اوتیسم چیست؟ خدمات توانبخشی به کودکان اوتیسم چیست؟ این سوال بسیاری از افرادی است که با این اختلال آشنا نیستند. اوتیسم یک اختلال عصبی – رشدی است که اولین بار توسط لئو کانر در سال 1943 در مقاله کلاسیکی که شامل مطالعات موردی 11 کودک بود، مورد بررسی قرار گرفت. در حال حاضر پاسخ به سوال اوتیسم چیست را برحسب اختلالات کیفی در تعامل اجتماعی، ارتباطات، الگوهای محدود، تکراری و کلیشه‌ای از رفتارها، علایق و فعالیت‌های این اختلال در یکی از این زمینه‌ها قبل از سن 3 سالگی پاسخ می‌دهند و تعریف می‌کنند.

خدمات توانبخشی به کودکان اوتیسم

باتوجه ‌به پیشرفت علم و افزایش آگاهی عموم افراد از اوتیسم، نه تنها شناسایی زودهنگام اختلال، بلکه دریافت خدمات مداخله اولیه به‌موقع نیز ضروری است. مداخله زودهنگام ترکیبی از خدماتی است مانند کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی، بازی‌درمانی، هنردرمانی، خدمات روانشناختی و خدمات مددکاری اجتماعی و… با این‌حال، به‌خاطر داشته باشید که مداخلات تنها محدود به درمان‌های نام برده نمی‌شود. اگرچه همه این خدمات در دسترس هستند، اما خدمات بسته به نیاز خاص کودک انتخاب خواهد شد.

چگونه می‌توان به کودکان اوتیسم کمک کرد؟

تعدادی از مداخلات و درمان‌ها می‌توانند به افراد با اختلال طیف اوتیسم کمک کنند تا توانایی‌های خود را بهبود ببخشند و علائم اختلال را کاهش دهد. شروع زودهنگام درمان، در دوران پیش‌دبستانی یا قبل از آن، شانس موفقیت کودک را افزایش می‌دهد. آکادمی اطفال آمریکا همواره توصیه می‌کند که به محض مشکوک شدن فرزندتان به اختلال طیف اوتیسم، قبل از تشخیص رسمی، مداخلات درمانی و آموزشی را شروع کنید. ممکن است برای تشخیص رسمی، زمان، آزمایش و پیگیری متخصصان به زمان زیادی نیاز باشد.

این خدمات معمولاً در مراکز توانبخشی ویژه کودکان اوتیسم یا خانه‌ها و مراکز ویژه کودکان اوتیسم ارائه می‌شود. در خانه‌های اوتیسم و یا مراکز توانبخشی ویژه کودکان اوتیسم، جمعی از متخصصین و درمانگران فعال و آموزش‌دیده در این حوزه جمع شده‌اند و خدمات تخصصی به کودکان ارائه می‌دهند. امروزه خانه‌ اوتیسم در تهران و یا سایر شهرها، به ویژه کلان‌شهرها، به کودکان اوتیسم و خانواده‌های آن‌ها خدمات ارائه می‌کند.

خدمات توانبخشی یکی از رایج‌ترین خدماتی است که به کودکان اوتیسم و خانواده آن‌ها ارائه می‌شود

این خدمات شامل کلاس‌ها و جلسات کاردرمانی، گفتاردرمانی، کلاس‌های شناختی-رفتاری و … است. کاردرمانگران به عنوان بخشی از یک تیم که شامل والدین، معلمان و سایر متخصصان می‌شود، در کنار این افراد کار می‌کنند. آن‌ها به تعیین اهداف خاص برای فرد با اختلال طیف اوتیسم کمک می‌کنند. این اهداف اغلب شامل تعامل اجتماعی، رفتار و عملکرد کلاس درس می‌شود. هدف کلی کاردرمانی کمک به افراد با اختلال طیف اوتیسم برای بهبود کیفیت زندگی آن‌ها در خانه و مدرسه است. درمانگر به معرفی، حفظ و بهبود مهارت‌ها کمک می‌کند تا افراد با اختلال طیف اوتیسم بتوانند تا حد امکان مستقل باشند.

