بازی با مدفوع در کودکان اوتیسم چیست؟ هر ماه سوالات زیادی در مورد مشکلات توالت رفتن از ما پرسیده میشود. یکی از سوالاتی که پرسیده میشود این است که دربرابر دستکاری و بازی با مدفوع چه باید کرد؟
بو، کثیفی و وضعیت غیر بهداشتی این کار باعث میشود که این رفتار به شدت آزاردهنده باشد. والدین نگران این موضوعند که وقتی کودک آنها خارج از محیط خانه – در مدرسه، مهد کودک یا در یک مکان عمومی است، با مدفوع خود بازی کرده و یا مدفوع خود را دستکاری کند. این اتفاق میتواند باعث انزوای افراد شود؛ چراکه خانواده به خاطر این اتفاق از رفتن به مکانهای عمومی اکراه و ترس خواهد داشت. خواهر و برادر دوست ندارند دوستان خود را به خانه دعوت کنند و…
مطلب پیشنهادی: بی اختیاری در اختلال اوتیسم
بازی با مدفوع در کودکان اوتیسم
این مشکل موضوعی نیست که والدین بتوانند با دوستان و خانواده درباره ی آن صحبت کنند. آنها ممکن است از ترس قضاوت اعتماد به نفس کافی برای صحبت درباره ی این موضوع با یک پزشک و روانپزشک را نداشته باشند.من مادربزرگی را به خاطر میآورم که در مورد دستکاری مدفوع نوه اش به دخترش تذکر داد و گفت: یا باید این رفتارش را درست کند، یا دیگر حق ندارند به خانه ی او بروند. آن ها دیگر هرگز به شام روزهای جمعه نرفتند زیرا کنترل کردن این مشکل سالها طول کشید.
والدین بعد از حل کردن این مشکل میگویند: ای کاش وقتی این اتفاق هر روز رخ میداد، درک درستی از آن داشتم. من از بو، کثیفی و تمیز کردن دلسرد و ناامید میشدم. احساس میکردم کسی را ندارم که با او صحبت کنم و واقعاً احساس تنهایی میکردم. تحقیقات بسیار کمی در خصوص ارتباط این مشکل با اتیسم و سایر اختلالات مرتبط انجام شده است. والدین از آنجا که نمیتوانند اطلاعات زیادی در مورد این مسئله پیدا کنند، احساس میکنند که سایر کودکان این کار را انجام نمیدهند و احساس خجالت کرده یا حس میکنند این بخشی از اختلال طیف اتیسم است و نمیتوان کاری در این زمینه انجام داد.
دستکاری و بازی با مدفوع چیست؟
این موضوع شامل رفتارهای مختلفی همچون موارد زیر می شود:
- چرخاندن و فشار دادن مدفوع در دست و پنهان کردن قطعات آن
- بیرون آوردن مدفوع از توالت برای بازی
- انتخاب محلی در خانه برای بازی با مدفوع
- درآوردن لباس در توالت مدرسه، آغشته کردن آن به مدفوع و دوباره پوشیدن لباس و برگشتن به کلاس
- استفاده کردن از مدفوع به عنوان بخشی از استمنا
- تکهتکه کردن پوشک و مدفوع به طور همزمان
- ادرار و مدفوع کردن در حمام و آغشته کردن محیط به آن
جلوگیری از دستکاری و بازی با مدفوع در کودکان اوتیسم
وقتی شما از کودکی که با مدفوع خود بازی میکند مراقبت میکنید، اولین کاری که باید انجام دهید مشورت با پزشک است. قبل از هر اقدام و پیگیری برای حل کردن این موضوع باید با پزشک مشورت کنید. گاهی یبوست مزمن و مشکلاتی که بر اثر مصرف دارو ایجاد می شوند باعث این مشکلات می شوند. رژیمهای کمفیبر و مصرف محدود مایعات، یبوست را در افراد با اختلال طیف اتیسم افزایش میدهد. با استفاده از مقیاس فرم مدفوع بریستول میتوانید وضعیت مدفوع را یادداشت کنید تا بتوانید حرکات روده را به طور کامل ثبت کنید. این اطلاعات برای پزشکان در جهت آگاهی از آنچه اتفاق میافتد مفید است.
اگر دلایل پزشکی بررسی شد و علت اصلی این مشکل حسی بود (لذت از بو، بافت، احساس شادی از لمس مدفوع)،
میتوانید از جایگزینهایی برای مدفوع استفاده کنید:
- لامسه – خمیر بازی گرم، پودینگ، خمیردندان، ژل حمام، گِل، ترکیب شن و آب
- بینایی – نقاشی با انگشت، کرم اصلاح صورت، گِل، خمیر نان
- بویایی – بوی گِل، سرکه، روغن گیاهان، ادویهجات، لوسیونهای معطر
- صدا – صدای چیزها زمانی که له میشوند
جایگزینها باید در طول روز و به صورت دائم ارائه شوند تا تبدیل به عادت گردند. وقتی فرد قصد انجام لمس کردن مدفوع را دارد، این وسایل را در دسترسش قرار دهید.
