی و اجرای فعالیتهای حرکتی، مرتبط میکند.
در افراد اوتیسم، هر دو مهارت حرکتی درشت و ظریف، با چالش همراه هستند.
برخی از چالشهای رایج مهارتهای حرکتی که افراد اوتیسم ممکن است با آن مواجه شوند عبارتاند از:
-
تاخیر در رشد حرکتی:
کودکان اوتیسم، در مراحل رشد حرکتی مانند خزیدن، راهرفتن و دویدن، تأخیر دارند.
-
تعادل و هماهنگی ضعیف:
افراد اوتیسم، در تعادل و هماهنگی مشکل دارند، و فعالیتهایی مانند دوچرخهسواری یا ورزش، با چالش همراه هستند.
-
مشکل در مهارتهای حرکتی ظریف:
ممکن است، با کارهایی که نیاز به مهارت دقیق دارند، مانند بستن دکمههای لباس، بستن بند کفش یا در دستگرفتن مداد، با مشکل مواجه باشند.
-
حرکات غیرمعمول بدن:
برخی از افراد اوتیسم، حرکات غیرمعمولی مانند تکاندادن دست به جلو و عقب، یا چرخیدن آن را، از خود بروز میدهند.
-
مشکلات پردازش حسی:
بسیاری از افراد اوتیسم، مشکلات پردازش حسی دارند، که میتواند پردازش اطلاعات از محیط، و پاسخ مناسب را دشوار کند.
مشکلات حرکتی از چه سنی شروع میشود؟
این مشکلات میتوانند در دوران نوزادی ظاهر شوند. مثلا نوزادان ۱ماههای که، بعداً تشخیص اوتیسم گرفتند، دستهای خود را کمتر از نوزادان معمولی، حرکت میدادند. در حدود 4 ماهگی، کودک معمولی میتواند سر خود را، در راستای شانههایش در حالت نشسته نگه دارد، اما کودک اوتیسم، اغلب فاقد این قدرت است، و سرش به عقب برمیگردد.
در 14 ماهگی، سنی که اکثر کودکان معمولی قادر به راه رفتن هستند، کودکان اوتیسم ممکن است هنوز نتوانند بایستند. سایر مشکلات حرکتی، میتواند شامل تقلا برای گرفتن اجسام یا نشستن، کف زدن و اشاره نکردن باشد.
چه چیزی در مغز اتفاق میافتد؟
تفاوت در اتصال بین مناطق مغز، میتواند به توضیح برخی از مشکلات حرکتی افراد اوتیسم، کمک کند. مثلا کودکان اوتیسم، در فعالیت بین ناحیه بینایی و حرکتی خود، هماهنگی کمتری دارند. هرچه هماهنگی در آنجا کمتر باشد، کمبودهای اجتماعی آنها، بر اساس مقیاس استاندارد، شدیدتر خواهد بود. مشکلات حرکتی آنها، از اتصال کمتر بین لوب جداری تحتانی، ناحیهای که در هماهنگی دست و چشم نقش دارد، و مخچه، که به هدایت و اصلاح حرکات کمک میکند، ناشی میشود.
شواهد دیگر، حاکی از ارتباط ضعیف بین مناطق حسی، حرکتی و فعالیت غیرمعمول، در یک شبکه مهم، برای برنامهریزی حرکتی است. به نظر میرسد افراد اوتیسم، نسبت به افراد معمولی، هنگام یادگیری استفاده از یک ابزار جدید، اطلاعات دیداری را نادیده میگیرند، و بیشتر بر حس عمقی، یا حس درونی خود از موقعیت بدنشان، تکیه میکنند. هرچه افراد اوتیسم، بیشتر بر حس عمقی تکیه کنند، مشکلات اجتماعی آنها شدیدتر میشود، اگرچه محققان هنوز مطمئن نیستند که علت آن چیست.
تأثیر چالشهای مهارت حرکتی بر زندگی روزمره
چالشهای مربوط به مهارتهای حرکتی، که افراد اوتیسم با آنها مواجه هستند، میتواند تأثیر قابلتوجهی، بر زندگی روزمره آنها دارا باشد. مشکلات مربوط به مهارتهای حرکتی درشت، شرکت در فعالیتهای بدنی و ورزش را، برای آنها سخت میکند، که بر سلامت کلی، و تعاملات اجتماعی آنها، تأثیر میگذارد. چالشهای مهارتهای حرکتی ظریف، مانند مشکل در نوشتن، یا کار با چیزهای کوچک، میتوانند بر عملکرد تحصیلی و استقلال در کارهای روزانه، مانند لباس پوشیدن، یا تهیه غذا، تأثیر بگذارند.
علاوه بر این، برخی از افراد اوتیسم، به دلیل چالشهای مهارت حرکتی خود، دچار ناامیدی یا خجالت، میشوند. مهم است که تأثیر این چالشها را بشناسیم، و حمایت و تسهیلات لازم برای کمک به افراد، برای غلبه بر آنها، فراهم کنیم. کاردرمانی، با ارائه راهکارهایی برای بهبود عملکرد حرکتی، و افزایش استقلال در وظایف روزمره زندگی، میتواند بهویژه در رفع این چالشها، مفید باشد. افراد اوتیسم میتوانند با حمایت مناسب، بر چالشهای مهارت حرکتی خود، غلبه کنند و در تمام زمینههای زندگی، پیشرفت کنند.