بسیاری از کودکان مهارت های حرکتی و … را از طریق ارتباط با محیط یاد می گیرند. کودکان اوتیسم به خاطر ارتباط محدودی که با دنیای اطراف خود برقرار می کنند، خیلی از مهارت ها را نمی اموزند و از توانایی های خود استفاده نمی کنند. در کلاس های حرکتی، همکاران ما که در حوزه های اصلاح حرکتی، علوم ورزش و توانبخشی فعالیت می کنند سعی میکننند محیط را برای دریافت محرک های متوع برای کودک آماده کنند.

در کنار تکنیک‌های اصلی و درمانی اوتیسم یکی از روش‌های کمک‌ کننده برای اصلاح حرکتی و بهبود مهارت ها، استفاده از ورزش و حرکت است. ورزش و حرکت به هماهنگی کلی حرکات، هماهنگی چشم و دست، پردازش مناسب و … کمک میکند.

معرفی کلاس های حرکتی موسسه صدای اوتیسم

کلاس های حرکتی موسسه صدای اوتیسم با هدف سلامت جسم و روان کودکان اوتیسم و ارتقای کیفیت زندگی آنها برگزار می‌شوند. این کلاس‌ها در درجه اول با توجه به تشخیص متخصص و با درنظر گرفتن شرایط جسمی و توانایی‌های هر کودک، با مشورت خانواده و بررسی اولویت‌ها و نیازها و اهداف اصلی خانواده و کودک طراحی می‎‌شوند. مربیان مجرب و آموزش‌دیده کلاس‌ های حرکتی موسسه صدای اوتیسم تمرین‌ها را از قبل طراحی کرده و به کودک ارائه می‌کنند.

این مرکز با برخورداری از تجهیزات پیشرفته و ابزارهای ورزشی مناسب برای کلاس های حرکتی، با به روزترین شیوه‌های آموزشی، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های جسم و ذهن خود را با ورزش تقویت کنند. کودکان مهارت‌های حرکتی و بسیاری از مهارت‌های ارتباطی و شناختی را از محیط یاد می‌گیرند. با توجه به ارتباط محدود کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم با محیط بیرون، یادگیری این مهارت‌ها به صورت فردی ممکن نبوده و نیاز به آموزش این مهارت‌ها توسط متخصصین احساس می‌شود.

در کلاس های حرکتی موسسه صدای اوتیسم، همکاران ما در حوزه‌های اصلاح حرکتی، علوم ورزش و توانبخشی فعالیت می‌کنند و تلاش دارند تا محیط را برای دریافت محرک‌های متنوع برای کودک آماده کنند.

اهمیت ورزش برای کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم 

• بهبود سلامت جسم

دستاوردها نشان می‌دهد، که میزان اختلالات حرکتی در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بالاتر از باقی کودکان است. این کودکان همچنین معمولا بخاطر داروهای مصرفی و گاها تحرک پایین دارای اضافه وزن هم هستند. برای همین اولین جنبه ضرورت کلاس های حرکتی و ورزش برای کودکان اوتیسم، سلامت جسم آنها است.

• بهبود مهارت اجتماعی

ورزش در بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان نقش ویژه‌ای دارد. برخی از ورزش‌هایی که به صورت گروهی انجام می‌شوند همچنین به کودک کمک می‌کنند تا مهار‎‌ت‌های ارتباطی خود را تقویت کرده و بهبود ببخشد. کودکان با ورزش‌های گروهی یاد می‌گیرند که چطور نوبت بگیرند، رقابت سالم دارا باشند و معنای برد و باخت را هم، خواهند فهمید. ضمن اینکه ورزش کردن در بهبود روحیه هم تاثیر داشته و اعتماد به نفس فرد را افزایش می‌دهد.

• بهبود مهارت‌های اولیه و کاهش رفتارهای کلیشه‌ای

برخی از کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم با کلاس های حرکتی خواهند توانست مهارت‌های اساسی و مهمی همچون دویدن، گرفتن، پرت کردن و پریدن را تمرین کنند. این مهارت‌ها در تقویت قدرت و استقامت عضلانی کودکان نقش ویژه دارند. به علاوه، یکی از مزایای دیگر ورزش کردن برای کودکان اوتیسم کاهش رفتارهای کلیشه‌ای آنها و رفتارهای خودتحریکی است.

رفتارهای خودتحریکی (که نباید با تحریک جنسی به اشتباه گرفته شود) رفتارهایی است که کودکان برای تسکین اعصاب خود انجام می‌دهند. رفتارهایی مثل بال بال زدن، حرکت دست در مقابل چشم یا گرفتن گوش‌ها از جمله رفتارهای خودتحریکی این کودکان است که با ورزش قابل کاهش خواهد بود.