چه عواملی باعث دستکاری مدفوع میشود؟
این کار میتواند به علت موارد مختلفی ایجاد شود. گاهی اوقات بیش از یک دلیل علت آن است که همین موضوع حل مشکل را دشوارتر میکند.
برخی از دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مسائل پزشکی (یبوست، مشکلات دستگاه گوارش)
- مسائل روانپزشکی (اختلال وسواس، اضطراب قرار گرفتن در معرض عموم، مسائل بهداشت روان)
- عوامل حسی ( لذت بردن از بو و بافت آن)
- عوامل شناختی(ناآگاهی از این که باید به دستشویی برود، نشناختن دستشویی و …)
- مشکلات مربوط به آموزش مهارتهای توالت رفتن
- رژیم غذایی (رژیم غذایی محدود، بدون آب و فیبر و مواد غذایی مفید ممکن است منجر به یبوست شود)
- عوامل احساسی و هیجانی (واکنش به اضطراب، ، احساس استقلال، کمتحریکی، بیحوصلگی، ابراز خشم)
- عوامل جنسی (احساس رضایت از فشار حاصل ، نشانه ای از سوءاستفاده ی جنسی یا جسمی)
مدیریت کرن دستکاری مدفوع
دستکاری و بازی با مدفوع در کودکان اوتیسم، از نظر روحی و روانی برای والدین و مراقبان خستهکننده و فرسایشی است. آنها برای فهم و بهبود مهارتهای توالت فرد به حمایت متخصصان نیاز دارند. این مرحله، پس از فهم علل پزشکی و روانی، مهمترین بخش کاهش و حذف این کار است. دستکاری مدفوع بیتوجه به مدت زمان رخداد یا میزان آن، قابل کاهش و حذف است. استراتژیها باید به صورت فردی بهکار گرفته شوند، چراکه این رفتار در هر فرد دلیل خاص خودش را دارد.
لازم است والدین با هرکسی که با فرزندشان در ارتباط است (کادر مدرسه، مراقبان، مربیان، پرستاران و اعضای خانواده) کار کنند تا همه بتوانند یک رویکرد واحد را اتخاذ کرده و ادامه دهند. در حذف این رفتار نباید از تنبیه استفاده کرد، چراکه موجب کاهش این رفتار نمیشود و ممکن است مشکلات رفتاری بیشتری را ایجاد کند. از واکنشهای با انگیختگی و هیجان پایین استفاده کنید که نیازمند رفتارهای تا حد امکان خنثی است. به این معنا که واکنش مثبت یا منفی به دستکاری مدفوع نداشته باشید.
برخی راه حل ها شامل این موارد هستند:
- اول روی تنفس خود تمرکز کنید نه تمیز کردن – نفسهای آرام و یکنواخت داشته باشید.
- بدون حرف یا با کمترین میزان حرف زدن تمیز کنید
- به جایی بروید که تنها باشید تا اگر نیاز به ابراز ناراحتی داشتید بتوانیدخودتان را تخلیه کنید. مطمئن شوید که کودک در آن لحظه اطراف شما حضور ندارد
- زمانی که کودک حضور ندارد مبل، زمین، دیوار و… را تمیز کنید تا متوجه واکنش شما به تمیز کردن نشود.
- با کمترین سطح کلام ممکن یا در سکوت کودک را تمیز کنید. سعی کنید واکنش شما معلوم نباشد و به آرامی رفتار کنید تا احساساتتان در رفتارتان نمایان نشود (مثلا سریع سابیدن کودک یا زمین، داد زدن و … ).
راهکارهایی برای تشویق کودک به استفاده از توالت
در اینجا چند راهبرد وجود دارد که میتوانید برای کمک به کودک خود در توقف و استفاده از توالت امتحان کنید:
-
از تصاویر واضح و ساده یا اعلانهای بصری مانند پشتیبانی بصری (کارتهای پکس) استفاده کنید.
از دستور بصری با زبانی ساده و مستقیم استفاده کنید تا به فرزندتان کمک کنید تا آنچه را که انتظار میرود درک کند. بهعنوان مثال، بهجای گفتن «اکنون وقت دستشویی رفتن است» بپرسید «آیا وقت دستشویی رفتن است؟»
ما دریافتیم که وقتی والدین به طور همزمان دستورات کلامی را با پشتیبانی بصری ارائه میکنند در حالی که بلافاصله کودک را بدون بحث اضافی یا کمی به توالت راهنمایی میکنند، مؤثرتر است.
-
لباس زیر را به تأخیر نیندازید!
کودک خود را در اسرع وقت به سمت پوشیدن لباس زیر ببرید. ما متوجه هستیم که این یک قدم ترسناک برای بسیاری از والدین است؛ اما واقعاً حائز اهمیت است. بیایید با آن روبرو شویم، پوشک و کشهای مدرن میتوانند در از بین بردن ادرار بسیار خوب باشند. در نتیجه، کودک شما ممکن است حتی متوجه نشود که ادرار کرده است. پوشاندن لباس زیر به کودک کمک میکند تا تصادفات را با ناراحتی رطوبت روی پوست خود مرتبط کند.
