هنردرمانی اوتیسم چیست؟ هنر یک ابزار مداخله ای بسیار مفید برای کودکان با اختلال اتیسم است که به این افراد اجازه می دهد افکار و احساسات خود را آزادانه بیان کنند. اگر کودکی با اختلال اتیسم دارید، هنر‌درمانی می تواند به کودک شما کمک کند تا مهارت‌های زندگی خود را  بهبود بخشد و در عین حال بیان سالم خود را ارتقا دهد. از طریق هنر و خلاقیت، درمانگران می توانند به تقویت تخیل کودک، بهبود مهارت ها و توسعه توانایی او برای برقراری ارتباط کمک کنند.

موسسه صدای اوتیسم، با سال‌ها سابقه در حوزه خدمات اوتیسم، چندین سال است که اقدام به آموزش و تربیت مربی اوتیسم کرده و دوره‌های مختلف آنلاین، حضوری و ترکیبی را برای علاقمندان به این حوزه برگزار می‌کند. برگزاری کلاس‌های آنلاین این مزیت را دارد که افراد از اقصی نقاط ایران می‌توانند با شرکت در جلسات، به افراد اوتیسم شهر زندگی خود خدمات ارائه کنند

هنردرمانی اوتیسم چیست و چگونه به بهبود اوتیسم کمک می کند؟

اگر که فرزند شما به موسیقی، نمایش، هنرهای تجسمی یا رقص علاقمند باشد، هنر‌درمانی برای اتیسم راهی باورنکردنی در جهت برقراری ارتباط و بیان غیرکلامی است.

برخی از موادری که هنر‌درمانی برای کودکان در طیف اتیسم مفید است عبارتند از:

• افزایش ارتباطات از طریق بیان خلاق
• تخیل بهبود یافته و تفکر انتزاعی بیشتر
• توانایی ایجاد روابط قوی‌تر و در عین حال تشویق کودکان با اختلال اتیسم برای دیدن دیدگاه‌های دیگران
• یکپارچگی حسی بیشتر در حالی که مهارت های مقابله را بهبود می بخشد
• توسعه پیشرفته در حین ایجاد مهارت های بصری / فضایی
• تنظیم عاطفی و حسی بیشتر، که تأثیر مثبتی بر رفتار دارد

هنر یک فعالیت بسیار ذهنی است. یادآوری این نکته مهم است که هر کودک با اختلال اتیسم فردی منحصر‌به‌فرد است که توانایی‌ها، نقاط قوت و نیازهای منحصر‌به‌فردی دارد. از آنجایی که مؤثرترین مداخلات، مداخلاتی هستند که برای برآوردن ویژگی‌های فردی هر کودک شخصی‌سازی شده‌اند، کودکان با اختلال اتیسم می‌توانند در محیطی خلاقانه و غیرمحدود رشد کنند. اگرچه تجربه‌ی هر کودک متفاوت خواهد بود، یکی از رایج‌ترین اهداف مرتبط با هنر‌درمانی، افزایش تحمل در برابر محرک‌های ناخوشایند و در عین حال هدایت رفتار خود تحریک‌کننده به بازی خلاق است.

از آنجایی که هنر برای کودکان لذت‌بخش است، پروژه‌های خلاقانه، کودکان با اختلال اتیسم را تشویق می‌کند تا محرک‌های مختلفی را که معمولاً از آنها اجتناب می‌کنند (مانند بافت کاغذ دیواری یا بوی رنگ) را تحمل کنند. این به کودکان یاد می‌دهد با همسالان و اعضای خانواده به شیوه‌ای مثبت تر تعامل کنند، احساسات خود را بهتر تنظیم کنند و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.

چگونه به کودکان اوتیسم کمک می کند تا خود را ابراز کنند؟

هنر‌درمانی می تواند مسیری را برای کودکان با اختلال اتیسم ایجاد کند تا احساسات و برداشت های خود را از جهان را بیان کنند. آن‌ها از جنبه خلاقانه‌ی خود برای تصمیم‌گیری در مورد انتخاب رنگ تا از مواد مختلف در فرم بصری استفاده کنند.

