حسادت در کودکان اوتیسم; دغدغه ی خانواده های دارای کودک ASD

حسادت در کودکان اوتیسم; اوتیسم را از زبان مادران تازه تشخیص باید شنید!؛ اوتیسم طیف بسیار گسترده‌ای، از خفیف تا شدید است و تجربه هر کودک اوتیسم، با دیگری متفاوت است. مادر یک کودک اوتیسم نمی‌تواند زندگی عادی داشته باشد و به زندگی شخصی خود بپردازد، “یک مادر کودک اوتیسم باید مواردی را کنار بگذارد و کودکش اولویت زندگی‌اش شود، والدین خانواده‌های کودکان اوتیسم به‌ویژه مادرانی که تازه تشخیص اوتیسم کودک را گرفته‌اند، به‌خوبی می‌دانند تنها پشت‌وپناه این کودکان هستند، به همین دلیل این امر باعث می‌شود تا فداکاری و از خودگذشتگی بیشتری داشته باشند”.

یکی از جملات و حرف‌های همیشگی از زبان مادرانی که تازه تشخیص اوتیسم کودکشان را گرفته‌اند این است: “ما خانواده‌های دارای کودک اوتیسم، خیلی نمی‌توانیم رفت‌وآمد خانوادگی داشته باشیم، ممکن است برخی از آشنایان نحوة برخورد با چنین فرزندانی را نپذیرند؛ چون امکان دارد این کودکان به وسایلشان دست بزنند و وارد اتاق‌هایشان شوند که این ما را عذاب می‌دهد و حتی نزدیک‌ترین افراد هم ما را درک نمی‌کنند و در نهایت خانواده‌های دارای اختلال اوتیسم همواره به انزوا کشیده می‌شوند.”

حسادت در کودکان اوتیسم

در کودکان حسادت احساسی منفی است که اگر کنترل نشود باعث ایجاد مشکلات روانی در بزرگسالی می‌شود. حسادت آمیزه‌ای از رنجش، ترس، نا‌‌امنی، احساس مالکیت و سوءظن است. حسادت در کودکان احساس بسیار مخربی است؛ زیرا در بهترین حالت باعث می‌شود کودکتان احساس ناخشنودی و نارضایتی داشته باشد و در بدترین حالت کودک را بداخلاق و عصبانی می‌کند.

دلایل حسادت در کودکان اوتیسم

• مشکل در ابراز عشق

رشد عاطفی کودک اوتیسم در مرحله جنینی است؛ بنابراین، آن‌ها همیشه نمی‌توانند احساسات گرم خود را به‌اندازه کافی نسبت به والدین خود ابراز کنند، به‌خصوص اگر این کار به آن‌ها آموزش داده نشده باشد. ازاین‌رو، کودک از حسادت به‌عنوان یکی از روش‌های ابراز عشق استفاده می‌کند.

• اضطراب

افزایش حساسیت کودک و احساس اضطراب به دلایل جزئی نیز در ایجاد حسادت در کودکان مؤثر است.

• عدم توانایی در برقراری ارتباط مؤثر با خواهر یا برادر

می‌تواند باعث بروز رفتار پرخاشگرانه و سرکشانه در کودک شود. او ممکن است با خواهر، برادر یا دوستانش بدرفتاری کند یا رفتار قلدری از خود نشان دهد. در برخی موارد، شاید حتی متوجه شوید که فرزندتان سعی دارد به خواهر یا برادرش یا یک دوست آسیب برساند.

• احساس ناامنی

احتمال دارد که فرزندتان به دلیل حسادت، احساس ناامنی کند. این نگرش به‌خاطر ورود یک نوزاد یا خواهر و برادر جدید در زندگی کودک شما آشکارتر می‌شود. فرزند شما ممکن است کاملاً نیازمند و چسبنده به شما به نظر برسد و عشق و محبت شما را طلب کند.

