نکاتی برای آموزش مسواک زدن کودکان اوتیسم; والدین و مربیان اغلب به دنبال راه‌های خلاقانه‌ای هستند تا به فرزندان خود مسواک‌زدن و بهداشت دهان و دندان را آموزش دهند. درحالی‌که بسیاری از کودکان ممکن است از مسواک‌زدن اجتناب کنند، کودکان  اوتیسم به دلیل مسائل مربوط به مشکلات حسی از مسواک‌زدن دندان‌های خود بیزارهستند. 

متخصصان پزشکی معمولاً این مسائل را با حساسیت کم یا حساسیت بالا دسته‌بندی می‌کنند. افزایش حساسیت به محدودیت حسی یا کم حسی در ناحیه دهان اشاره دارد. 

صدای اوتیسم می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۱ و ۰۲۱۸۸۶۱۶۹۳۲ ، با ما در ارتباط باشید.

مسواک زدن کودکان اوتیسم

مشکلات پردازش حسی، سبب می‌شود کودک نسبت به مراحل فرایند مسواک‌زدن احساس اضطراب کند. حساسیت بیش از حد به افزایش آگاهی و احساس نسبت به هر چیزی که در ناحیه دهان گذاشته می‌شود اشاره دارد. کودکان اوتیسم که بیش حسی دارند مسواک‌زدن را به‌عنوان تحریک بیش از حد ناخوشایند احساس می‌کنند.

کودکانی که در برنامه‌های مداخله و خودیاری در اوایل دوران کودکی قرار دارند، اغلب با کار درمانگران و آسیب‌شناسان گفتار زبان کار می‌کنند تا مهارت‌های حرکتی – دهانی خود را بهبود بخشند. پس از ارزیابی، این متخصصان اغلب یک برنامه درمانی فردی را نسبت به تشخیص و نیاز کودک ارائه می‌دهند. با دانش و تمرین صحیح، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا استقلال بیشتری در مراقبت از خود در خانه کسب کند.

مطلب پیشنهادی: چگونه مهارت‌های خودیاری را در کودکان اوتیسم ارتقا دهیم؟

چرا مسواک‌زدن برای کودک اوتیسم چالش است؟

کودکان اوتیسم می‌توانند در بسیاری از جنبه‌های مختلف زندگی با چالش‌هایی روبرو شوند. برخی از کودکان  اوتیسم در محیط‌های پرسروصدا دچار به‌هم‌ریختگی می‌شوند. یکی دیگر از مشکلات رایج برای کودکان اوتیسم، اختلال در پردازش حسی است.

کودکان اوتیسم حس لامسه را متفاوت از سایر کودکان تجربه می‌کنند. در نتیجه، برخی از تحریکات حسی، مانند مسواک در دهان، متفاوت و باعث اضطراب کودک می‌شود. مسواک‌زدن بیشتر از احساس مالش مسواک به دندان کودک است. طعم قوی خمیردندان و همچنین احساس کف کردن برای کودکان طیف اوتیسم تجربه حسی پیچیده‌ای است و کودک در هنگام مسواک‌زدن چالش‌های زیادی را تجربه می‌کند.

اختلال پردازش حسی در کودکان اوتیسم

70 درصد از کودکان اوتیسم دارای اختلال پردازش حسی هستند و 95 درصد از کودکان در طیف اوتیسم نسبت به حواس واکنش غیرمعمول دارند. به عبارت دیگر، بیشتر کودکان اوتیسم تجربه متفاوتی از کارهایی مانند چشیدن و لمس کردن دارند. برخی از کودکان اوتیسم دارای حساسیت کم هستند که به معنای کم‌حسی است، که اغلب گیج‌کننده و ناراحت‌کننده است و باعث اضطراب فرزندتان در روند مسواک زدن می‌شود. 

سایر کودکان در طیف اوتیسم دارای حساسیت مفرط هستند. آنها حساسیت بیشتری از  تحریکات حسی دارند که به آن بیش‌حسی می‌گویند. تحریک بیش از حد هنگام مسواک زدن که برای کودک ناخوشایند است.

نکاتی برای مسواک‌زدن کودک اوتیسم

مسواک‌زدن کودک اوتیسم یک کار ضروری اما اغلب چالش‌برانگیز است. بسیاری از کودکان اوتیسم، در بهداشت دهان و دندان مشکلاتی دارند که منجر به مسائل بعدی در زندگی می‌شود.

نکات مهم هنگام مسواک‌زدن دندان‌های کودک اوتیسم که باید به‌خاطر بسپارید:

• یک مسواک مناسب انتخاب کنید.
• خمیردندان مناسب تهیه کنید.
• سعی کنید نخ دندان بکشید.
• به کودک بیاموزید که چگونه دندان‌های خود را مسواک بزند.
• از انگیزه‌ها و پاداش‌ها استفاده کنید.
• این کار را در یک محیط راحت انجام دهید.

• • مسواک مناسب انتخاب کنید.

مسواک‌های معمولی مشکلات حسی کودک را تشدید می‌کنند. از مسواک با موهای نرم یا سیلیکونی استفاده کنید. مسواک‌های نرم‌تر می‌توانند به حساسیت‌زدایی دهان و لثه‌های کودک شما کمک کنند. بسیاری از مسواک‌های مخصوص کودک دارای موهای سیلیکونی کوچکی هستند که به کودک اجازه می‌دهند به‌تدریج به مسواک‌زدن عادت کند.