چگونه فعالیت های هنردرمانی را برای کودکان اوتیسم شروع کنیم؟

هنر‌درمانی می تواند برای کودک با اختلال اتیسم از سن دو یا سه سالگی شروع شود. در دنیایی که ممکن است گیج کننده و غالباً طاقت فرسا باشد، هنر می تواند راه حلی برای حل مسئله ارائه دهد که با سبک تفکر کودک سازگارتر باشد.  اگر هدف شما کمک به کشف و درک احساسات فرزندتان یا کاهش برخی مسائل رفتاری باشد، در اینجا چند ایده برای شروع وجود دارد.

همکاری نزدیک با هنردرمانگر فرزندتان مهم است، می‌توانید با کودک خود در خانه کار کنید و به او کمک کنید تا آنچه را که در درمان آموخته است گسترش دهد. البته، شما باید بفهمید که چه چیزی برای فرزندتان بهتر است. با این حال، روش‌های زیر می تواند به شروع سفر خلاقانه آنها کمک کند.

• نقاشی با مکعب یخ:

اگرچه عموما کودکان با انگشت شروع به استفاده از رنگ می‌کنند، اما برای بسیاری از کودکان با اختلال اتیسم، این می تواند یک تجربه ناراحت کننده باشد. به همین دلیل است که بسیاری از هنردرمانگران برس‌های رنگی با دسته‌های بلند یا اشیاء دیگر را معرفی می‌کنند که به کودکان اجازه می‌دهد بدون نیاز به لمس فیزیکی رنگ، خود را ابراز کنند. برای نقاشی های یخی، رنگ های اکریلیک غیر سمی را با مقدار کمی آب مخلوط کنید. در فنجان های کوچک ترکیب کنید و این مخلوط را در یک قالب یخ بریزید. در هر قسمت یک چوب بستنی قرار دهید و با فویل بپوشانید تا صاف بمانند. سینی را در فریزر قرار دهید و سپس اجازه دهید فرزندتان یک شاهکار نقاشی کند.

• شن و ماسه:

برخی از کارشناسان نقاشی با شن و ماسه‌ی رنگی را بسیار درمانی می دانند، به ویژه برای کودکانی که الگوهای رفتاری محدود و تکراری را به نمایش می‌گذارند. این کار می تواند یک فعالیت عالی گروهی باشد و تعامل اجتماعی بیشتر را ایجاد کند.

• مجسمه های خمیری:

خمیر بازی یک ابزار حسی عالی است که استفاده از آن برای بازی های ساختاری، حسی و وانمودی انتخابی ایده‌آل است. در اینجا یک دستور‌العمل سریع و آسان است که می توانید در خانه درست کنید. می‌توانید با استفاده از آبلیمو یا گلاب خمیرهای معطر درست کنید.

نکاتی که باید در نظر بگیرید:

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، دستورالعمل‌ها و بهترین شیوه‌ها را برای ارائه هنر‌درمانی به کودکان بااختلال طیف اتیسم مورد بحث قرار داد.

برخی از بهترین شیوه‌های یافت شده عبارت بودند از:

• هنگام شروع هر جلسه از همان روال همیشگی استفاده کنید – درجاتی از ساختار مهم است.
• دستورالعمل ها را به شیوه ای ثابت توضیح دهید.
• جرقه کنجکاوی به منظور آموزش مهارت های جدید را کودک ایجاد کنید.
• از انتقال بین فعالیت ها آگاه باشید.

درمقابل مشخص شد که جنبه های خاصی از تمرینات مفید نبودند.

عواملی که ممکن است دارای اثرات نامطلوب باشند عبارتند از: 

• بیش از حد دستور دهنده رفتار کردن
• زیاد از حد سست بودن در جهت‌دهی
• استفاده از ابزارهای هنری که بیش از حد تحریک کننده هستند – یا ارائه گزینه های بسیار زیاد
• اجبار یا محدودیت بیش از حد با سبک‌های ارتباطی

همانطور که فرزندتان را تشویق می کنید که به تجربه‌ی هنر‌درمانی خود ادامه دهد، به یاد داشته باشید که اتیسم یک ناتوانی نیست، بلکه فقط یک توانایی متفاوت است. فعالانه با فرزندتان کار کنید تا به رشد او کمک کنید.