شواهد در برابر حدسیات: چگونه بفهمیم کدام درمان جواب می‌دهد؟
از کجا تشخیص دهیم کدام درمان موثرتر است؟
اگر به‌صورت آنلاین در گوگل برای «درمان اتیسم در کودکان» جستجویی کنید، به بیش از 90 میلیون نتیجه خواهید رسید که هرکدام اطلاعاتی از رویکرد درمانی تحلیل رفتار کاربردی، اسب درمانی، رژیم‌های سخت، اتاق تاریک، گفتاردرمانی، کاردرمانی، تحریک لمسی متناوب تا رفتاردرمانی، کیلاسیون، شوک‌درمانی و خیلی روش‌های دیگر به شما می‌دهند.
والدین بهترین را برای کودکانشان می‌خواهند و حاضرند هر چیزی که کمک کند را امتحان کنند، اما تشخیص درمان درست می‌تواند پیچیده باشد. وقتی والدین گزینه‌های متعددی داشته باشند، چطور می‌توانند بفهمند کدام درمان واقعاً کمک می‌کند؟
پاسخ این سؤال «درمان مبتنی بر شواهد» است. خیلی ساده بگوییم، «مبتنی بر شواهد» به درمانی برمی‌گردد که دانشمندان متوجه شده‌اند برای حل چالش‌های مختلف در گروه‌هایی از افراد، کارساز است. جستجو به دنبال شواهد نتایج درمان می‌تواند به شما کمک کند تا فرق بین درمان‌هایی که برای کودکان مختلف اوتیسم ارائه می‌شود را با درمان‌هایی که تأثیرشان معلوم نیست را بفهمید.
درمان مبتنی بر شواهد چیست؟
درمان مبتنی بر شواهد شاید به نظر پیچیده برسد، اما اصول ساده‌ای دارد. تحقیقات علمی با شرکت‌کنندگان مشخصی در جهت بهبود، آمار قابل‌توجهی از خودشان نشان دادند صورت‌گرفته است. دانشمندان از ابزارهای پیشرفته استفاده کرده‌اند تا مشخص کنند شرکت‌کنندگان با درمان بهتر شده‌اند یا به‌خاطر شانس یا هر عامل نامربوط دیگر بوده است.
مبتنی بر شواهد همچنین به این معنا است که گروهی از متخصصان آزمایش و نتایجش را از راه‌های مختلف بررسی کرده‌اند و مورد تأیید دیگر محققان برجسته هم بوده است.
نتیجه: درمان مبتنی بر شواهد برای اختلال طیف اوتیسم توسط جامعه اوتیسم برای تعداد زیادی از کودکان مؤثر دانسته شده است.
قابل‌درک است که والدین هر زمان که می‌شنوند یکی دیگر از والدین از درمانی سخن می‌گوید که به کودکشان کمک کرده، به سمت آن می‌روند؛ اما غیرممکن است که بدون شواهد علمی بتوانیم بفهمیم چه درمانی جواب می‌دهد و چرا لزوماً بهبود یک کودک با یک روش درمان اوتیسم، قابل‌انتقال به کودک دیگر نیست.
اکثر درمان‌هایی که تأیید نشده‌اند به کودکتان آسیبی نمی‌زنند؛ اما بزرگ‌ترین خطر، تلف کردن وقت است. ساعاتی که هر هفته روی درمان‌های آزمایش نشده اوتیسم سپری می‌کنید، می‌توانند روی برنامه درمانی مبتنی بر شواهدی سپری شوند که کارآمدی‌شان ثابت شده است.
درمان مبتنی بر شواهد آری یا خیر؟
بررسی اینکه آیا درمان اوتیسم از نظر علمی اثبات شده و به کودکتان کمک خواهد کرد یا نه قرار نیست خیلی پیچیده باشد. طرح سؤالات ساده‌ای که اطلاعات موردنیاز شما را فراهم می‌کنند، به شما در اخذ تصمیمی آگاهانه کمک می‌کند.
- آیا درمان مبتنی بر شواهد مناسب است؟شاید مناسب باشد؛ اما باید این سؤال را موقع انتخاب هر درمان بپرسید. جواب «نه» لزوماً به معنای پایان کار نیست، اما می‌تواند به شما کمک کند که بفهمید آیا درمان ارزشش را دارد و می‌تواند در برنامه درمانی کودک شما قرار بگیرد یا نه.
- تابه‌حال چند تحقیق درباره این درمان انجام شده؟جواب دقیقی نداریم، اما باید به دنبال درمان‌هایی باشید که حداقل پنج تا ده پژوهش در هر حوزه مهارتی یا رفتاری آن را سنجیده باشند. مثلاً بیش از ۶۰۰ تحقیق اثبات کرده‌اند که تحلیل رفتار کاربردی برای کودکان اتیسم مؤثر است.
- چه کودکانی در این پژوهش‌ها مشارکت کرده‌اند؟همان‌طور که والدین می‌دانند، اکثر کودکان اوتیسم نیازمند کمک در حوزه‌های متعدد هستند. شواهدی که نشان دهد یک درمان برای کودکانی که مشکل تکلم دارند جواب می‌دهد، تنها برای آن چالش کودک مناسب‌اند. در حالت ایده‌آل، شما به دنبال پژوهش‌هایی هستید که نتایجی بین نیازهای مشابه کودک شما را نشان دهند.