• • خمیردندان مناسب را انتخاب کنید.

اگرچه بزرگسالان سال‌ها وقت داشته‌اند که به خمیردندان نعنا عادت کنند اما این نوع خمیردندان رایج باعث ایجاد احساس تلخی یا سوزش در کودکان اوتیسم می‌شود. خوشبختانه، اکنون می‌توانید خمیردندان را در طیف وسیعی از طعم‌های مناسب برای کودکان مانند توت‌فرنگی یا وانیلی پیدا کنید. اگر کودک از رنگ‌ها لذت می‌برد، از خمیردندان‌های رنگی استفاده کنید.

• • خمیردندان بدون طعم یا فلوراید را امتحان کنید.

برای برخی از کودکان، طعم و کف خمیردندان به علت بیش‌حسی آزاردهنده است. به‌جای یک خمیردندان طعم‌دار، از خمیردندان بدون طعم استفاده کنید.

• • سدیم سولفات

سدیم سولفات باعث ایجاد کف در خمیردندان‌های معمولی یا ژله‌ای می‌شود، پزشکان اطفال به‌جای آن خمیردندان گیاهی یا پودری را پیشنهاد می‌دهند.

• • نخ دندان و انواع دیگر مسواک را امتحان کنید.

نخ دندان کشیدن نیز بخشی از فرآیند توسعه بهداشت دهان و دندان است. اجازه دهید فرزندتان طعم موردعلاقه خود را انتخاب کند. باید اندازه‌های صحیح را در نظر بگیرید. نخ ضخیم برای دندان‌هایی که از هم دور هستند به‌خوبی جواب می‌دهد درحالی‌که نخ‌های نازک‌تر برای دندان‌هایی که به هم نزدیک‌تر هستند بهتر عمل می‌کند. اگر کودک شما با نخ دستی مشکل دارد، می‌توانید از نخ دندان برقی نیز استفاده کنید.

• • مدت‌زمان مناسب مسواک‌زدن را آموزش دهید.

کودکان اغلب می‌توانند برای تعیین زمان مناسب برای مسواک‌زدن دندان‌های خود “به مدت دو دقیقه” تلاش کنند. مسواک‌های دارای زمان‌سنج، روشن می‌شوند و نشان می‌دهند که فرآیند مسواک‌زدن کامل شده است. هنگام مسواک‌زدن یک آهنگ به مدت دو دقیقه تا زمانی که مسواک‌زدن کامل شود، پخش کنید.

• • به کودک خود کمک کنید تا مراحل مسواک‌زدن را بیاموزد.

    • قراردادن کودکان در مقابل آینه اغلب مفید است تا به آنها احساس استقلال بیشتری نسبت به موقعیت بدهد. پشت کودک بایستید و مقداری خمیردندان به‌اندازه یک نخود روی مسواک قرار دهید. به کودک کمک کنید مسواک را هدایت کند (انگار که خودتان دندان‌های خود را مسواک می‌زنید).
    • دندان‌های جلویی بالایی (داخل، بیرون و سطوح جویدنی) را پنج بار مسواک بزنید.
    • دندان‌های جلویی پایین (داخل و بیرون) را پنج بار مسواک بزنید.
    • دندان‌های عقب پایینی (سطح بیرونی، داخلی و بالایی) را پنج بار مسواک بزنید.
    • دندان‌های عقب بالایی (داخل، بیرون و سطح جویدنی) را پنج بار مسواک بزنید.
    • دندان‌های میانی (ثنایای بالا و پایین) را پنج بار مسواک بزنید.
    • در نهایت، اطراف سطوح خارجی دندان‌ها را مسواک زده و بشویید.
    • اگر در ابتدا مسواک‌زدن جلوی آینه خیلی سخت است، می‌توانید مسواک‌زدن دندان‌های کودکتان را در وان حمام نیز امتحان کنید. علاوه بر این، این فرایند می‌تواند به کودک کمک کند مسواک‌زدن را با شستن و تمیزی مرتبط کند.

• • یک سیستم پاداش و روتین ایجاد کنید.

برای کودکان اوتیسم اغلب از برنامه‌ها و حمایت‌های دیداری (مانند پوسترهای دیواری، تقویم‌ها یا تخته‌های سفید) استفاده کنید تا مسواک‌زدن را با یک‌روال روزانه مرتبط کنند. می‌توانید زمان مشخصی را برای مسواک‌زدن و همچنین یک منطقه مشخص برای لوازم ویژه کودک خود تعیین کنید. به کودک اجازه دهید تا خودش خمیردندان یا مسواک موردعلاقه‌اش را انتخاب کند. 

والدین می‌توانند مسواک‌زدن را به یک بازی به نام «اول تو، بعد من» تبدیل کنند تا کودک را در هر مرحله راهنمایی کند. در نهایت، استفاده از تحسین کلامی یا سیستم پاداش (مانند شیشه پاداش) را برای تقویت رفتار مثبت پس از اتمام مسواک‌زدن در نظر بگیرید.