چگونه مهارت‌های خودمراقبتی را به کودکان خردسال آموزش دهیم؟

مهارت‌های خودمراقبتی قسمت مهمی از رشد و پرورش کودکان هستند. کودکان در سال های ابتدایی زندگی، برای همه چیز به والدین و مراقبان خود متکی هستند. با نزدیک شدن به سن 2 سالگی، کودکان سفر به سوی استقلال را آغاز می‌کنند که باید با آموزش انجام کارهای ساده‌ی مراقبت از خود، مانند استفاده از ابزار مختلف و انجام کارهای روزمره شروع شود. ما به عنوان بزرگتر، کودکان خود را تشویق می‌کنیم که هر چه زودتر روی مهارت‌های استقلال و خودیاری خود تسلط یابند. علاوه بر مزیت‌های کاربردی، به بچه‌هایمان نیز کمک می‌کند تا احساس کنند می‌توانند این کار را انجام دهند (و به والدین نشان می‌دهد که چه توانایی‌هایی دارند)! به خواندن دستورالعمل‌های کلی درباره کارهایی که کودکان باید به طور مستقل یاد بگیرند و در چه زمانی انجام دهند، همراه با نکاتی در مورد چگونگی کمک به آنها در کسب موفقیت‌آمیز مهارت‌های مراقبت از خود ادامه دهید.

مهارت های خودمراقبتی برای کودکان 18 تا 48 ماه

18 ماهگی:

– شلوار را بالا و پایین می‌کشد.
– جوراب، کلاه، دستکش، کفش، ژاکت را در می‌آورد.
– با کمک بینی را پاک می‌کند، دست ها را می شویید و خشک می‌کند.
– فینگر فود می خورد، از قاشق برای برداشتن غذا استفاده می‌کند، خودش از فنجان می نوشد.

24 ماهگی:

– آموزش دستشویی را شروع کرده‌است.
– به مدت 2 ساعت خشک می‌ماند.
– دستورالعمل‌های ساده را دنبال می‌کند
– شلوار را بالا و پایین می‌کشد.

30 ماهگی:

– زیپ را باز می‌کند، جوراب و کفشش را انتخاب می‌کند، بند کفش را باز می‌کند، کفش و شلوار می‌پوشد.
– موها را شانه می‌کند و دندان ها را مسواک می‌زند.
– وقتی صورتش را با کمک می‌شویند، سعی می‌کند خودش دست ها را بشوید.
– از چنگال استفاده می‌کند، بعضی ظروف و کیسه های زیپ دار را باز می‌کند، موز را پوست می‌کند و جعبه نهار خود را روی میز می‌برد.

36 ماهگی:

– به طور نسبتاً مستقل از توالت استفاده می‌کند.
– با کمک خود را می‌شوید، زیپ شلوارش را می بندد و بالا و پایین می کشد، سیفون توالت را می‌کشد.
– با کمک دست ها را می شوید و خشک می کند.

48ماهگی:

– مایعات را در فنجان/کاسه می ریزد، اکثر بسته بندی های مواد غذایی را باز می‌کند.
– در درست کردن غذای ساده به شما کمک می‌کند، به چیدن میز کمک می‌کند، ظرف ها را به سینک می برد.
-دندان‌ها و موهایش را خودش مسواک می‌زند و شانه می کند. بینی را به‌طور مستقل پاک می‌کند و دستمال را در سطل زباله می‌‌اندازد.
-به طور مستقل از توالت استفاده می‌کند و در شب نیز خودش مستقل همانگونه که آموزش دیده است عمل می‌کند.

نکات آموزشی

برخی از بچه‌ها فقط با کمی راهنمایی شما مهارت‌های خودمراقبتی را به سرعت به دست می‌آورند، در حالی که برخی دیگر – به ویژه آن‌‌هایی که نیازهای ویژه دارند – به زمان، کمک و توجه بیشتری نیاز دارند. سبک یادگیری فرزندتان هرچه که باشد، این نکات به شما کمک می‌کند تا به او یاد دهید که چگونه از خود مراقبت کند.

1. از تصاویر بصری/عینی استفاده کنید: زمانی که تمام مراحل یک کار خاص، مانند مسواک زدن دندان ها، به صورت متوالی با تصاویر کوچک نشان داده شوند، کودکان سریعتر یاد می‌گیرند. تصاویر را برش داده و با نوار چسب به تخته وصل کنید. در ابتدا، درست قبل از کمک به کودک در انجام عمل، به هر تصویر اشاره کنید، سپس به او کمک کنید تا آن تصویر را از روی تخته بردارید. همانطور که او در این کار مهارت پیدا کرد، کمک های خود را به تدریج محو کنید تا زمانی که بدون کمک شما برنامه دیداری را دنبال کند.
2.کمک‌های خود را محو کنید: همانطور که به تصاویر اشاره می‌کنید، ممکن است وسوسه انگیز باشد که به کودک بگویید چگونه کاری را انجام دهد اما از بیان دستورات شفاهی خودداری کنید. برخی از بچه‌ها به کلمات بزرگسالان وابسته می‌شوند و بدون شنیدن صدای درمانگر یا والدین به سختی انجام می‌دهند. در عوض، با گذاشتن دست‌‌‌های خود روی دست‌های او و کمک به او برای پاک کردن بینی یا پایین کشیدن شلوار شروع کنید. این به کودک می‌فهماند که چه باید بکند. وقتی به نظر می‌رسد که او مشکلی ندارد، عقب بایستید و به او اجازه دهید خودش کار را انجام دهد و فقط زمانی که در شرایط سختی است به او کمک کنید. سپس درگیری خود را فقط به یک نقطه مانند یک کمک کوچیک جهت بالا کشیدن شلوارش کاهش دهید. در نهایت کودک متوجه می شود که توانایی انجام این کار را دارد! هنگامی که او کاملاً از کارهای روزمره خود مستقل شد، می توانید برنامه بصری را کنار بگذارید یا آن را در یک برنامه کوچکتر یا یک برنامه متنی ساده محو کنید.
3. تقویت مثبت را تمرین کنید: کودک مهارت های خودمراقبتی را با تحسین و تمجید سریع‌تر به دست می‌آورد. به این ترتیب، هر بار که کاری را به درستی و/یا مستقل انجام می‌دهد یا تلاش می‌کند، احساس خوبی در کودک ایجاد کنید. برچسب ها، بزن قدش و همچنین تشویق شفاهی مخصوص دستاورد او، بسیار کمک می‌کنند.
برای ما درمانگران می‌تواند وسوسه‌انگیز باشد که وقتی بچه‌های ما خیلی آهسته پیش می‌روند یا کاری را به درستی انجام نمی‌دهند، دست به کار شویم. اما، تا آنجا که ممکن است، به آن‌ها زمان و مکان بدهید تا خودشان این کار را انجام دهد. هر چه بیشتر تمرین و تشویق کنید، سریعتر مسواک زدن و لباس پوشیدن را یاد می‌گیرند.