-
سر تصادفات غافل نشوید.
هنگامی که کودک شما دستشویی میکند؛ بحث، فحاشی، التماس، اذیت کردن یا سایر سر و صداها را که میتواند نتیجه ناخواسته تقویت رفتار تصادف باشد را به حداقل برسانید. در عوض، یادآوری مختصری ارائه دهید که انتظار دارید فرزندتان دفعه بعد که نیاز به دستشویی کردن دارد حتماً از توالت استفاده کند. سپس پاکسازی را با کمترین هیاهو و بحث و گفتگو کامل کنید. توجه خود را برای زمانی که کودکتان از توالت استفاده میکند یا سعی میکند از آن استفاده کند، حفظ کنید.
-
به رفتارهای مورد نظر پاداش دهید.
برخی از فعالیتها، اسباببازیها یا خوراکیهای کوچکی را که به کودکتان انگیزه میدهند، شناسایی کنید. اینها را برای پاداش دادن به موفقیتهای فرزندتان در توالت کردن و فقط برای پاداش موفقیت در توالت کردن، رزرو کنید. اگر فرزند شما نتواند این موارد را از راه دیگری به دست آورد به احتمال زیاد برای دستیابی به موفقیت بیشتر تلاش خواهد کرد.
نکته مهم این است که پس از اینکه فرزندتان از توالت برای ادرار کردن یا مدفوع استفاده کرد، در اسرع وقت پاداشها را به او بدهید. تحویل سریع پاداش منجر به تسریع کسب مهارت میشود.
-
پشتیبانیهای بصری را به خاطر بسپارید.
برای مثال میتوانید تصویری از پاداش را در برنامه تصویری توالت رفتن فرزندتان بگنجانید. یا از تابلوی «اول – بعداً» برای نشان دادن «اول از توالت استفاده کن و سپس پاداش خود را دریافت کنید» استفاده کنید (نمونه زیر را ببینید).
-
در مراحل اولیه تمرین، به هر موفقیت کوچک پاداش دهید.
حتی یک قطره ادرار کوچک. اینها رفتارهای مهمی هستند.
-
از پاداش برای برقراری ارتباط استفاده کنید.
گاهی اوقات پاداش میتواند به شما کمک کند تا انتظارات خود را به فرزندتان منتقل کنید. این امر به ویژه برای کودکانی که در درک قوانین «اگر، آنگاه» مشکل دارند بسیار مهم است.
به عنوان مثال، کودک شما ممکن است درک نکند، «اگر شما در دستشویی ادرار کنید، میتوانید ۵ دقیقه iPad داشته باشید.» اگر فرصتهای موفقیت و پاداش را افزایش دهید، ممکن است بهتر عمل کند. چگونه؟ موارد زیر را امتحان کنید:
- روزی که هر دو در خانه هستید، مایعاتی را که او مینوشد افزایش دهید. این به شما فرصت بیشتری میدهد تا او را برای ادرار کردن موفق به دستشویی کنید. به هر زنگ زدن پاداش دهید!
- به دنبال الگوهایی در هنگام تصادفات دستشویی فرزندتان باشید. نوشتن زمان و مکان هر حادثه برای چندین روز میتواند کمک کند. ممکن است شروع به مشاهده یک الگوی ظاهر شدن کنید. برای مثال، ممکن است متوجه شوید که او اغلب حدود ۳۰ دقیقه پس از نوشیدن یک لیوان آب، شیر یا نوشیدنی دیگر ادرار میکند. از این اطلاعات برای برنامهریزی حمام او در زمانهایی که به نظر میرسد بیشتر ادرار میکند، استفاده کنید.
- به یاد داشته باشید که آن پاداشها را فوری و ثابت کنید. این احتمال را افزایش میدهد که فرزند شما بین ادرار کردن و دریافت پاداش خود ارتباط برقرار کند.
آموزش مهارتهای توالت
مشکلات مربوط به کسب مهارتهای توالت رفتن میتواند بخشی از دلایل کودک برای این کار باشد. ناتوانی کودک از آگاهی از درون خویش میتواند دلیل ناآگاهی از زمان تخلیه باشد. استفاده از پوشک میتواند مانع از واکنش سریع به نیاز «دستشویی رفتن» شود و برخی از کودکان حتی ممکن است متوجه نشوند که شما برای استفاده نکردن از پوشک و جلوگیری از دفع در جای مناسب از توالت استفاده میکنید، همچنین استفاده طولانی مدت از پوشک خیس یا مرطوب باعث عرق کردن مقعد میشود که خود خارش مقعد و در نتیجه دستکاری کردن و گرفتن مدفوع را به همراه خواهد داشت.
صدای اوتیسم میکوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک دارای اختلال اوتیسم خود دارید، میتوانید از طریق شماره تلفنهای 02188616931 و 02188616932 ، با ما در ارتباط باشید.