تاثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم و تعدیل عملکرد عصبی و کمک به بهبود کودکان

تاثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم و تعدیل عملکرد عصبی و کمک به بهبود کودکان چیست؟ زمانی که کودک تشخیص اوتیسم می‌گیرد، ترکیبی از انواع مداخلات برای بهبود او توصیه می‌شود. در این شرایط تیمی از کاردرمانگران، گفتاردرمانگران، روانشناسان و متخصصین اطفال به کمک فرد و خانواده می‌آیند. یکی از شیوه‌های مداخله در اوتیسم، دارودرمانی است. اما اینکه چرا باید به دارودرمانی (به عنوان درمان مکمل) روی آورد و چه داروهایی برای این کودکان مناسب است که به جسم‌های کوچک آنها آسیب نزند، باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. سروتونین یکی از داروهای مطرحی است که در انواع اختلالات به بزرگسالان و گاهی کودکان تجویز می‌شود.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم، فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.

تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم

تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم، مسئله‌ای است که سال‌ها مورد تحقیق و پژوهش دانشمندان بوده است. در ادامه به بررسی میزان تعدیل عملکرد عصبی با داروهای سروتونین خواهیم پرداخت و تأثیر این داروها در بهبود کودکان اوتیسم را مرور می‌کنیم.

کدام علائم اوتیسم نیاز به سروتونین را ایجاد می‌کنند؟

اختلال طیف اوتیسم که معمولاً از دو سالگی قابل تشخیص است به صورت طیف در کودکان بروز کرده و در نتیجه این کودکان در طیفی از خفیف، متوسط و شدید از اختلال قرار می‌گیرند. از علائم این اختلال دلبستگی به امور روتین و قوانین ثابت و ناراحتی در صورت بروز تغییر، حساسیت بیش از حد به محرک‌هایی همچون نور، صدا، بافت‌ها و رنگ‌ها و مشکلات در تعاملات اجتماعی است. رفتارهای کلیشه‌ای کودکان اوتیسم معمولاً فرایند یادگیری را هم در آنها مختل می‌کند. با توجه به شدت اوتیسم در کودک، ممکن است او رفتارهای خود آزاردهنده هم از خود نشان بدهد. مشکلات خواب هم از دیگر چالش‌های این کودکان است.

پیش از پرداختن به تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم باید خاطرنشان کنیم که طبق یافته‌ها غلظت سروتونین در مغز افراد اوتیسم نسبت به سایرین کمتر است. کاهش سروتونین در مغز می‌تواند در بروز رفتارهای تکراری و الگوهای تشخیص چهره نقش داشته باشد. کاهش سروتونین باعث رشد بیش از حد قشر مغز و ویژگی‌های رفتاری خاصی می‌شود که از مشخصه‌های اوتیسم است. مشکلات انتقال‌دهنده‌های عصبی مثل سروتونین و دوپامین در رفتارهای کلیشه‌ای کودکان اوتیسم نقش دارند.

عملکرد داروهای سروتونین بر مغز افراد اوتیسم

در خصوص تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم باید گفت که داروهایی که برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلال وسواس و رفتارهای تکراری هستند، می‌توانند در کاهش علائم اوتیسم نقش داشته باشند. این داروها به افزایش سطوح موجود انتقال‌دهنده عصبی سروتونین در مغز می‌پردازند. تحقیقات مختلف نشان داده‌ است که سروتونین در ارتباط اجتماعی و انعطاف‌پذیری رفتار تأثیرگذار است. همچنین این داروها به کاهش علائم اختلالات همراه با اوتیسم همچون اختلال وسواس فکری اجباری هم کمک می‌کنند. مثلاً فلوکستین که از جمله این داروها است، در کاهش رفتارهای تکراری در بزرگسالان نقش دارد.

آزمایش‌ها نشان داده است که فلوکستین (پروزاک) در درمان حاد افسردگی، اختلال وسواس فکری و اختلال پنیک مفید است. در پژوهش‌های انجام شده روی ۳۷ فرد دارای اوتیسم به مدت ۱۲ هفته با فلوکستین، رفتارهای کلیشه‌ای و تکراری و علائم وسواس فکری تا ۵۰ درصد در این افراد کاهش یافت. البته باید عوارض داروها را هم مدنظر قرار داد. مثلاً سردرد، خشکی دهان و بی‌خوابی معمولاً از جمله عوارض فلوکستین نامیده می‌شوند.

یک مسئله مهم هم این است که بسیاری از این داروها برای بزرگسالان تجویز می‌شوند و استفاده از آنها برای هر کودک توصیه نمی‌شود. ضرورت دارد تا همواره متخصصین اطفال و روانپزشکان مصرف دارو در کودکان را با دقت بسیار تجویز کرده و به میزان، دوز و شرایط استفاده از دارو توجه ویژه داشته باشند.

تأثیر داروهای سروتونین در بهبود کودکان اوتیسم

همان‌طور که گفتیم انواع مداخلات همچون کاردرمانی، گفتاردرمانی و دارودرمانی، همه در کنار بسیاری شیوه‌های مداخله‌ای دیگر برای کودکان اوتیسم به کار می‌روند. اما گاهی در صورت شدت بالای علائم، نمی‌توان صرفاً از درمان‌های رفتاری بهره برد و برخی رفتارهای پرخاشگرانه مصرف داروها را ملزم می‌کند. تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم کاهش همین پرخاشگری‌ها است. این داروها تحریک‌پذیری و تنش این کودکان را کاهش داده و عملکرد رفتاری آنها را بهبود می‌بخشد.

نتیجه گیری

با وجود تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم باید یادآوری کرد که دارودرمانی قادر به درمان و برطرف کردن همه علائم نیست. این داروها نیز تنها برخی علائم مربوط به اختلال طیف اوتیسم را کاهش می‌دهند. معمولاً تأثیر داروهای سروتونین بر اوتیسم در کاهش اضطراب، بیش‌فعالی و پرخاشگری این کودکان قابل مشاهده است. کاهش این علائم خود می‌تواند عملکرد کودک در بسیاری شرایط دیگر را بهبود ببخشد. مثلاً کودک می‌تواند بهتر تمرکز کند و یادگیری و ارتباط‌گیری خود را بهبود ببخشد.

در مجموع این داروها باید حتماً تحت نظر پزشک مصرف شوند و پس از شروع، تحت نظارت بوده و در صورت نیاز کم و زاید شوند. همچنین مصرف داروها با رفتاردرمانی می‌تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد. گاهی متخصصین یک دارو را به صورت آزمایشی برای مدت کوتاه تجویز می‌کنند تا ببینند در کاهش یا مدیریت علائم اوتیسم کمکی می‌کند یا نه. در صورتی که دارو موجب بدتر شدن علائم شد، احتمالاً دوز یا نوع دارو تغییر پیدا کند.

نکته مهم قابل توجه:

داروهایی که روی سیستم سروتونرژیک اثر می‌گذارند، به ویژه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)، در برخی موارد برای افراد اوتیسم (ASD) تجویز می‌شوند. این داروها معمولاً برای مدیریت علائم خاص مرتبط با اوتیسم استفاده می‌شوند، نه درمان مستقیم خود اوتیسم تحقیقات نشان داده‌اند که پاسخ به SSRIs در افراد اوتیسم بسیار متغیر است. برخی مطالعات حاکی از بهبود علائم هستند، اما در برخی دیگر، به‌ویژه در کودکان، پاسخ مثبت کمتر دیده شده یا حتی عوارض جانبی افزایش یافته است. بنابراین، استفاده از این داروها نیازمند نظارت دقیق پزشک است.