درس شانزدهم کتابچه ABA؛ تحلیل رفتار کاربردی روشی درمانی است که بر اساس اصول یادگیری و رفتارشناسی شکل‌گرفته و به طور گسترده برای کمک به افراد مبتلا به اوتیسم و سایر اختلالات رشدی استفاده می‌شود. این روش نه‌تنها به دلیل اثربخشی‌اش بلکه به دلیل پایه علمی قوی که دارد، موردتوجه قرار گرفته است. برنامه‌های ABA به‌صورت کاملاً فردی برای هر فرد طراحی می‌شوند. این بدان معناست که نقاط قوت و ضعف هر فرد شناسایی شده و برنامه درمانی بر اساس نیازهای خاص او تنظیم می‌شود. این رویکرد به‌جای تمرکز بر تشخیص، بر رفتارهای قابل‌مشاهده و اندازه‌گیری تمرکز دارد. این امر امکان ارزیابی دقیق پیشرفت و تنظیم مداوم برنامه را فراهم می‌کند.

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان دارای اختلال اوتیسم، فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک اوتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.

درس شانزدهم کتابچه ABA

تحلیل رفتار کاربردی از اصول یادگیری مانند تقویت مثبت، تقویت منفی، خاموشی و شکل‌دهی استفاده می‌کند تا رفتارهای جدید را آموزش داده و رفتارهای نامطلوب را کاهش دهد.تمرین و تکرار نقش بسیار مهمی دارد. با تکرار مکرر مهارت‌ها، افراد می‌توانند آن‌ها را به‌صورت خودکار انجام دهند.خانواده‌ها به‌عنوان اعضای اصلی تیم درمانی در نظر گرفته می‌شوند و در طراحی و اجرای برنامه‌ها مشارکت فعال دارند.هدف اصلی ABA افزایش رفتارهای مفید و کاهش رفتارهای نامطلوب است تا فرد بتواند به طور مستقل‌تر و مؤثرتر در جامعه عملکرد داشته باشد.

راهبردهای پیشایند

راهبردهای پیشایند، یکی از اجزای کلیدی در برنامه‌های تحلیل رفتار کاربردی هستند. این راهبردها به عواملی اشاره دارند که قبل از بروز رفتار رخ می‌دهند و می‌توانند احتمال وقوع آن رفتار را افزایش یا کاهش دهند. در واقع، با تغییردادن پیشایندها، می‌توانیم رفتار هدف را شکل داده و تقویت کنیم. این تمرین‌ها ابتدا باید پیشایندهایی که بر رفتار هدف تأثیر می‌گذارند را شناسایی کند. سپس بر اساس نوع رفتار هدف و ویژگی‌های فرد، مناسب‌ترین راهبرد پیشایند را انتخاب می‌کند.

مراحل انجام رفتار را به‌صورت تصویری و گام‌به‌گام می‌تواند نشان دهد.پس از انجام صحیح رفتار، تقویت‌کننده‌های مناسب را ارائه می‌دهد. برای تثبیت یادگیری، تمرین‌ها را باید به طور مکرر و در شرایط مختلف انجام دهید. به طور کل این تمرین‌ها در ۵ زمینه اصلی می‌توانند به کودکان با اختلال طیف اوتیسم کمک کنند:

• بصری: استفاده از تصاویر، نمادها، اشیا یا علائم برای راهنمایی فرد در انجام یک رفتار خاص. مثلاً: استفاده از یک تصویر مسواک روی آینه حمام برای یادآوری مسواک‌زدن
• شنیداری: استفاده از کلمات، دستورات یا صداها برای راهنمایی فرد. مثلاً: گفتن “وقت بازی است” برای شروع بازی
• لمسی: استفاده از لمس، فشار یا حرکات فیزیکی برای راهنمایی فرد. مثلاً: گرفتن دست فرد برای راهنمایی او در انجام یک کار
• زمانی: استفاده از یک برنامه زمانی ثابت برای انجام فعالیت‌ها. مثلاً: انجام تکالیف هر روز بعد از مدرسه
• مکانی: استفاده از محیط فیزیکی برای راهنمایی فرد. مثلاً: قراردادن اسباب‌بازی‌های خاصی در یک قفسه مشخص برای بازی

مزایای استفاده از راهبردهای پیشایند در کتابچه‌های ABA:

• با استفاده از راهبردهای پیشایند، فرد می‌تواند مهارت‌های جدید را سریع‌تر و آسان‌تر یاد بگیرد.
• با ایجاد ساختار و پیش‌بینی‌پذیری در محیط، اضطراب فرد کاهش می‌یابد.
• با آموزش فرد برای شناسایی پیشایندها و انجام رفتارهای مناسب، استقلال او افزایش می‌یابد.