اِکولالیا[1] تکرار یا پژواک با صدای بلند کلمات یا جملات است.
برای بررسی رابطه اوتیسم و اکولالیا باید به این نکته توجه کنیم که یک کودک اوتیسم ممکن است کلمات افرادی را که میشناسد (خانواده، دوستان و معلمان) را تکرار کند یا جملاتی از فیلمها موردعلاقه خود را بارها بگوید.
اِکولالیا انواع مختلفی دارد: هنگامیکه کودک کلمات را بلافاصله پس از شنیدن آنها تکرار میکند، به آن اِکولالیای فوری[2] میگویند. هنگامیکه کلمات بعداً تکرار شوند، به آن اِکولالیای تأخیری[3] میگویند. در مورد اِکولالیای تأخیری، جملات ممکن است غیرعادی به نظر برسند؛ زیرا خارج از موقعیّت استفاده میشوند. بهعنوانمثال کودک هر زمان که میخواهد فعالیّتی را متوقف کند میگوید: میخواهی بیشتر بازی کنی؟ زیرا که این عبارت را از گفتار درمانگر خود شنیده بود که سعی میکرده او را تشویق کند که تمرینهایش را انجام دهد.
چرا کودکان اوتیسم از اِکولالیا استفاده میکنند؟
معمولاً کودکان درحالِ رشد، یادگیری زبان را ابتدا با درک و استفاده از تک کلمات آغاز میکنند و سپس بهتدریج آنها را برای ساختن عبارات و جملات به هم متصل میکنند. کودکان اوتیسم زبان را متفاوت یاد میگیرند؛ اوّلین تلاش آنها برای زبان ممکن است بیشتر در عبارات و جملات باشد؛ زیرا قادر به تجزیه واحدهای زبان به بخشهای کوچکتر نیستند. این جملات حفظشده ممکن است از نظر دستوری پیچیدهتر از آن باشند که بهتنهایی آنها را بسازند و ممکن است تکتک کلمات قابلدرک نباشند. یک مثال از این موضوع این است که والدین ممکن است بگویند: وقت آن است که شام خود را بخورید، هر بار که وقت شام است کودک این جمله را میگوید (وقت آن است که شام خود را بخورید)، با اینحال، آنها هنوز قادر به استفاده از آن کلمات بهصورت جداگانه یا درک معنای جملات و کلمات بیانشده نیستند. ما میتوانیم به کودکانی که اِکولالیا دارند با آموزش کمک کنیم تا بیاموزند که چگونه تکههای طولانیتر زبان را بشکنند و معنی تکتک کلمات را بفهمند تا بتوانند انعطافپذیرتر از جملات و کلمات استفاده کنند.
دلیل برای استفاده کودکان از اِکولالیا در الگوهای گفتاری بیانشده
- خود تحریکی: این استفاده از الگوهای گفتاری اِکولالیا که اغلب «تحریک» نامیده میشود، بهعنوان یک استراتژی آرامکننده است. از تکرار برخی الگوهای گفتاری میتوان برای مقابله با چالشهای حسی طاقتفرسا استفاده کرد.
- پیشساخته: استفاده از عبارات مکرر برای برقراری ارتباط، زمانی که برای گوینده سخت یا استرسزا است که کلمات اصلی خود را بسازد، آسانتر است و به گوینده کمک میکند تا بهتر و راحتتر تعامل برقرار کند.
- صحبت با خود: عبارات بهخاطر سپرده شده ممکن است به کودک کمک کند تا با استفاده از عباراتی که از والدین، معلمان یا تلویزیون شنیده میشود، در یک فرایند دشوار صحبت کند.
الگوهای تکراری گفتار (اِکولالیا) به دلایل مختلفی مورداستفاده قرار میگیرند و این اهداف میتوانند در طول زمان تغییر کنند. همچنین ممکن است کودک از اِکولالیا برای چندین هدف به طور همزمان استفاده کند.
اِکولالیا راهی برای برقراری ارتباط است.

چگونه اِکولالیا میتواند هدف ارتباطی داشته باشد؟
برای درخواست نیازها؛ کودک میگوید آیا یک کوکی میخواهید؟ (برای درخواست یک کوکی)؛ زیرا قبلاً شنیده است که دیگران کوکیها را به این روش به او تعارف میکنند. برای شروع یک تعامل یا ادامهدادن آن؛ کودک با گفتن یک جمله درباره بازی، آن بازی را شروع میکند. برای جلبتوجه کسی به چیزی؛ کودک با استفاده از موضوعی که قبلاً شنیده است توجه خود را به آن چیزی جلب میکند این یک پرنده است، این یک هواپیما است، این سوپرمن است. برای اعتراض به چیزی؛ اگر کودک درحالیکه والدینش در حال بیرون آوردن لباسهایش هستند، تو نمیخواهی آن شلوار را بپوشی؟ را شنیده باشد آن را تقلید میکند، در پچنین موقعیّتی حتی ممکن است واقعاً منظورش این باشد که نمیخواهم آن شلوار را بپوشم.
چگونه از زبان بهعنوان الگو استفاده کنیم؟
در اینجا چند ایده در مورد نحوه الگوبرداری از زبان برای کودکی که دارای اِکولالیا است، آورده شده است:
- از جملاتی استفاده کنید که در صورت تکرار، همچنان منطقی و مناسب باشند؛ برای مثال بههنگام خوابیدن بهتر است از جمله “آمادهی رفتن به رختخواب هستی؟” استفاده کنید.
- حتی اگر کودک بتواند با استفاده از جملات طولانی و حفظی صحبت کند، عبارات کوتاه را الگو کنید؛ کودک بهسادگی نیاز دارد تا معنی را با کلمات مرتبط کند. حتی اگر حافظهاش به او اجازه میدهد عبارات و جملات طولانیتر را بیان کند؛ مانند من میخواهم… ، باز هم بهتر است از جملات کوتاه در مکالمات با او استفاده کنید.
- اگر کودک هنوز به سؤالاتی که از او پرسیده شدهاست پاسخ نداده است، از سؤالکردن مجدد و سؤال جدید خودداری کنید.
- از اسامیبهجای ضمایر استفاده کنید؛ زیرا ضمایر اغلب گیجکننده هستند و قابلدرک نیستند.
- انتظار مشکلات و چالشهایی در درک مطلب را از کودک خود داشته باشید؛ کودکانی که زبان را خوب میفهمند و درک میکنند، به طور معمول جملاتِ کامل را برای برقراری ارتباط تکرار نمیکنند.
یک کودک در استفاده از ضمایر و پاسخدادن یا پرسیدن سؤال به آموزشهای مستقیم نیاز دارد، امّا اگر کودکتان دارای اِکولالیا است از آموزش مستقیم اجتناب کنید تا سردرگمی را به حداقل برسانید. پیشنهاد میشود در مورد کارهایی که کودک انجام میدهد (هنگام غذاخوردن، بازی، رانندگی، زمان حمامکردن) نظر و توضیح بدهید؛ بهعنوانمثال: در زمان حمام بگویید “گوشهای خود را بشویید، وان را با آب پر کنید، دوشاخه سشوار را بکشید و … .”
[1] Echolalia
[2] Immediate echolalia
[3] Delayed echolalia