تاثیر نور و رنگ ها بر رفتار کودکان اوتیسم در محیط های آموزشی

تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم، در فضاهای آموزشی اهمیت زیادی دارد. این کودکان معمولا با انواع مشکلات حسی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، و برای همین در هر محیطی که باشند، نور و رنگ نقش مهمی در خلق‌وخوی آنها ایفا خواهد کرد. با توجه به اینکه کودکان زمان زیادی را در محیط آموزشی می‌گذرانند، و نقش مهم آموزش در تلاش‌های درمانی و مداخله‌ای برای بهبود این کودکان، حتما باید به نور و رنگ فضا توجه ویژه داشت. در ادامه با بررسی علت نقش نور و تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم ، به راهکارها و پیشنهاداتی برای استفاده از نور و رنگ مناسب برای بهبود آموزش در این محیط‌ها خواهیم پرداخت.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم، فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.

اهمیت نور و رنگ در کودکان اوتیسم

پیش از بررسی تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم باید دقیق‌تر علت اهمیت نور و رنگ را در این کودکان شناسایی کنیم. چنانچه می‌دانید اوتیسم یک اختلال عصب‌رشدی است که به صورت مادام‌العمر با فرد همراه بوده و با انواع نواقص رشدی و مشکلات شناختی، ارتباطی و اجتماعی همراه است. با توجه به ساختار طیف‌گونه اوتیسم، این اختلال در کودکان مختلف به شیوه‌های گوناگونی بروز خواهد کرد و هر کودک اتیسم می‌تواند ویژگی‌های منحصر به فرد خود را داشته باشد. کودکان در اختلال طیف اتیسم در طیف خفیف، متوسط و شدید قرار می‌گیرند. لازم به یادآوری است که اختلال طیف اوتیسم فاقد درمانی نهایی بوده و مداخلات برای بهبود علائم اختلال انجام می‌شوند تا بتوان آن را تحت کنترل درآورد.

علائم اوتیسم شامل عدم برقراری ارتباط چشمی، در برخی موارد کلام محدود یا عدم کلام، تاکید بر امور روتین و ثابت، حرکات تکراری بدن و تحریک‌پذیری بالا یا پایین دربرابر یکسری محرک‌ها مانند نور، بافت، رنگ، صدا و حرارت می‌شود. مطابق با تحقیقات کودکان اوتیسم در مقایسه با کودکان دیگر، رنگ‌ها را با شدت بسیار بیشتری درک می‌کنند. شاید نور یک چراغ برای ما عادی باشد، اما احتمالا کودک آن را بسیار روشن‌تر از آنچه ما فکر می‌کنیم احساس کند. این مسئله درخصوص تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم هم صادق است.

رنگ‌ها با شدت بیشتری در این کودکان احساس می‌شوند. ساختار چشم کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بخاطر یکسری عدم تعادلات شیمیایی و نواقص عصبی، دارای ناهنجاری‌هایی است که باعث می‌شود رنگ‌ها در این افراد دارای تاثیرگذاری بیشتری باشد. در مجموع باید گفت که حواس این کودکان بسیار قوی‌تر از ما است و این حواس در حس بینایی آنها و درک رنگ و نور هم خود را نشان می‌دهد. بنابراین تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم بیشتر بوده و نباید آن را با عملکردهای بینایی خودمان مقایسه کنیم.

رنگ‎های مختلف چه پیامی برای کودکان اوتیسم دارند؟

هر رنگ پیام متفاوتی به کودک اوتیسم می‌دهد. با آشنایی به تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم می‌توانیم دیوارها و فضاهای محیط آموزشی را به شیوه‌ای سازماندهی کنیم که بهترین بازدهی را برای این افراد به همراه داشته باشد. مثلا رنگ سفید در کودکان اوتیسم می‌تواند خستگی بیش‌ازحد و یا افسردگی را به همراه داشته باشد. آبی همانطور که می‌دانیم از یک طرف می‌تواند غم و اندوه را تشدید کند.

از طرف دیگر، در صورتی که به طیف روشن و فیروزه‌ای نزدیک‌تر باشد، منجر به کاهش استرس و افزایش آرامش خواهد شد. آبی احساس وفاداری، آزادی و اندیشه در آدم‌ها تقویت می‌کند. رنگ سبز هم مانند رنگ آبی می‌تواند یادآور طبیعت باشد، و همراه با آرامش بیشتری برای کودک باشد.

اگر می‌خواهید از تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم بدانید، از رنگ قرمز غافل نشوید. این رنگ علاوه بر افزایش احتمال کج‌خلقی کودکان، احتمال افزایش درد را هم در قسمت‌های مختلف بدن آنها به همراه خواهد داشت. درخصوص رنگ نارنجی نیز با توجه به نقش آن در ایجاد احساس سرگرمی و افزایش اشتها، می‌توان از آن برای سالن غذاخوری محیط آموزشی استفاده کرد. احتمالا این رنگ نقش موثری برای افرادی که حساسیت غذایی دارند ایفا کند. یک رنگ دیگر که نباید فراموش کنید، رنگ صورتی است که به گفته بسیاری از کودکان اوتیسم حس خوبی در آنها ایجاد می‌کند. صورتی در افزایش تمرکز این بچه‌ها نقش دارد.

آیا رنگ ها می توانند بر توانایی های یادگیری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم تأثیر بگذارند؟

با توجه به تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم ، ضرورت دارد تا در محیط یادگیری این کودکان حتما از رنگ و نوری استفاده شود که اختلالات خلقی آنها را تشدید نکند. مثلا کاربرد رنگ‌هایی مانند زرد، نارنجی و بنفش سطح انرژی و توجه کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم را بیشتر می‌کند و در نتیجه بر تقویت یادگیری در کودکانی که آرام و درون‌گرا هستند، تاثیر دارند. در مقابل برای کودکانی با انرژی بالا و بیش‌فعال، رنگ‌های آبی و سبز نقش مهم‌تری در آرامش آنها ایفا می‌کند.

تاثیر نور بر کودکان اوتیسم در محیط آموزشی چگونه است؟

پس از بررسی تاثیر رنگ بر کودکان اوتیسم به نور می‌پردازیم. نور طبیعی خورشید یکی از بهترین منابع روشنایی برای این کودکان و همه کودکان است. نور طبیعی چرخه خواب کودک را بهتر می‌کند، و به مدیریت رفتارهای مخرب او هم کمک می‌کند. البته تماس بیش از اندازه با خورشید نیز معایب خود را دارد و باید میزان قرارگیری زیر نور آفتاب هم مدنظر قرار گیرد.

در فضای داخل محیط آموزشی باید از نور بیش از حد اجتناب کرد، چراکه حواس کودک را پرت خواهد کرد. همچنین بهتر است از بازتاب نور به کف اتاق که موجب انعکاس نور و برخوردش با چشم کودک شود، اجتناب کنید. نور کامپیوتر هم یکی از انواع نورهایی است که باعث خستگی چشم کودک خواهد شد. سوسوزدن نور فلورسنت برای کودکان اوتیسم آزاردهنده است و بهتر است از لامپ‌های معمولی در محیط‌های آموزشی این کودکان استفاده شود.