افراد با اختلال طیف اوتیسم ممکن است مشکلات عمده‌ای در ارتباط گفتاری و غیرکلامی داشته باشند. همچنین ممکن است تعامل اجتماعی برای آن‌ها بسیار سخت باشد. به‌همین سبب، گفتاردرمانی بخش اصلی درمان اوتیسم است. این درمان به کودکان در صحبت کردن و همچنین برقراری ارتباط و تعامل با دیگران کمک می‌کند. 

• جلسات گفتاردرمانی

جلسات گفتاردرمانی می‌تواند شامل مهارت‌های غیرکلامی مانند برقراری تماس‌چشمی، نوبت‌گرفتن در یک مکالمه و استفاده و درک حرکات باشد. همچنین به کودکان می‌آموزد که نیاز و خواسته خود را با استفاده از نمادهای تصویری، زبان اشاره یا رایانه بیان کنند.

• جلسات آموزشی شناختی-رفتاری

در جلسات آموزشی شناختی-رفتاری، از پاداش برای تقویت رفتارهای مثبت و آموزش مهارت‌های جدید استفاده می‌شود. والدین و سایر مراقبین دوره دیده‌اند تا بتوانند لحظه به لحظه به کودک با اختلال طیف اوتیسم آموزش بدهند. اهداف مداخلات شناختی-رفتاری بر اساس نیاز فرد است. مداخلات شناختی-رفتاری ممکن است شامل ارتباطات، مهارت‌های اجتماعی، مراقبت شخصی، کار و مدرسه باشند. مطالعات نشان می‌دهد کودکانی که آموزش زودهنگام و فشرده دریافت می‌کنند می‌توانند دستاوردهای بزرگ و پایداری داشته باشند.

مراکز نگهداری از کودکان استثنائی و اوتیسم

اختلال طیف اوتیسم همانطور که از نامش پیدا است در یک طیف قرار دارد؛ کودکان دارای این اختلال هرکدام ویژگی‌ها و علائم به‌خصوصی از خود نشان می‌دهند و نیاز به دریافت خدمات، حمایت و سطح خاصی از آموزش‌ها را دارند. برخی از این کودکان ممکن است نیاز به خدمات و حمایت‌های گسترده‌تر و شبانه‌روزی داشته باشند. برای این دست از کودکان اوتیسم، مراکز نگهداری کودک مناسب است. همچنین به دلیل شرایط و نیازهای خاص این کودکان، گاهاً والدین نیاز به زمانی برای استراحت یا برخی کارهای ضروری دارند که در چنین موقعیت‌هایی نیز، وجود مراکز نگهداری از کودکان استثنائی و اوتیسم ضروری است.

انتخاب مراکز نگهداری همواره از بزرگ‌ترین دغدغه‌های خانواده‌های دارای کودک با نیاز ویژه و اوتیسم است. 

محیط به‌عنوان یکى از عوامل موثر بر زندگی انسان باید به تفاوت‌های افراد اهمیت دهد و پاسخگوی نیازهای متفاوت آن‌ها باشد. بدین‌سان تلاش بر این است که محیط، با نیازهای اساسى اولیه افراد هماهنگ گردد. دقت کنید تا باتوجه ‌به شرایط خاص کودکان با اختلال طیف اوتیسم و دیگر کودکان با نیازهای ویژه، اقدام به طراحى محیطى مناسب، استفاده از ابزار و وسایل لازم برای آموزش و نگهداری این کودکان نمایید. 

به‌کارگیری پرسنل باتجربه و آگاه به کار جهت کنترل رفتار و بهبود سلامت جسمانی و روانى بسیار بااهمیت وضروری است. باتوجه به نرخ روزافزون رشد اختلال اوتیسم و دیگر اختلالات کودکان، وجود یک مرکز نگهداری از کودکان استثنائی و اوتیسم بسیار مهم است. ازجمله ملاک‌های انتخاب یک مرکز نگهداری خوب خدمات‌دهی مناسب، حفظ امنیت کودکان و شیوه‌ی صحیح رسیدگی به آن‌ها است.

صدای اوتیسم می‌کوشد، تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر، درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش، برای نحوه ی برقراری ارتباط، با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.