حسادت فرزندان به یکدیگر

باید از قبل خود را برای مقابله با حسادت احتمالی خواهر و برادر آماده کنید. حتی اگر کودکان بزرگ‌تر شما به طور ظاهری نشانه‌های حسادت را ابراز نمی‌کنند، خوب است که به آن‌ها کمک کنید تا زمانی که با پویایی خانواده جدید با نوزاد وفق می‌دهند احساس دوست‌داشتن و حمایت کنند. درصد زیادی از کودکان اوتیسم کلام ندارند و در صورت توانایی صحبت‌کردن ممکن است نتوانند به‌صورت هدفمند خواسته و احساس خود مانند حسادت را ابراز کنند؛ در نتیجه بیشترین حالت هیجانی که در کودکان اوتیسم در زمان به‌هم‌ریختگی یا خشم و حسادت دیده می‌شود، جیغ‌زدن است.

دلایل جیغ‌زدن کودک اوتیسم

• مشکلات ارتباطی

اغلب با ارتباطات کلامی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. جیغ‌زدن می‌تواند نوعی ارتباط برای کودکی باشد که کلام ندارد یا گفتار محدودی دارد. جیغ‌زدن ممکن است به‌عنوان وسیله‌ای برای بیان نیازها، خواسته‌ها، ناراحتی یا ناامیدی در زمانی که نتوانند اینها را از طریق کلمات بیان کنند، عمل کند. به‌عنوان‌مثال، اگر کودکی گرسنه، خسته یا درد دارد، اما نمی‌تواند این احساسات را بیان کند، ممکن است فریاد بزند تا توجه را به ناراحتی خود جلب کند.

• عاطفی

کودکان اوتیسم اغلب مشکلات عاطفی را تجربه می‌کنند. این بدان معنی است که آن‌ها ممکن است در مدیریت احساسات خود به روشی مناسب از نظر اجتماعی مشکل داشته باشند. فریادزدن می‌تواند در طول دوره‌هایی از احساسات شدید، مانند خشم، ناامیدی، اضطراب یا هیجان رخ دهد. ناتوانی در تنظیم این احساسات می‌تواند منجر به طغیان‌های فریاد شود، به‌خصوص اگر کودک مهارت‌های لازم برای آرام‌کردن خود را نداشته باشد.

• پاسخ‌های رفتاری

جیغ‌زدن نیز می‌تواند یک رفتار آموخته شده باشد. اگر کودک متوجه شود که فریادزدن باعث جلب‌توجه یا اجتناب از موقعیت نامطلوب می‌شود، ممکن است به طور مکرر از این رفتار استفاده کند. به‌عنوان‌مثال، اگر کودکی فریاد بزند و این منجر به حذف محرک شدید توسط مراقب شود یا آنچه را که می‌خواهد به او بدهد، ممکن است به استفاده از جیغ‌زدن به‌عنوان یک استراتژی برای رسیدن به اهداف خود ادامه دهد.

• اضطراب و ترس

اضطراب یک مسئله رایج در بین کودکان اوتیسم است. موقعیت‌های ناآشنا، تغییر در روال معمول یا حضور افراد ناآشنا می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شود. فریادزدن در این مواقع می‌تواند مظهر ترس یا ناراحتی کودک باشد. به‌عنوان‌مثال، ورود به یک کلاس درس جدید یا ملاقات با افراد جدید می‌تواند فریاد ناشی از اضطراب را تحریک کند.

پیامدهای حسادت که کودکان ممکن است با آن روبه‌رو شوند …

حسادت در کودکان یک احساس منفی است و بنابراین ممکن است بر شخصیت فرزند شما تأثیری منفی بگذارد. موارد زیر تعدادی از پیامدهایی هستند که احتمال دارد فرزند شما به دلیل حسادت با آن‌ها مواجه شود؛ او ممکن است:

• پرخاشگر شود
• به یک کودک قلدر تبدیل شود
• خود را منزوی کند و از دوستانش دور بماند
• نگرش درمانده‌ای نسبت به خود شکل دهد
• عزت‌نفسش پایین بیاید

سخن پایانی

اگر احساس کردید که حسادت کودک غیرقابل‌کنترل شده است بهتر است به دنبال کمک‌گرفتن از مشاور و متخصص باشید. نادیده‌گرفتن و غفلت از حسادت می‌تواند بر سلامت روانی کودک در آینده تأثیر منفی بگذارد.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.