تمرین‌های ورزشی مفید برای کودکان اوتیسم

مهم است که پیش از شروع ورزش و کلاس های حرکتی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم حتما با پزشک متخصص مشورت و صحبت شود. تمرین‌های ورزشی باید از ساده شروع شده و با توجه به توانایی‌های کودک به مرور دشوارتر شوند. همچنین ضرورت دارد تا با مشاهده هرگونه علائمی همچون مشکلات تنفسی و تنگی نفس، سرگیجه یا ناراحتی، دست از کار کشیده شود. کودک باید پیش از کلاس های حرکتی استراحت کافی داشته باشد و شکمش هم پر نباشد.

مثلا یکی تمرین‌های محبوب بین کودکان اوتیسم که به رشد آگاهی بدن و هماهنگی و تقویت بالاتنه آنها کمک می‌کند تمرین «خزیدن خرس» است. در این تمرین با زانوزدن روی چهار دست و پا و دراز کردن پاها و حرکت کردن و تغییر سرعت و جهت، کودک مهارت حرکتی خود را تقویت می‌کند. یکی دیگر از روش‌هایی که در کلاس های حرکتی مد نظر است، کار با توپ طبی است. کودک تمرین خواهد کرد تا توپ را در هر دو دست نگه دارد، با بازوهای صاف بلند کند و محکم به زمین بکوبد.

او با تمرین این مهارت تعادل و قدرت مرکزی بدن را تقویت کرده و مرکز مغز را تحریک می‌کند. پریدن هم از دیگر فعالیت‌های محبوب کودکان اوتیسم است که در قالب تمرین به افزایش استقامت قلبی و عروقی و افزایش آگاهی بدن کمک می‌کند.

توصیه‌های لازم در کلاس های حرکتی و ورزشی کودکان 

خاطر نشان می‌شود که کودکان اوتیسم باید حداقل روزانه یک ساعت فعالیت بدنی داشته باشند. این فعالیت بدنی می‌تواند به هر شکلی انجام شود. از پیاده‌روی کردن یا رقصیدن گرفته تا انواع بازی‌های حرکتی. پیش از شروع ورزش، باید کودک شما آشنایی کافی با حرکات و مهارت‌های ورزشی داشته باشد. شما می‌توانید در خانه با کودک بپر بپر کنید، یا در حیاط با او بدوید تا بدنش آماده ورزش شود. گاهی می‌توانید با امتحان کردن ورزش‌های مختلف، ورزش محبوب کودکتان را بیابید. شنا کردن مثلا از ورزش‌هایی است که برای کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بسیار مفید بوده و معمولا مورد علاقه آنها هم هست. فراموش نکنید، برای آموزش ورزش و دادن انگیزه به کودکان برای ورزش کردن، شما خودتان هم باید اهل ورزش باشید. کودکان معمولا از بزرگترهای خود الگوبرداری می‌کنند و مشاهده شوق و علاقه خود شما به ورزش می‌تواند برای کودک انگیزه‌بخش باشد.

کلاس های حرکتی برای چه سنینی مناسب است؟

کودکان دارای اختلال اوتیسم از زیر هشت سالگی باید مهارت‌هایی همچون پرتاب کردن، ضربه زدن به توپ، دویدن، گرفتن، انداختن، بالا و پایین پریدن و شنا کردن را یاد بگیرند. کودکانی که بین سنین هشت تا ده سال هستند هم می‌توانند در ورزش‌های پیچیده‎‌تر و یا گروهی مشارکت داشته باشند. کودکان 10 تا 12 سال هم قادر خواهند بود تا بر حسب توانایی خود و جایگاه کودک در طیف اختلال اوتیسم در ورزش‌های گروهی و فردی مختلف مشارکت کنند.

کلاس های حرکتی انواع ورزش‌ها و مهارت‌های حرکتی را به کودکان ارائه می‌کند. برخی حرکات مانند غلتاندن توپ روی دیوار، شوت زدن، بالا و رفتن از نردبان به تقویت برنامه‌ریزی حرکات کودک کمک می‎کند. فعالیت‌هایی همچون لی لی کردن و فعالیت‌های تعادلی هماهنگی حرکتی دو طرفه را بهبود می‌بخشند. برای کاهش رفتارهای کلیشه‌ای کودکان معمولا حلقه بازو توصیه می‌شود که انعطاف‌پذیری کودک را هم بیشتر می‌کند.

یکی از نکات حائز اهمیت حفظ روتین ورزشی برای کودک دارای اختلال اوتیسم است. همانطور که می‌دانید، بسیاری از کودکان اوتیسم علاقه زیادی به حفظ روتین دارند و چه روتینی بهتر از روتین ورزشی؟ ورزش منظم با کاهش گلوکز و ترشح هورمون رشد، در سلامت جسم کودک اثرگذار بوده و همچنین تاثیرات مثبتی روی خواب و تغذیه کودک دارد. احتمال یکی از مشکلات رایج که پوکی استخوان است هم با ورزش‌های صحیح و مرتب کاهش می‌یابد. پس همین حالا برای بهبود کیفیت زندگی کودک اوتیسم با ورزش وارد عمل شوید.