اختلال یادگیری چیست؟ اختلال یادگیری، یک اختلال عصبی-رشدی، با ریشه‌ی بیولوژیک و مبنای ناهنجاری‌هایی در سطح شناختی است، که با علائم رفتاری این اختلال ارتباط دارند.

اختلال یادگیری چیست؟

یکی از ویژگی‌های اصلی اختلال یادگیری، مشکلات دائمی در یادگرفتن مهارت‌های مهّم تحصیلی است و شروع آن، در سال‌های اول تحصیلات رسمی (دوران رشد) است. مهارت‌های تحصیلی اصلی، شامل: خواندن کلمات منفرد، به‌صورت دقیق و روان، خواندن و درک مطلب، نوشتن (انشا) و املا، محاسبه ریاضی، استدلال ریاضی (حل‌کردن مسائل ریاضی) و … است.

روند ذاتی مهارت‌های تحصیلی را، مختل می‌کند و صرفاً پیامد نبود فرصت برای یادگیری یا کمبود معلم، یا شیوه‌های آموزشی ناکافی نیست.

ویژگی‌های اختلال یادگیری چیست؟ 

• اوّلین ویژگی این اختلال، مشکلات یادگیری پایدار و دائم هستند؛ شواهدِ دال بر مشکلاتِ یادگیری دائم، براساس کارنامه‌های مدرسه، ارزیابی کارهای کودک، ارزیابی کودک در دروس مدرسه، مصاحبه بالینی با والدین و …، مشخص می‌شوند.
• ویژگی اصلی دوّم، کیفیتِ عملکرد فرد، در مهارت‌های تحصیلی متوسط، یا خیلی پایین‌تر از سن اوست. یک علامت بسیار محکم، برای مشکل در یادگیری مهارت‌های تحصیلی، پیشرفت تحصیلی کمتر از حد انتظار، برای سن، یا پیشرفت تحصیلی در حد متوسط، که با تلاش زیاد از سوی کودک و کمک دیگران، می‌تواند ادامه دهد.
• سوّمین ویژگی اصلی این است، که مشکلات یادگیری به‌سهولت در سال‌های ابتدایی تحصیلی، در اکثر افراد نمایان می‌شود؛ با این حال، در سایر افراد، مشکلات یادگیری تا سال‌های دیرتر مدرسه، به طور کامل نمایان نمی‌شود.

مشکلات یادگیری به چهار دلیل خاص به‌صورت یک اختلال مجزا در نظر گرفته می‌شود:

1. این مشکلات توسط ناتوانی‌های ذهنی، تأخیر رشدی کلی، اختلالات شنوایی یا بینایی، اختلالات حرکتی بهتر بیان نمی‌شوند. اختلال یادگیری بر یادگیری‌های افراد تأثیر می‌گذارد، که در سایر زمینه‌های هوش عادی، یا عملکرد ذهنی عادی، از خودشان نشان می‌دهند (عدم پیشرفت تحصیلی).
2. نمی‌توان اختلال یادگیری را، با عوامل بیرونی کلی نسبیّت داد؛ مثلاً فقر مالی، یا زندگی در محله فقیرنشین، غیبت ناموجه و مکرر در مدرسه.
3. مشکلات یادگیری را، نمی‌توان با اختلال نورولوژیک (سکته مغزی کودک) یا اختلالات حرکتی، یا اختلالات شنوایی و بینایی، که معمولاً با مشکلات یادگیری مهارت‌های تحصیلی همراه است؛ امّا از روی علائم نورولوژیک قابل تشخیص نیستند، نسبت داد.
4. ممکن است مشکل یادگیری، به یک مهارت یا زمینه تحصیلی محدود شود (خواندن کلمات منفرد، به‌یادآوردن یا محاسبه اعداد یا جدول‌ضرب).

انواع اختلالات یادگیری

• دیسلکسیا یا اختلال خواندن:

اصطلاحی است، که به مشکل در اکتساب و پردازش زبان اشاره دارد، که معمولاً با فقدان یا مهارت در خواندن، املا و نوشتن آشکار می‌شود. افراد مبتلا به نارساخوانی، در ارتباط‌دادن حروفی که در صفحه می‌بینند، با صداهایی که تولید می‌کنند مشکل دارند، در نتیجه خواندن متون توسط آن‌ها، کند و پرزحمت می‌شود.‌

افراد دارای اختلال نارساخوانی، از جمله نوجوانان و بزرگسالان، اغلب سعی می‌کنند تا زمانی که می‌توانند از فعالیّت‌هایی که شامل خواندن است، اجتناب کنند. آنها اغلب به رسانه‌های دیگر، مانند تصاویر، ویدئو یا صدا جذب می‌شوند.

• دیس‌گرافیا یا اختلال نوشتن:

اصطلاحی است، که برای توصیف مشکلات در به ‌تصویرکشیدن افکار خود، کاربرد دارد. مشکلات نوشتن، می‌تواند شامل مشکلات املایی، دستور زبانی، نقطه‌گذاری و یا دست‌خط باشد.

• دیس‌کلکولیا یا اختلال ریاضی:

برای توصیف مشکلات در یادگیری مفاهیم مربوط به اعداد، یا استفاده از نمادها و توابع برای انجام محاسبات ریاضی استفاده می‌شود. مشکلات ریاضی، می‌تواند شامل مشکلات در درک اعداد، به‌خاطر سپردن معادلات ریاضی، محاسبات ریاضی، استدلال ریاضی و حل مسئله ریاضی باشند.

روش‌های درمانی اختلالات یادگیری

درمان مشخصی برای اختلال یادگیری وجود ندارد؛ امّا با آموزش می‌شود آن را، در طول زندگی فرد مدیریت کرد. افراد با اختلالات یادگیری خاص، می‌توانند به یادگیرندگان ماهری تبدیل شوند و می‌توانند، بر روی نقاط قوّتی که اغلب با تفاوت‌های یادگیری آن‌ها مرتبط است، تمرکز کنند؛ برای مثال افراد دارای اختلال نارساخوانی، اغلب خلاقیّت‌های خاصی دارند و می‌توانند خارج از چارچوب فکر کنند.

داشتن اختلال یادگیری، به این معنا نیست که فرد در انتخاب شغل، یا فرصت‌های موفقیّت خود محدود است. مداخله زودهنگام برای افراد با اختلال یادگیری خاص کلیدی است؛ اگر مشکلات زودهنگام شناسایی شوند، دخالت می‌تواند مؤثرتر باشد و کودکان می‌توانند، از مقابل شدن با مشکلات طولانی، در زمینه تکالیف مدرسه و اعتمادبه‌نفس پایین، اجتناب کنند.