رفتار تکراری در اوتیسم، رفتار های کلیشه ای هستند که تصور می شود هیچ کاربرد خاصی ندارند. احتمالا تمام والدین کودکان طیف اوتیسم رفتارهای تکرار شونده مثل تکرار یک کلمه، تکرار یک پرسش یا حرکات فیزیکی مثل تکان بدن یا انگشت را در کودک خود می‌بینند.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های 02188616931 و 02188616932 ، با ما در ارتباط باشید.

رفتار های تکراری در اوتیسم 

رفتار های کلیشه ای به عنوان یکی از نشانه های اوتیسم می توانند به صورت کلامی یا غیر کلامی ، با حرکات ظریف یا درشت نمایش داده شوند. کلیشه های رفتاری می توانند ماهیتی ساده یا پیچیده دارا باشند. حرکات تکراری می توانند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشند. در حالی که بعضی از کودکان طیف اوتیسم کلمات را بارها و بارها تکرار می کنند ، برخی دیگر ممکن است فعالیت های فیزیکی مانند تکان دادن یا قدم زدن را بارها و بارها تکرار کنند.

کلیشه ها در کودکان طیف اوتیسم می توانند رفتارهای ساده ای مانند تکان دادن بدن به جلو و عقب، تکان دادن انگشت و یا رفتارهای پیچیده ای مانند راه رفتن های مداوم و چرخیدن در فضاهای مختلف باشند. این کلیشه های رفتاری ممکن است با استفاده از اجسام یا بدون آنها ایجاد شوند. کودکان با اختلال طیف اوتیسم معمولاً از الگوهای رفتاری تکراری ، محدود و کلیشه ای استفاده می کنند. این رفتارها می توانند به اشکال مختلف باشند. کودک می تواند اجسام را به دهان بکشد ، دستان خود را تکان دهد یا انگشتانش را به صورت مکرر تکان دهد. 

کودکان با اختلال اوتیسم همچنین می توانند کلمات و عبارات تکراری بی ربط را تکرار و را بیان کنند.

برخی دیگر از نمونه های رفتار های کلیشه ای عبارتند از:

• چرخاندن اشیاء
• رعایت دقیق نظم
• روال های قابل پیش بینی
• اکولالیا با تاخیر یا فوری

لازم به ذکر است، رفتار های کلیشه ای فقط در افرادبا اختلال اوتیسم رخ نمی دهد، این رفتار ها ممکن است در افرادی با ناتوانی حسی یا رشدی دیگری داشته باشند نیز دیده شود.

چرا کودکان طیف اوتیسم رفتار های تکراری از خودشان نشان میدهند؟

هنوز مشخص نیست که چرا کودکان طیف اوتیسم رفتار محدود و تکراری از خود نشان می دهند. نظریه های مختلفی برای این موضوع وجود دارد. یکی از نظریه ها این است که حرکات تکراری در اوتیسم و محدود نتیجه ی نقص توجه است. علاوه بر این ، پیشرفت های اخیر در زمینه فناوری باعث شده دانشمندان این پیشنهاد را هم داشته باشند که این رفتار ها می تواند راهی برای کاهش استرس برای فرد با اختلال اوتیسم باشد. با توجه به شدت رفتار های تکراری ، می توان مداخلات خاصی را برای آن ها امتحان کرد. اگر رفتار خطرناک است و به کودک آسیب می رساند، به عنوان مثال اگر سر خود را به دیوارمی کوبد ، این رفتار باید تغییر کند.

یک راه برای تغییر رفتار های کلیشه ای و حرکات تکراری در اوتیسم می تواند استفاده از تکنیک های رفتاری مانند پاداش دادن برای “خاموش کردن” رفتار باشد. با این حال ، قبل از انجام این راه و حذف رفتار، والدین و مراقبان باید واقعاً هدف از این رفتار را درک کنند. اگر این رفتار در تنظیم هیجان، خود آرام سازی یا کاهش استرس  به کودک کمک می کند ، “خاموش کردن” ممکن است ایده ی خوبی نباشد.