- از متخصصان سایر حوزه‌ها بپرسید که آیا این نتایج را تأیید کرده‌اند؟اگر گروهی از گفتار درمان‌ها، رفتار درمان‌ها و معلمان همگی کیفیت یک پژوهش را تأیید کنند، شما به یافته‌ها مطمئن‌تر خواهید بود.
مراقب خطرات باشید
تمام پژوهش‌های درمانی اوتیسم در یک سطح علمی نیستند. قرار نیست شما متخصص روش‌های تحقیق یا آمار باشید، اما با کمی بررسی می‌توانید از درمان‌هایی که شواهدشان واضح نیست، اجتناب کنید.
می‌توانید از یک مربی قابل‌اعتماد، آسیب‌شناس گفتاردرمانی، متخصص اطفال، یا هر پزشک دیگری که بتواند به شما کمک کند تا اطلاعات موردنظرتان درباره اوتیسم را مرور کنید، کمک بگیرید.
مراقب علائم هشدار باشید:
-
- تحقیقات فروشی
شاید یکی دو تحقیق با اسپانسری شرکت خاصی که محصولات درمانی اوتیسم را می‌فروشد، از درمان خاصی پشتیبانی کنند. بسیاری از افرادی که در فروش انواع درمان‌های اوتیسم مشغول‌اند، به دنبال توسعه کسب‌وکار خود هستند برای همین شاید بیاناتی داشته باشند که فاقد شواهد کافی و لازم باشد.
- عدم وجود داده
داده‌ها و روش‌های تحقیق همواره باید منتشر شوند تا دیگر محققان بتوانند آنها را مرور کرده و نتایج را تجدید کنند.
- دادن وعده‌های بیش از حد
نسبت به هر تحقیقی که نشان دهد یک درمان اوتیسم بیش از هر درمان دیگری جوابگو است شک کنید. هرچقدر هم که بخواهید شاهد پیشرفت کودکتان باشید، احتمالاً این نتایج بیش از اندازه واقعی خوب هستند.
- درمان‌های ثابت نشده
حجم گسترده‌ای از پژوهش‌های اوتیسم فهرستی از «مداخلات ثابت نشده» را به شما می‌دهند. متخصصان اتیسم از حوزه‌های مختلف تاکید کرده‌اند که این درمان‌های اوتیسم فاقد شواهد کافی برای کارآمدی خود هستند. این پژوهش‌ها احتمالا استانداردهای لازم را کسب نکرده‌اند، تاثیرات درمانی از خود نشان نمی‌دهند و حتی تاثیرات منفی هم دارند.
درمان مبتنی بر شواهد در عمل
رویکرد مبتنی بر شواهد در درمان اوتیسم چیزی بیش از کار روی کودکان اوتیسم را ارائه می‌کند. این رویکرد همچنین شامل نحوه ارائه درمان می‌شود که متخصصان گاهی آن را «اقدام مبتنی بر شواهد» می‌نامند.
مثلاً کسی که درمان را ارائه می‌کند باید حین درمان، داده جمع‌آوری کند. شما شاید شاهد تغییرات رفتاری در کودکتان باشید، اما درمانگر، باید دائماً داده جمع کند و آن را برای نشان‌دادن میزان پیشرفت ارائه نماید. اگر داده بعد از چند ماه بدون نتیجه بود، شاید زمان تغییر به یک رویکرد مبتنی بر شواهد دیگر باشد.
باید به‌خاطر داشته باشید که هر کودک اوتیسم نیازهای ویژه‌ای دارد، پس این واقعیت که درمان مبتنی بر شواهد آن را تضمین نمی‌کند، بهترین نتایج را برای کودک شما به همراه خواهد داشت. دیگر درمان‌های مبتنی بر شواهد می‌توانند مؤثر باشند.
متخصصانی که از اقدامات مبتنی بر شواهد استفاده می‌کنند هم باید با شما درباره نحوه جواب‌دادن درمان، میزان دنبال‌کردن آن در خانه و دیگر موارد مهم صحبت کنند تا بهترین درمان مبتنی بر شواهد که به بهترین نحو پاسخگوی کودکان شما و خانواده‌تان هست را انتخاب کنید.
یک تصمیم آگاهانه بگیرید
فهرست درمان‌های اوتیسم بی‌پایان است و هر روز هم بیشتر می‌شود.
خبر خوب اینکه: همیشه ایده‌های جدید برای کمک به یادگیری و بهبود کودک شما وجود دارند.
خبر بد اینکه: بسیاری از این ایده‌ها آزموده و اثبات نشده‌اند.
والدین این چالش را دارند که بفهمند کدام درمان به کودکشان کمک می‌کند. درمان‌هایی که پشتیبانی شواهد علمی را دارند بهترین نقطه شروع هستند و باید شالوده برنامه درمانی کودک شما باشند. درمان‌های اثبات نشده بدون شواهد شاید کمک کنند، اما قمار محسوب می‌شوند.
راه‌های مختلفی برای ارزیابی درمان اوتیسم هست، مثل پیشنهاد دیگران یا مثال‌های مختلف، بررسی شواهدی که یک درمان را پشتیبانی کنند یکی از قوی‌ترین ابزارها و همانی است که می‌تواند به شما کمک کند بهترین تصمیم را برای کودکتان بگیرید.