حافظه کودکان اوتیسم؛ یکی از چالش‌های رایج برای افراد دارای اختلال اوتیسم و اطرافیان آنها مشکل حافظه است. حافظه کودکان اوتیسم نسبت به هم‌سن‌وسال‌هایشان ضعیف‌تر است که باعث می‌شود در ثبت و کاربرد اطلاعات به مشکل بخورند. معمولاً راهکارهایی به والدین ارائه می‌‎شود تا مهارت حافظه کودک خود را تقویت کنند. در ادامه ضمن بررسی انواع حافظه و چالش‌های رایج حافظه کودکان اوتیسم، به بازی‌ها و راهکارهای مختلف برای بهبود حافظه فعال در کودک خواهیم پرداخت.

حافظه کودکان اوتیسم

حافظه فعال به قسمتی از سیستم کلی حافظه گفته می‌شود. نقش این حافظه پردازش اطلاعات ورودی به مغز و ذخیره کردن بخش‌های مهم آن است. این حافظه بخصوص در محاسبات ریاضی یا موقع گوش کردن به حرف‌های دیگری کاربرد دارد. این حافظه برای حل مسئله و انجام کار مورد نیاز است. حافظه کودکان اوتیسم معمولاً ضعیف‌تر از باقی کودکان است که بر پردازش اطلاعات دریافتی این کودکان اثر دارد. ضعف حافظه کودکان اوتیسم در مدرسه بیشتر خود را نشان می‌دهد و باعث می‌شود این کودکان پیشرفت تحصیلی کندتری نسبت به هم‌سن‌وسال‌های خود داشته باشند.

حافظه فعال به طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شود. حافظه فعال کلامی و شنیداری که کودک با شنیدن دستور باید عمل کند و حافظه فعال فضایی و بصری که باید با دیدن اشکال و تصاویر، آنها را به خاطر بسپرد و یادآوری کند. کودکان از حدود چهار سالگی به بعد عملکردهای مختلف حافظه فعال را نشان می‌دهند. حافظه کودکان اوتیسم معمولا در این موارد ضعف دارد و در صورت دریافت اطلاعات پیچیده که نیاز به پردازش دارد، معمولا دچار چالش می‌شوند.

اوتیسم چه تاثیری در حافظه کودکان دارد؟

یکی از تاثیرات این اختلال بر حافظه کودکان اوتیسم ضعف حافظه دیداری است. این حافظه در خواندن زبان بدن و اشارات اجتماعی نقش موثری دارد. کودک با خواندن زبان بدن دیگران متوجه می‌شود که چه پاسخی باید به آنها بدهد. یکی از دلایلی که کودکان اوتیسم معمولا در تعاملات اجتماعی خود دچار مشکل می‌شوند هم همین عامل است. ضعف در حافظه فعال کلامی شنیداری هم باعث می‌شود دستورپذیری کودکان اوتیسم نسبت به باقی بچه‌ها کمتر باشد.

معمولا با توجه به مشکلات حافظه کودکان اوتیسم توصیه می‌شود تا کارها برای آنها به مراحل ساده‌تر تبدیل شود. استفاده از زبان ساده هم به کودک کمک می‌کند تا بهتر متوجه خواسته‌ها شود. در صورتی که کودک کاری را با موفقیت انجام داد، او را تشویق کنید تا آن را تکرار کند و مطمئن شوید، کار را متوجه شده است.

پرورش حافظه کودکان اوتیسم

برای پرورش حافظه کودکان اوتیسم می‌توان از آنها خواست تا حرف شما را تکرار کنند. این کار را به صورت بازی و با ارائه مشوق انجام دهید. کودک در این صورت باید به دقت گوش کرده و تکرار کند و اینگونه حافظه فعال او درگیر خواهد شد. گاهی می‌توانید چیزی را در مقابل او بگذارید و بعد بردارید و ازش بپرسید آیا یادش هست چه چیزی در مقابلش بود؟ شما می‌توانید کارهای روزانه خود را اینگونه تبدیل به بازی کنید و در عین حال حافظه کودک را هم تقویت کنید. یکی از راه‌های دیگر این است که از کودک بخواهید کلمه خاصی را در کتاب داستانش پیدا کند. او باید ظرف مدت کوتاهی که شما تعیین کرده‌اید، آن کلمه را پیدا کند. این کار هم به تقویت حافظه کمک خواهد کرد.

چطور می‌توان حافظه کودکان اوتیسم را تقویت کرد؟

راه‌های مختلفی برای تقویت حافظه کودکان اوتیسم وجود دارد. در درجه اول سعی کنید مهارت تفکر کودک را تقویت کنید. از او بخواهید به هرچه می‌شنود و می‌بیند فکر کند. مثلا به او چیزهایی بگویید و بخواهید آن را نقاشی کند. به او بگویید اردک را در رودخانه تصور کند و بعد آن را نقاشی کند. یا به شما توضیح دهد که اردک در رودخانه چه می‌کند. توضیح دادن کارهایی که دارد انجام می‌دهد هم به او کمک زیادی خواهد کرد. وقتی دارد بازی می‌کند، با او همراه شوید و ازش بخواهید توضیح دهد که بازی‌اش چگونه است و چه می‌کند. یک راه سرگرم‌کننده برای تقویت حافظه کودک، حفظ کردن پلاک ماشینتان، پلاک خانه‌تان یا شماره تلفن‌هایتان است که علاوه بر کمک به او در مواقع ضروری، مهارت حافظه‌اش را هم تقویت می‌کند.

بازی‌هایی برای تقویت حافظه کودکان اوتیسم

یکی از بازی‌های مفید برای تقویت حافظه کودکان اوتیسم، کارت بازی است. تعدادی کارت را روی میز بچینید و از کودک بخواهید شکل کارت‌ها را حفظ کند. بعد آنها را به پشت برگردانید و از او بپرسید مثلا شکل سگ کدام کارت بود. کودک باید به حافظه خود مراجعه کند تا یادش بیاید کدام کارت شکل سگ داشت. انواع بازی‌های کارتی دیگر هم دنیایی از خلاقیت برای تقویت حافظه کودک به همراه دارند.

لگو بازی از دیگر بازی‌هایی است که حافظه کودکان اوتیسم را تقویت می‌کند. پازل و انواع بازی‌های رومیزی هم در این زمینه مفید هستند. بازی‌های رومیزی نیاز دارند تا کودک یکسری مراحل را به خاطر بسپارد، حواسش به نوبتش باشد و همچنین به علائم و نشانه‌ها و گفتار دیگران دقت کند. خود شما هم می‌توانید با بازی‌های ساده‌ای مثل اسم‌فامیل حافظه کودک را تقویت کنید.