اگر این رفتار ها در تنظیم هیجان و مدیریت رفتار به کودک کمک می کند، با حمایت و جایگزین کردن رفتارهای دیگر باید آن ها را تغییر داد تا کودک دچار بهم ریختگی و مشکلات دیگر نشود. گاهی ممکن است رفتار های مکرر ناشی از اضطراب یا برخی از عدم تعادل های شیمیایی یا مشکلات عصبی باشد ، در این موارد می توانید با راهنمایی پزشک فرزند خود سعی کنید این موارد را از طریق مصرف دارو  کنترل کنید.

چه زمانی کنترل رفتارهای تکراری ضرورت پیدا می‌کند؟

رفتارهای تکراری به‌عنوان بخشی از علائم اوتیسم ذاتاً خطرناک نیستند؛ از طرفی گاهی اوقات رفتارهای تکراری و خود تحریکی از مهم‌ترین علائم اوتیسم هستند. کودک شما نمی‌تواند با تکان‌دادن دست یا پریدن به اطراف آسیبی به خود وارد کند؛ اما برخی از رفتارهای تکراری متفاوت هستند و می‌توانند باعث درد یا آسیب جسمی کودک شما شوند. به‌عنوان‌مثال ممکن است ابزارهای خطرناک را با بدن خود تماس دهند؛ یا اینکه اندام‌ها و سرخود را به دیوار بکوبند. گاهی اوقات اقلام غیرخوراکی مانند خاک یا چوب یا مو را می‌جوند.

آن‌ها ممکن است موهای خود را بکشند، انگشتان یا بازوهای خود را گاز بگیرند یا به سروگردن خود ضربه بزنند. در طول این دوره، کودک آن‌قدر درگیر فعالیت است که درد بازدارنده نیست. در صورت رهاشدن برای ادامه اعمال، کودک می‌تواند آسیب شدیدی به خود وارد کند.

چگونه حرکات تکراری در اوتیسم را متوقف کنیم؟

سوال واقعی در اینجا این است که آیا واقعا باید حرکات تکراری را متوقف کرد؟

مطالعات اخیر نشان داده است که رفتار های کلیشه ای (حرکات تکراری در اوتیسم) در واقع راهی برای خود آرام سازی و آرام کردن هیجانات به خصوص در مواقعی است که کودک نمی تواند احساسات و هیجانات خود را خوبی مدیریت کند یا در موقعیت هایی که تحت احاطه ی محرک های زیادی قرار می گیرد که نمی تواند آن ها را پردازش و مدیریت کند. افراد طیف اوتیسم به برخی از محرک های حسی حساس هستند. اگر نور بیش از حد باشد یا پارچه مبل خیلی زبر باشد ، ممکن است آن ها احساس ناراحتی کنند.

گاهی اوقات افراد طیف اوتیسم احساسات خود را با استفاده از رفتار های تکراری بیان می کنند. قبلاً یک بخش در تعریف رفتارهای تکراری وجود داشت که  این رفتار ها را “اعمال بی معنی” تعریف می کرد. با این حال ، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است اینطور نباشد.

والدین چگونه می توانند به کودک کمک کنند؟

چند کار ساده وجود دارد که می توان آن ها را برای کنترل و کم کردن حرکات تکراری کودک انجام داد.

• ریشه یابی کنید :
  

درک کاربرد رفتار بهترین روشی است که می توان یک رفتار را مدیریت کرد. شما باید ریشه ی رفتار های تکراری را پیدا کنید. آیا کودک برای تحریک حواس خود این کار را می کند؟ پس در این صورت نیاز به مداخلات کاردرمانی دارد. آیا این کلیشه ی رفتاری بی معنی شده است؟ پس با مداخلات رفتاری حذف می شود. درک دلیل رفتار می تواند به کنترل آن کمک کند.

• ساختار و روتین داشته باشید :
  

افراد با اختلال اوتیسم ساختار را دوست دارند.ساختار به به آنها کمک می کند تا نحوه ی عملکرد در جهان را درک کنند. از پشتیبانی بصری یا داستانهای اجتماعی استفاده کنید. روز خود را از قبل برنامه ریزی کنید. این کار استرس ناشی از تغییر فعالیت ها را کاهش می دهد و ممکن است به کاهش رفتارهای کلیشه ای در مواقع اضطراب دیده می شوند کمک کند.

• محرک های محیط را بررسی کنید :

رفتار های محدود و تکراری می تواند راهی برای کودک اوتیسم باشد تا بگوید با برخی از محرک های حسی محیط راحت نیست. شاید کلاس درس خیلی روشن باشد یا صندلی ناراحت کننده باشد.

• مداخله ی زودهنگام :
  

تغییر رفتار ها در طولانی مدت دشوارتر خواهد بود. برای برخی رفتار ها که ممکن است در بزرگسالی نامناسب و آسیب رسان باشد ، از سنین پایین محدودیت تعیین کنید.

• تشویق به توسعه ی مهارت ها :
  

مهارت های اجتماعی و خود تنظیمی می تواند به مدیریت استرس یا ناراحتی که ممکن است منجر به رفتار های تکراری شود کمک کند.

روش‌های درمان رفتارهای کلیشه‌ای در کودکان

درمان رفتارهای کلیشه‌ای در کودکان معمولاً شامل یک رویکرد چندوجهی است که به علل زمینه‌ای می‌پردازد و مداخلات درمانی مختلفی را در برمی‌گیرد. در اینجا چند استراتژی و مداخلات رایج مورداستفاده در درمان رفتارهای کلیشه‌ای آورده شده است:

• مداخلات رفتاری: 

تحلیل رفتار کاربردی یک رویکرد رایج است که بر درک عملکرد و زمینه رفتارهای کلیشه‌ای تمرکز دارد. طرح‌های مداخله رفتاری برای جایگزینی رفتار کلیشه‌ای با رفتارهای سازگارتر از طریق تقویت مثبت و آموزش مهارت‌های جدید ایجاد می‌شوند.

• درمان شناختی – رفتاری: 

این روش می‌تواند به کودکان کمک کند تا افکار، احساسات و رفتارهای مرتبط با رفتارهای کلیشه‌ای را شناسایی و اصلاح کنند. این درمان می‌تواند به چالش کشیدن و تغییر باورهای اساسی یا الگوهای شناختی که به رفتارها کمک می‌کند کمک کند.

• مداخلات مبتنی بر حواس:

درمان یکپارچگی حسی یا سایر مداخلات مبتنی بر حس با هدف رسیدگی به مشکلات پردازش حسی است که ممکن است به رفتارهای کلیشه‌ای کمک کند. این مداخلات بر ارائه ورودی حسی مناسب و کمک به کودک در تنظیم تجارب حسی خود تمرکز دارد.

• دارودرمانی؛

در برخی موارد، دارو ممکن است به‌عنوان بخشی از برنامه درمانی در نظر گرفته شود، به‌ویژه زمانی که رفتارهای کلیشه‌ای با شرایط زمینه‌ای مانند بیش‌فعالی، وسواس فکری عملی یا سندرم تورت همراه باشند. داروها ممکن است به کاهش شدت یا تکرار رفتارها کمک کنند.

• آموزش مهارت‌های اجتماعی:

رفتارهای کلیشه‌ای اغلب می‌تواند در تعاملات اجتماعی تداخل ایجاد کنند. آموزش مهارت‌های اجتماعی می‌تواند به کودکان کمک کند تا رفتارهای اجتماعی مناسب، مهارت‌های ارتباطی و آگاهی اجتماعی را توسعه دهند تا تعاملات اجتماعی خود را تقویت کنند و نیاز به رفتارهای کلیشه‌ای را کاهش دهند.

• کاردرمانی:

کاردرمانگران می‌توانند با کودکان کار کنند تا چالش‌های حسی، حرکتی و عملکردی را که به رفتارهای کلیشه‌ای کمک می‌کنند، رسیدگی کنند. آن‌ها می‌توانند استراتژی‌هایی را برای بهبود خودتنظیمی، اصلاح محیط، توسعه فعالیت‌های جایگزین و تقویت مهارت‌های حرکتی ارائه دهند.